Llink
Reporters LLiNK opgepakt
16 december 2005 LLiNK-verslaggevers Petra Spreij en Jefrim Rothuizen
zijn in Brazilie gearresteerd. Voor het LLiNK Jaaroverzicht: het
Vergeten Verhaal van....., filmden ze het vergeten verhaal van de
inheemse indianen.
Het verhaal was ingestuurd door CIMI, een belangenorganisatie voor
indianen. Één van de onderwerpen was de landkwestie Nhande Ru
Marangatu, een inheems gebied van Guarani-Kaiowá indianen in de
deelstaat Mato Grosso do Sul, west-Brazilië.
Woensdagmiddag kwam het bericht bij het CIMI-team in Mato Grosso do
Sul binnen dat de aangekondigde ontruiming van het inheems gebied
vastgesteld was voor donderdag 15 december, 06.00uur. Op woensdagavond
vertrok het team van LLiNK met drie CIMI-medewerkers naar het inheems
gebied om daar de voorbereidingen te filmen. De politieke leiders van
de indianen waren in gesprek over de te volgen strategie, de
spirituele leiders zongen en baden tot hun voorouders en de kinderen
maakten protestposters.
President Lula heeft het inheems gebied Nhande Ru Marangatu, 9000
hectare groot, is in maart officieel erkend. De laatste fase in het
afbakeningsproces van inheems gebied. Daarna zijn de
grootgrondbezitters, die stellen dat het gebied van hun is, naar de
rechter gestapt met verschillende zaken. Eén daarvan vroeg om de
ontruiming. En dat verzoek werd op woensdag 7 december goedgekeurd.
Om zes uur stipt cirkelde een helikopter over het gebied. Ongeveer 100
indianen, een tiental vertegenwoordigers van ondersteunende
organisaties, waaronder CIMI en de mensenrechtenorganisatie CDDH, en
verschillende journalisten, waren verzameld bij de ingang van het
gebied. De situatie was gespannen. Wat zou er gaan gebeuren? Zou er
geweld gebruikt gaan worden? Waar zouden de indianen heen worden
gestuurd?
De indianen hielden emotionele toespraken en konden niets meer doen
dan afwachten. Om half 8 verscheen de helikopter nog een keer en drie
kwartier later doemde de politie op. Drie bussen, paarden en weer die
helikopter. In totaal 80 man federale politie en 120 man militaire
politie. Zwaar bewapend en totaal niet in verhouding met de 100
indianen, die bleven zingen en bidden. Op het moment dat de helikopter
vlak over onze hoofden scheerde, brak de paniek uit. Vrouwen gilden,
kinderen huilden en de reporters van LLiNK hadden door dat de situatie
ernst was.
De politie benaderde de indianen en ging in gesprek. Petra en Jefrim
filmden de gebeurtenis, maar op het moment dat de politie ontdekte dat
ze buitenlands spraken, werden ze vriendelijk verzocht met hen mee te
gaan, om te checken of hun documenten in orde waren. Ook de
Nederlandse medewerkster van CIMI, Geertje van der Pas, moest mee.
Toen bleek dat de medewerkers van LLiNK geen ofíciële vergunning
hadden aangevraagd om te werken in Brazilië (dat duurt namelijk een
half jaar), maar op een toeristenvisum binnen waren, werden ze
meegenomen naar het politiebureau. Na een kort verhoor werden ze
vrijgelaten. Boete 413 reais per persoon (ongeveer 150 euro) en binnen
drie dagen het land verlaten.
Ondertussen werd er in Nhanda Ru Marangatu besloten dat de indianen
hun gebied zouden verlaten. Welke keuze hadden ze? Ze mochten de
spullen uit hun hutten halen en zouden een kampement langs de weg
opslaan. De politie vertrok grotendeels en op dat moment kwamen
grootgrondbezitters het gebied binnen. Zij staken de hutten in brand,
alsof de hele actie nog niet genoeg psychologisch leed had
veroorzaakt.
Op dit moment hebben de indianen hutten van plastic langs de weg
gebouwd en wachten ze af wat de andere rechtszaken zullen uitwijzen.
Want hoe kan een besluit van de president worden teruggedraaid? Waarom
moet het op deze manier? Hoe kan een volk zoveel onrecht worden
aangedaan? Vragen die de Nederlandse journalisten en ook de indianen
zichzelf veelvuldig zullen blijven stellen.
Uitzending LLiNK Jaaroverzicht: Het Vergeten Verhaal van... vrijdag 30
december, 20.30 uur, Nederland
---