Algemene Rekenkamer

Algemene Rekenkamer

- 20 december 2005 -

Inzicht in omvang en overzicht over aanpak problematiek ontbreekt nog bij VWS

Zwerfjongeren nog steeds niet goed in beeld

De staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft de afgelopen jaren samen met andere ministeries veel initiatieven genomen om knelpunten in de jeugdzorg aan te pakken. Een belangrijk initiatief is de Operatie Jong, aangevuld door de Jeugdzorgbrigade. Toch heeft zij nog steeds geen zicht op de omvang van de zwerfjongerenproblematiek in Nederland. Cijfers over de ontwikkeling van het aantal zwerfjongeren ontbreken. Dit staat in het rapport Zwerfjongeren 2005 dat vandaag verschijnt.

Volledigheid en kwaliteit informatie laat te wensen over De informatie die de staatssecretaris over zwerfjongeren van gemeenten en provincies krijgt, is onvolledig en de kwaliteit laat te wensen over. Hierdoor heeft zij nog steeds geen zicht op de omvang van de zwerfjongerenproblematiek.

De implementatie van het Besluit beleidsinformatie jeugdzorg (van kracht sinds januari 2005) gaat met kinderziekten gepaard. De bureaus Jeugdzorg hanteren nog geen eenduidige definities, en de informatie-uitwisseling tussen de zorgaanbieders en Bureaus Jeugdzorg is nog niet goed geregeld.

Bureaucratisering jeugdzorg en maatschappelijke opvang Het Ministerie van VWS en de uitvoeringsorganisaties verschillen van mening over de hoeveelheid informatie die moet worden vastgelegd. Registreren gaat immers ten koste van de tijd die instanties aan zorg kunnen besteden. Een van de instanties geeft aan 50% van de tijd kwijt te zijn aan papierwerk.

November 2005 heeft de staatssecretaris een plan aan de Tweede Kamer aangeboden, met maatregelen om de informatie-uitwisseling te verbeteren. Daarnaast is er een initiatief om bureaucratie terug te dringen: de Jeugdzorgbrigade. De Algemene Rekenkamer is desondanks van mening dat de volledigheid en de kwaliteit van de beleidsinformatie nog de nodige sturing van de staatssecretaris vragen.

Samenwerking tussen betrokken partijen nog in ontwikkeling Tussen provincies zijn er grote verschillen in aandacht voor zwerfjongeren. Waar de ene provincie het in beleidsplannen laat bij de constatering dat er specifieke aandacht nodig is voor zwerfjongeren, staat de andere uitgebreid stil bij plannen voor opvang of samenwerking met gemeenten over de hulpverlening aan zwerfjongeren. De samenwerking tussen Rijk, provincies, grootstedelijke regio's, gemeenten en zorgaanbieders is nog in ontwikkeling. Ongeveer de helft van de provincies sluit convenanten met gemeenten voor een betere aansluiting tussen het lokale preventief jeugdbeleid en de regionale jeugdzorg. De staatssecretaris zou gemeenten en provincies beter moeten stimuleren onderling afspraken te maken en na te komen.

Reactie staatssecretaris en nawoord Algemene Rekenkamer De staatssecretaris stelt voorop dat de primaire verantwoordelijkheid voor de aanpak van zwerfjongeren bij de provincies en gemeenten ligt. Ze heeft het beeld dat de verantwoordelijkheid voor zwerfjongeren daar goed wordt opgepakt. Ze vertrouwt erop dat de verschillende activiteiten die er nu worden ontplooid leiden tot oplossingen van knelpunten. Wel wil zij op korte termijn iets gaan doen om knelpunten in de informatievoorziening weg te nemen.

De Algemene Rekenkamer is van mening dat staatssecretaris in het oog dient te houden dat de energie die de zorgverleners nu in de informatievoorziening stoppen, de voor directe hulp beschikbare capaciteit niet te zwaar onder druk zet. Immers aandacht voor de situatie van zwerfjongeren blijft dringend noodzakelijk - vooral in de vorm van concrete hulp.

De Algemene Rekenkamer en zwerfjongeren
Zwerfjongeren zijn volgens de definitie van het ministerie van VWS: jongeren tot 25 jaar met meervoudige problemen, die dakloos zijn of in de opvang verblijven. De Algemene Rekenkamer doet al jaren achtereen onderzoek naar zwerfjongeren. De onderzoeken uit 2002, 2003 en 2004 laten zien dat zwerfjongeren niet de zorg krijgen die ze nodig hebben. De voorzieningen bleven steeds achter bij de vraag en de Algemene Rekenkamer had aanwijzigingen dat het aantal zwerfjongeren stijgt. Volgens de laatste schattingen, uit het rapport van de Algemene Rekenkamer uit 2004, steeg het aantal van 4.694 (mei 2003) tot 4.994 (oktober 2004).