Ministerie van Algemene Zaken

Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Persbericht ministerraad
22 december 2005

KABINET INVESTEERT RUIM 2 MILJARD EURO IN DE VEILIGHEID EN RUIMTELIJKE

KWALITEIT VAN HET RIVIERENGEBIED

De ministerraad heeft op voorstel van staatssecretaris Schultz van Haegen van Verkeer en Waterstaat ingestemd met toezending aan de Tweede Kamer van het kabinetsstandpunt Ruimte voor de Rivier. Met de te nemen maatregelen investeert het kabinet tot 2015 voor ruim 2 miljard euro in het voorkomen van overstromingen en het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit in het rivierengebied.

Het kabinetsstandpunt is op basis van inspraak, nader onderzoek en adviezen op een aantal punten aangepast ten opzichte van het kabinetsplan van april 2005: de dijkverlegging bij Lienden (Neder-Rijn) is definitief geschrapt. Hiervoor komen uiterwaardmaatregelen in combinatie met dijkversterking in de plaats. Ook voor de Neder-Rijn/Lek is een nieuw maatregelenpakket ontwikkeld en opgenomen in de Planologische Kernbeslissing (PKB). De plannen zijn opgesteld in overleg met provincies, gemeenten en waterschappen in de stuurgroep Ruimte voor de Rivier. Naar verwachting zal de PKB Ruimte voor de Rivier medio 2006 definitief worden vastgesteld.

Vooruitlopend op het definitieve besluit is op verzoek van de regio al een begin gemaakt met de planstudie van een viertal maatregelen. Het gaat om de dijkverlegging Westenholte en de uiterwaardvergraving Scheller en Oldeneler Buitenwaarden nabij Zwolle, de ontpoldering Noordwaard nabij Werkendam en de ontpoldering Overdiepsche Polder bij Waalwijk. Op advies van de stuurgroep Ruimte voor de Rivier wijst het kabinet nu zes extra koploperprojecten aan, namelijk: berging op het Volkerak-Zoommeer, uiterwaardvergraving Bedrijventerrein Avelingen (Gorinchem), uiterwaardvergraving Meinerswijk (Arnhem), de dijkverlegging Lent (Nijmegen), uiterwaardvergraving Bolwerksplas, Worp en Ossenwaard (Deventer) en de uiterwaardvergraving Keizers- en Stobbenwaarden en Olsterwaarden (Deventer).

De PKB bestaat uit ongeveer veertig maatregelen langs de IJssel, de Neder- Rijn, Lek, Waal en het benedenstroomse deel van de Maas. Voor deze maatregelen zijn locatie en het soort maatregel (dijkverlegging, ontpolderen of uiterwaardvergraving) vastgelegd. Waar voorheen het accent lag op dijkversterking, wordt nu meer gekozen voor rivierverruiming. In de PKB zijn onder meer de volgende maatregelen voorzien: langs de Waal zijn de dijkteruglegging Lent bij Nijmegen en de dijkverlegging Buitenpolder het Munnikenland in de nabijheid van Gorinchem gepland. Langs de Merwede gaat de voorkeur uit naar het ontpolderen van de Noordwaard in combinatie met de uiterwaardvergraving Avelingen in de omgeving van Gorinchem. Langs de Bergsche Maas wordt de Overdiepsche Polder in de omgeving van Waalwijk ontpolderd. Het pakket langs de Neder-Rijn/Lek bestaat uit ingrepen in zes uiterwaarden waaronder: Vianen-Hagestein, Doorwerth en Meinerswijk (Arnhem). Langs de IJssel is het voorstel een hoogwatergeul bij Veessen- Wapenveld aan te leggen in combinatie met drie dijkverleggingen. De voorgenomen maatregelen moeten uiterlijk in 2015 worden uitgevoerd en naar verwachting zullen ook daarna investeringen nodig blijven. Het kabinet heeft daarom in de PKB reeds enkele gebieden gereserveerd om zonodig ook in de toekomst rivierverruiming mogelijk te maken.

Sinds 1996 is de Beleidslijn Ruimte voor de Rivier van kracht. De beleidslijn reguleert de ontwikkelingen in het buitendijkse gebied (de uiterwaarden) en is de afgelopen periode geëvalueerd. In het voorjaar van 2006 zal de nieuwe Beleidslijn Grote Rivieren van kracht worden. De beleidslijn blijft gericht op het beperken van ontwikkelingen in het buitendijkse gebied van de rivieren, maar biedt meer dan de vorige beleidslijn ontwikkelingsmogelijkheden onder de voorwaarde dat meer ruimte voor de rivier wordt gecreëerd. Vooruitlopend op de vaststelling van de Beleidslijn Grote Rivieren zijn deze zomer vijftien experimenten met aangepast bouwen (EMAB) vastgelegd. Hiermee krijgen gemeenten de kans om te experimenteren met innovatieve bouwvormen in het rivierbed op voorwaarde dat de rivier voldoende ruimte houdt. Het kabinet heeft met de PKB Ruimte voor de Rivier, de komende beleidslijn Grote Rivieren en de EMAB-projecten een pakket voor het rivierengebied vastgesteld, waarbij een balans wordt gevonden tussen de noodzakelijke veiligheid en de gewenste ontwikkelingen.

RVD, 22.12.2005