VBA nieuwjaarsspeech op 5 januari 2005
Dames en heren,
Afgelopen weekend stond er op de buitenlandpagina van de NRC een
grafiek waaruit af te lezen was hoe groot het vertrouwen van de
Europeanen in de Amerikaanse president is. Tot mijn verbazing heeft de
Nederlander meer vertrouwen in Amerika dan de gemiddelde Europeaan.
Daarmee trekt ons land één lijn met het Verenigd Koninkrijk en
Portugal en onderscheiden we ons van Frankrijk, Duitsland en Spanje.
Alhoewel ik sprak van verbazing aan mijn kant valt deze uitslag
makkelijk te verklaren. Als distributie-natie, met Rotterdam en
Schiphol op ons grondgebied, zijn we van nature meer Atlantisch
georiënteerd dan continentaal. Onze (handels)belangen worden, en dat
is al eeuwen zo, beter behartigd in een bondgenootschap met het
Verenigd Koninkrijk en Amerika dan in samenwerking met de
belangrijkste landen van het Europese Continent. Dit is ook de reden
dat Nederland er zo hard aangetrokken heeft om Engeland binnen het
verband van de Europese Unie te trekken.
Misschien bent U inmiddels verbaasd over het feit dat een lokale
wethouder op de nieuwjaarsreceptie van een lokale
ondernemersvereniging zijn speech begint met een verhaal over de
internationale politiek. Maar ook dat valt te verklaren. Voor ik
daarmee begin wil ik U allen, ook namens het Almeerse college van
Burgemeester en Wethouders een goed 2006 toewensen en het bestuur van
de Vereniging Bedrijfskring Almere van harte bedanken voor de
uitnodiging om op uw nieuwjaarsreceptie te mogen spreken. We kunnen
inmiddels spreken van een goede traditie waarbij, in de speeches, niet
om de hete brij wordt heengelopen maar bepaalde irritaties zonder
schroom op tafel kunnen worden gelegd.
Alom wordt de poldercultuur geroemd. In Almere zitten nog de
ondernemers die de handen uit de mouwen willen steken en de gemeente
helpt hen daar graag bij. De VBA is dan ook een enthousiaste club die
meestal niet kan wachten om nieuwe plannen uit te voeren en ook zelden
op de rem trapt. De Vereniging volgt nauwgezet de discussies in het
stadhuis en heeft opgemerkt dat de samenwerking tussen Amsterdam en
Almere, na een periode van mineur, de afgelopen zes jaren is
geïntensiveerd. De VBA zag er een mooi thema in voor deze bijeenkomst
en formuleerde dan ook de vraag "Dubbelstad Amsterdam-Almere: fictie
of realiteit?" Nogmaals: Ik ken de VBA als een enthousiaste club die
het leven altijd van de zonnige kant beziet. Ik kan me dan ook
nauwelijks anders voorstellen dan dat het antwoord van de VBA op de
gestelde vraag is dat de dubbelstad Amsterdam-Almere realiteit moet
zijn dan wel worden. Ik zeg het nu voor de derde keer: de VBA is een
enthousiaste club maar soms te enthousiast!
De wereld is de laatste jaren flink aan het veranderen. De toenemende
samenwerking binnen de Europese Unie heeft geleid tot meer eenduidige
regelgeving; tot het vervallen van de binnengrenzen én het gebruik van
één munteenheid. Deze trend tot globalisering is nog eens versterkt
door het gebruik van het internet. Het belang van de nationale staat
is in Europa aan het afnemen en de regio's, die nationale grenzen
overschrijden, zijn aan het opkomen. Op zich is dat niet vreemd want
we keren daarmee deels terug naar een situatie die we ook kenden voor
het ontstaan van de nationale staat.
Voor de helderheid poneer ik de stelling dat we leven in de tijd van
de Europese regio's. Daarbij moet u denken aan regio's als Parijs,
Londen, Berlijn en Barcelona. De regio Amsterdam, die jarenlang in de
top vijf van de rangordelijstjes stond, is op dit moment aan het dalen
en gebieden in Oost Europa (Praag, Warsaw, Boedapest)zetten hun opmars
naar de bovenste regionen jaar op jaar door. Wil de Amsterdamse regio,
in economisch opzicht, blijven meedoen dan ligt hier een flinke
uitdaging.
De roep van Amsterdam is groter dan haar massa. In de regio's Parijs
en Londen wonen wel zo'n tien miljoen mensen; de stad Amsterdam heeft
zelf nog geen driekwart miljoen inwoners. Toch is massa een
belangrijke voorwaarde voor economische ontwikkeling. Wil Amsterdam
die massa krijgen dan heeft ze de omliggende gemeenten als
Haarlemmermeer, Haarlem, Zaandam, het Gooi en Almere nodig. Alles bij
elkaar komen we dan op zo'n 2 1/2 miljoen mensen in de Amsterdamse
regio.
Naast Amsterdam zelf zijn twee andere gemeenten in de regio van
cruciaal belang. Dat is in de eerste plaats Haarlemmermeer, omdat daar
de luchthaven Schiphol ligt, en in de tweede plaats Almere omdat daar
redelijk snel woningen gebouwd kunnen worden. Waarmee ik constateer
dat Almere voor Amsterdam een natuurlijke bondgenoot en misschien wel,
zoals Han Lammers dat vroeger zei, "een begeerde bruid" is.
De volgende vraag, die logischerwijze gesteld wordt, is of de liefde
wederzijds is. Het zou me verbazen als hier in de mensen in de zaal
zouden zitten waarbij zelfs enige genegenheid tot Amsterdam zou
ontbreken. Want er is een intensief verkeer tussen beide steden
gaande. Eén derde van de inwoners van Almere is in Amsterdam geboren
en veel van de Almeerders trekken dagelijks naar de nationale
hoofdstad om er te werken, te leren of deel te nemen aan het culturele
leven.
Enige jaren geleden heeft de Almeerse gemeenteraad uitgesproken dat
iedere Almeerder die dat wil ook in zijn stad een baan moet kunnen
vinden. Met andere woorden: de woon-werkbalans moet in evenwicht
komen. Als de economische ontwikkeling van Almere mede ter hand wordt
genomen in het kader van de ontwikkeling van de Amsterdamse regio dan
biedt dat grote kansen voor Almere. Bedrijven willen graag dichtbij de
luchthaven zitten; snel een gebouw neer kunnen zetten; een beroep
kunnen doen op een goed opgeleid arbeidspotentieel dat snel
beschikbaar is en - als bedrijf - bereikbaar zijn. In het licht van de
Amsterdamse regio voldoet Almere in positieve zin aan deze eisen en
kan dus ook een goede bijdrage leveren aan de economische ontwikkeling
van de regio. Het is bovendien ook goed voor Almere zelf. Ter
illustratie de constatering uit een recent rapport over
bedrijfsmigratie in de Amsterdamse regio. Daaruit blijkt dat, tussen
1998-2004, ruim 4100 bedrijven vanuit Amsterdam naar Almere zijn
verhuisd en dat ruim 850 bedrijven een omgekeerde beweging hebben
gemaakt. Waarmee ik maar geconstateerd wil hebben dat Almere de
Amsterdamse regio én de naam Amsterdam nodig heeft bij de economische
ontwikkeling. Daarmee kan ik uitspreken dat Almere en Amsterdam
natuurlijke bondgenoten zijn. Zoals ik Nederland, het Verenigd
Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika ook natuurlijke
bondgenoten heb genoemd.
De VBA vraagt zich af of Almere en Amsterdam een dubbelstad is. De
eerste vraag die dan beantwoord moet worden is wat een dubbelstad is.
Het roept bij mij een associatie op van fusie. Bovendien heb ik het
gevoel dat bij een dubbelstad sprake is van twee gelijkwaardige
steden. Alhoewel mij enige Almeerse arrogantie niet vreemd is durf ik
toch niet aan Almere op één lijn te stellen met Amsterdam. Daardoor
wordt een dubbelstad bij voorbaat dus al een fictie. En als ik bij
mijn metafoor van de internationale politiek blijf dan constateer ik
dat er tussen Atlantisch georiënteerde landen zeer nauw wordt
samengewerkt maar dat er geen sprake is van een "dubbelland" of een
fusiestaat. Zeer nauwe samenwerking: ja; fusie:nee.
Amsterdam en Almere zijn ongelijkwaardige grootheden. Enkele jaren
geleden was de slogan van de hoofdstad "Amsterdam heeft het" en die
van Almere: "In Almere kan het". Treffender kan het verschil eigenlijk
niet worden weergegeven.
Elke tijd kent mensen die toonaangevend zijn in het debat. Lange tijd
is die rol bijvoorbeeld vervuld door een econoom als Milton Friedman
en tegenwoordig staat Richard Florida nogal in de schijnwerpers. Hij
spreekt van de creative city. In zijn visie hangt het economisch
succes van een stad of regio niet alleen af van het aantal banen dat
tot stand komt. Het cultureel klimaat in een stad is volgens hem
bepalend voor de economische ontwikkeling, innovatie en inkomensgroei.
Hij denkt dat plezier in het werk voor veel mensen belangrijker is dan
de hoogte van het inkomen. Florida relateert het economisch succes aan
de drie t-s: talent, technology en tolerantie.
Ook hier doen de genoemde slogans opgeld: In Amsterdam is het meer en
in Almere is het aan het komen. Zonder dat we van Richard Florida
gehoord hadden zijn we al hard aan de slag gegaan om het concept van
de "creative city" in Almere van de grond te trekken. We stimuleren
het culturele klimaat, we dagen talent uit, lopen voor op
technologische ontwikkelingen en proberen dat in een tolerante sfeer
te doen. Ik wil het concept "creative city" nu iets verder uitwerken.
Wonen
De kracht van Almere is al jaren de grote verscheidenheid aan
woonlocaties. De nieuwe wijken aan de Noorderplassen en in
Almere-Buiten is aantrekkelijk voor diverse bewoners. Daarnaast gaat
ook de ontwikkeling van Almere-Overgooi gewoon door. Daarmee biedt
onze stad unieke woonlocaties in de regio Amsterdam. Zowel in het
stadscentrum als in de woonwijken krijgt de architectuur alle kansen.
Creative city
Het cultureel klimaat in Almere zal dit jaar een enorme impuls
krijgen. Als het goed gaat is eind dit jaar het nieuwe theater klaar.
Daarvoor wordt het grootste deel van het nieuwe stadscentrum
opgeleverd, wordt het aantal winkels flink uitgebreid en zullen veel
winkels van hun oude naar een nieuwe plek verhuizen. Naar verwachting
zal de oplevering van het nieuwe centrum veel nieuwe banen genereren.
Maar dat niet alleen: het zal bijdragen aan de "creative city" waar
mensen graag shoppen, flaneren, uitgaan en andere dingen doen.
Horeca
Een grote klacht van het bedrijfsleven is het gebrek aan
horecagelegenheden waar met gasten geluncht en gedineerd kan worden.
Door middel van de Almeerse horecaprijs, die in oktober is toegekend
aan Brasserie De Kemphaan, is geprobeerd de Almeerse horeca meer in de
spotlights te zetten. Overigens is het aantal eetgelegenheden in de
afgelopen jaren sterk toegenomen. Naast de befaamde sterren kent
Michelin ook de "Bib Gourmand" toe aan keukens die een uitmuntende
prestatie leveren voor een gunstige prijs. Brasserie Bakboord heeft in
2005 deze Bib Gourmand toegekend gekregen. Eén van de Nighlife Awards
is in het afgelopen jaar toegekend aan Danscafe Men at Work.
Verglazen
Ondanks de nauwe banden tussen Almere en Amsterdam is competitie
tussen beide steden niet verkeerd. Als dat in een dialectisch proces
wordt de hele regio en bovendien nog beter van ook. Met lede ogen zie
ik gebeuren dat Amsterdam 40.000 woningen gaat verglazen. Maar daar
staat in Almere iets tegenover waar Amsterdam niet aan kan tippen. In
maart zullen alle Almeerse onderwijs- en zorginstellingen (inclusief
de bibliotheken) aangesloten op het glas. Ongeveer de helft van de
Almeerse bedrijventerreinen is inmiddels aangetakt op het supersnelle
breedband en met de aantakking van de resterende bedrijventerreinen is
gestart zodat Almere binnenkort met trots, als enige gemeente, kan
zeggen dat alle bedrijventerreinen verglaasd zijn.
Op het gebied van de Information Technology doet Almere het toch al
niet slecht. Met gepaste trots mag ik u meedelen dat de gemeente
Almere als organisatie is genomineerd voor de internationale prijs van
het blad Computerworld. De prijs wordt toegekend aan, wat heel
prestigieus heet, "worldleading organisations in use and leadership of
ICT".
Onderwijs
Het Almeerse onderwijs staat in hoog aanzien en is volop in
ontwikkeling. De Almeerse scholen voor voortgezet onderwijs scoren
goed en het Information Engineering Instituut had een uitstekende
accreditatie. Nieuwe vormen van hoger onderwijs zijn ontwikkeling. Zo
het plan om nog dit jaar van start te gaan met een
Ondernemersacademie. Dit initiatief wordt voornamelijk getrokken door
de UvA-HVA, uiteraard in nauwe samenwerking met de gemeente Almere en
de provincie Flevoland.
Sport
De pioniers van Almere hebben er voor gezorgd dat Almere een echte
sportstad werd. De Triathlon is bijna onlosmakkelijk aan Almere
verbonden en van het prille begin heeft bijna elke sport hier zijn
eigen club gehad. De sportcultuur is de afgelopen jaren nog behoorlijk
verbreed met het betaald voetbal en het professionele volley- en
basketball.
Ook op andere gebieden krijgt de "creative city" Almere vorm. Naast
het huidige Bastionhotel zijn er vergaande plannen om op de Veluwse
Kant, waar nu de Montessorischool staat een mooi hotel te bouwen. Als
het Kasteel wordt afgebouwd en het hotel in het stadscentrum in
gebruik wordt genomen zal dat betekenen dat Almere binnen enkele jaren
vier hotels, voor verschillende doelgroepen, binnen haar grenzen
heeft.
Dames en heren, Ik ga even terug naar de metafoor van de
internationale politiek. Nederland is niet inwisselbaar voor Amerika
of het Verenigd Koninkrijk. Net zo min is Almere inwisselbaar voor
Amsterdam of Amsterdam inwisselbaar voor Almere. Uiteraard zal de
Amsterdamse regio moeten werken aan een eigen identiteit. Maar die kan
alleen ontstaan als de deelnemende steden hun eigen identiteit kennen.
Amsterdam heeft een eigen identiteit en Almere werkt hard aan een
eigen identiteit. En zal dat ook moeten blijven doen.
De economische ontwikkeling is vooral in handen van de markt. Als die
vertrouwen heeft in de toekomst gaat ze investeren. Na jaren van
economische recessie lijkt het er op dat dit vertrouwen weer
terugkomt. Volgens de Stichting voor Economisch onderzoek van de
Universiteit van Amsterdam zal de Almeerse economie dit jaar met 5,1
procent groeien. Dit zijn landelijk gezien bovengemiddelde
groeicijfers. Uiteraard zet dit Amsterdam op scherp waarvoor een
groeiprognose bestaat van slechts 2,8 procent.
De overheid kan haar steentje aan de economische ontwikkeling
bijdragen in de voorwaardenscheppende sfeer. In deze collegeperiode
hebben we, zonder ons er echt bewust van te zijn, hard gewerkt aan het
concept van de creative city van Richard Florida. Daardoor wordt
Almere een steeds aantrekkelijker plaats voor bedrijven. Waar de
Rijksoverheid nog wel hard aan moet trekken is het
bereikbaarheidsprobleem.
Ik begin met de opmerking dat niet Almere maar Amsterdam een
bereikbaarheidsprobleem heeft. De verwachting is dat er dit jaar, op
vele fronten, door Den Haag besluiten worden genomen om de
infrastructuur rond Almere te verbeteren. De studies over het
doortrekken van de A6-A9 dan wel het uitvoeren van de
stroomlijnvariant (langs de A1 en de Gaasperdammerweg) zijn afgerond
waardoor het moment van keuze dichterbij komt. Ter verlichting van de
huidige overlast zal binnenkort gestart worden met het gebruik van de
vluchtstrook op de huidige A1. Als het aan Almere ligt wordt de Tweede
Hollandse brug zo snel mogelijk uitgevoerd omdat die in alle varianten
noodzakelijk is en bij de toevoeging van de vluchtstrook al zijn
vruchten kan afwerpen.
De aanleg van de Hanzelijn is inmiddels zeker en een besluit over de
Zuiderzeelijn moet ook in het verschiet liggen. Voor de ontwikkeling
van Almere is een doorgaande spoorlijn, het liefst naar
Noord-Duitsland en Scandinavié, van groot belang.
De interne bereikbaarheid van Almere heeft volop de aandacht van het
college. De studie over de bereikbaarheid van het stadscentrum is
inmiddels afgerond en nog voor de verkiezingen legt het college de
resultaten van een drevenstudie aan de gemeenteraad voor.
De aanleg van de IJ-meerlijn is, wat Almere betreft een noodzakelijke
voorwarde om na 2010 invulling te kunnen geven aan de groeiopgave met
40.000 woningen tot 2030.
Dames en heren,
Het thema van deze bijeenkomst heeft mij verleid tot het houden van
een exposé over de verhouding Amsterdam-Almere. Mijn conclusie is dat
deze steden natuurlijke bondgenoten zijn die elkaar nodig hebben. Een
dubbelstad is een fictie; een eigen identiteit van elk vande
participerende steden in de regio is hard nodig; nauwe samenwerking is
gewenst en competitie mag als die leidt tot versterking van de regio.
Alhoewel de economische groei van Almere boven het landelijk
gemiddelde lag had ik de woon-werkbalans in onze stad graag meer in
evenwicht zien komen. Het is niet slecht gegaan. Het afgelopen jaar
zijn er een paar flinke bedrijven naar Almere gekomen. Ik denk aan de
Gele Gids en het UWV. PON-Equipment staat op scherp om naar Almere te
verhuizen. En dan heb ik het nog niet eens over het Midden en
Kleinbedrijf dat een zeer grote banenmotor vormt voor onze mooie stad.
De economie trekt weer aan. Het gaat niet slecht met het Almeerse
bedrijfsleven maar het kan altijd beter. Diverse Almeerse bedrijven
hebben het afgelopen jaar nominaties en prijzen binnengesleept. De
beddenwinkels Groen Beheer uit Almere hebben, op grond van hun enorme
omzetstijging, door het Financiële Dagblad de Gazelle 2005 voor
Flevoland toegekend gekregen. Voor de Flevopenningen staan drie
Almeerse bedrijven genomineerd: Forms Broker, de Emexus Group en Weber
Etiketten. U begrijpt het: Ik kom tot het moment van uitreiking van de
prijs voor de beste Almeerse onderneming in 2005.
Daarvoor switch ik naar het engels.
Ladies and gentlemen,
It is a good tradition to start the year by honouring the company that
has shown the best entrepreneurship over last year. For 2005 the VBA
and the municipality of Almere have been unanimous in their choice of
the winner.
As every year the winner of the award has to meet criteria such as:
outstanding performance in terms of growth or product development, the
successful introduction of a new product, or a remarkable performance
on the area of energy savings.
The winner of this year has shown exceptional entrepreneurial skills
in rapid growth. Starting 11 years ago with 1 production line, they
are now about to realise the fourth line and to reach a capacity of 10
million products a week. With their environment management system they
have succeeded in continuing improvements of energy savings. The
company contributes to a healthy society. Not only by their product
but also by their social en cultural activities.
They have been in Almere since 1993, built their factory here and
started their first European operations in 1994. Ladies and gentlemen,
I present to you the winner of the Award for Best Entrepreneurship
2005: Yakult Europe B.V.
I would like to invite the president of Yakult Europe B.V., Mr. Suzuki
to the stage.
Overhandigen Award:
Van harte gefeliciteerd. In het Japans: "omedeto gozaimasu"
Gemeente Almere