Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Observatiemachtiging Bopz treedt in werking

Persbericht, 23-12-2005

De regeling van de observatiemachtiging treedt op 1 januari 2006 in werking, zoals opgenomen in de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz). Doel van de observatiemachtiging is mensen te observeren die door een stoornis van de geestvermogens een gevaar voor zichzelf kunnen zijn. Dit observeren gebeurt tijdens een gedwongen opname in een psychiatrisch ziekenhuis. De observatiemachtiging is bedoeld voor "zorgmijders", mensen zonder ziekte-inzicht die zich onttrekken aan iedere vorm van hulpverlening en behandeling en waarvan (nog) niet bekend is of zij voldoen aan de voorwaarden voor een rechterlijke machtiging of een inbewaringstelling (ibs). Zij zijn niet bereid tot een vrijwillige opname. De maatregel is bedoeld om ook deze groep mensen in beeld te krijgen. Een observatiemachtiging wordt niet verleend wanneer de betrokkene hinder veroorzaakt voor anderen. Alleen ernstig vermoeden van een gevaar voor zichzelf door een geestesstoornis kan reden zijn voor het verlenen van een observatiemachtiging. De familie en de ambulante geestelijke gezondheidszorg kunnen via de officier van justitie een observatiemachtiging vragen aan de rechter. De officier van justitie kan ook zelf een observatiemachtiging aanvragen bij de rechter. De observatiemachtiging duurt maximaal drie weken en kan niet worden verlengd. Toch kan iemand maximaal vijf weken in een psychiatrisch ziekenhuis verblijven met een observatiemachtiging. De machtiging kan maximaal twee weken worden voortgezet, wanneer er aansluitend op de observatiemachtiging een andere machtiging aan de rechter is gevraagd. De observatiemachtiging treedt eerst tijdelijk in werking, voor een periode van drie jaar. De eerste twee jaar wordt de machtiging beoordeeld op doeltreffendheid en effecten. Aan de hand van het evaluatieverslag wordt besloten of de observatiemachtiging, na de tijdelijke geldigheidsduur van drie jaar, wordt voortgezet of niet. In het laatstgenoemde geval komt de regeling van de observatiemachtiging drie jaar na inwerkingtreding te vervallen. Meer informatie zoals over de gevolgen van de opname, huisregels, de relatie tot de ibs, wat er gebeurt na de observatiemachtiging en de mogelijkheden die betrokkene heeft (patiëntenvertrouwenspersoon, ontslag, schadevergoeding, klachtrecht) is te vinden in de brochure 'Observatiemachtiging' in de voorlichtingsreeks 'Over de Wet Bopz'. Zie de themasite van de Wet Bopz: www.minvws.nl en kies onder 'dossiers' vervolgens 'Bopz'.

De brochure is te bestellen via publieksvoorlichting van VWS: 070-3407890, onder vermelding van code 16BR2005G019.