"persbericht"
Hieronder treft u aan de tekst die burgemeester J.J. Hoogendoorn heeft
uitgesproken tijdens de persconferentie op 25 januari 2006. De
aanleiding van de persconferentie was de uitgebrachte notitie van de
voormalig sectordirecteur Middelen van de gemeente Steenbergen.
Persconferentie 25 januari 2006
Beste vertegenwoordigers van de media, ook namens mij welkom bij deze
persconferentie.
De aanleiding van deze bijeenkomst betreft de uitgebrachte notitie van
voormalig directeur van de sector Middelen van de gemeente
Steenbergen. De zorgvuldigheid waarover het college de afgelopen weken
heeft gesproken, is een bewuste keuze geweest. Het college wenste
eerst volledige duidelijkheid te hebben van de situatie over de inhoud
en gang van zaken rondom notitie. Dat moment hebben wij nu bereikt met
het opgestelde en uitgebrachte advies van de algemeen directeur /
gemeentesecretaris, waarna het college een standpunt heeft bepaald.
Het college stelt nadrukkelijk zich niet te hebben willen verschuilen
achter haar verantwoordelijkheid. Nee, zij heeft "juist" haar
verantwoordelijkheid genomen, door eerst alle noodzakelijke en
gewenste informatie te verzamelen, te rubriceren en vervolgens
zorgvuldig een standpunt te bepalen.
Tot zover de inleiding. Het vervolg van deze persconferentie en mijn
uitleg is verdeeld in twee hoofdzaken. De inhoud en het ambtelijke en
bestuurlijke proces en tot slot de maatregelen van het college van
burgemeester en wethouders.
De inhoud
De notitie van de voormalig sectordirecteur illustreert de
bestuurlijke en organisatorische procesgang bij een gemeentelijke
organisatie. Voor alle duidelijkheid meld ik het u nog maar eens. De
gemeenteraad zet de politieke lijnen van beleid uit. Het college van
burgemeester en wethouders maakt hiervan een bestuurlijke vertaalslag.
Het voorgenomen politiek-bestuurlijke beleid wordt uitgewerkt door de
ambtelijke organisatie in samenspraak met de verantwoordelijk
portefeuillehouder en uiteindelijk met het college van b en w.
De algemeen directeur / gemeentesecretaris vervult in dit proces een
belangrijke rol als eind en hoofdverantwoordelijke voor de producten
van het ambtelijk apparaat. Maar ook als "eerste adviseur" van het
college. Uiteindelijk komt het resultaat van het voorgenomen
politiek-bestuurlijke beleid via het managementteam ter vaststelling
terug in de vergadering van b en w.
Vervolgens legt het college het uiteindelijk bestuurlijk gedragen
voorstel ter besluitvorming voor aan de gemeenteraad. Over de inhoud
van de notitie gesproken: "dit is nou precies waar het in de notitie
van de voormalig sectordirecteur om gaat". Alles in de notitie is
terug te brengen tot de door mij hiervoor genoemde interne procesgang.
Daarmee concludeert het college van b en w, dat de sectordirecteur
zijn werkzaamheden gedurende zijn ambtelijke loopbaan bij de gemeente
Steenbergen conform de bestuurlijk-organisatorische afspraken naar
behoren heeft uitgevoerd. Zijn functie was immers de vaksectoren bij
te staan, te adviseren en te corrigeren als het om de financiering van
hun beleidsvoorstellen ging. Hij heeft daarbij de
ambtelijk-bestuurlijke organisatie gewezen op hun verantwoordelijkheid
in dit proces. Hij heeft aangegeven dat er tijdig is gecorrigeerd.
Met de constatering hiervan geeft het college aan, dat het ambtelijk
en bestuurlijk systeem van Steenbergen uitstekend functioneert.
Het managementteam heeft hierin een eigen verantwoordelijkheid. De
algemeen directeur / gemeentesecretaris is voorzitter van dit
managementteam en verantwoordelijk voor het management van de
ambtelijke organisatie in zijn geheel, de inhoud van de
sectoroverschrijdende adviezen en uitvoering van de
bestuursopdrachten.
De gemeentelijke organisatie van Steenbergen bestaat uit drie
sectoren. Het college stelt in volle overtuiging vast, dat deze
sectoren, Grondgebiedzaken, Inwonerszaken en Middelen, hun stinkende
best doen op het werkterrein, waarvoor zij verantwoordelijk zijn. En
laten we eerlijk zijn, doordat zij hun stinkende best doen en keihard
werken, maken zij uiteraard ook fouten. Waar wordt gewerkt, worden nu
eenmaal ook fouten gemaakt. Dat is overal het geval. Het college wil
bij de Steenbergse bevolking "absoluut" de indruk wegnemen, dat er
maar wat wordt aangerommeld. "Niets is minder waar".
De conclusie van het college is derhalve, dat er inderdaad fouten zijn
en worden gemaakt. Ik zou bijna zeggen "gelukkig", want zoals eerder
gesteld: " waar wordt gewerkt worden ook fouten gemaakt". Het college
stelt tevens, dat gemaakte fouten tijdig worden en zijn aangekaart en
aangepakt. Het systeem functioneert derhalve goed, dat heeft de
voormalig sectordirecteur in zijn notitie beschreven.
Het college neemt echter uitdrukkelijk afstand van de woordkeuze van
de voormalig sectordirecteur. Deze is voor onze medewerkers kwetsend
en schadelijk. Daardoor heeft de vertrokken sectordirecteur de totale
ambtelijke organisatie er bij betrokken en beschadigd. Dit had nooit
mogen gebeuren. Het is de taak van het college van b en w om alle
medewerkers te beschermen en daarom neemt het college afstand van deze
kwetsende en beschadigende uitspraken.
Zorgvuldigheid, daar draait het in het bijzonder om in het openbaar
bestuur en dus ook in de gemeente Steenbergen. Het is de plicht van
college, ambtenaren en raadsleden die zorgvuldigheid centraal te
stellen.
Ambtelijke procesgang
Zoals inmiddels bekend is, heeft de voormalig directeur sector
Middelen het rapport op 6 december 2005, op enig moment, bij een
onbekend aantal personen "persoonlijk" op informele wijze neergelegd
danwel afgegeven, zowel binnen als buiten de gemeentelijke
organisatie. Gaande het proces werd ons pas duidelijk wie over het
rapport beschikten. Aan het college van b en w was en is nog steeds
niet via het Managementteam de notitie als officieel stuk aangeboden.
Op 27 december 2005 heeft de burgemeester en voorzitter van het
college van b en w vragen gesteld aan de algemeen directeur /
gemeentesecretaris over de status van de notitie en de verspreiding
hiervan. Op 30 december 2005 heeft de algemeen directeur /
gemeentesecretaris geantwoord, dat hij op deze vragen niet kon
antwoorden. Het was volstrekt niet de intentie van het college om de
notitie te negeren, vandaar deze actie van de burgemeester en
voorzitter van het college. Integendeel het college had intern al
actie ondernomen.
Het college heeft op 5 januari 2006 de algemeen directeur /
gemeentesecretaris schriftelijk opdracht gegeven om aan het college
van b en w met spoed advies uit te brengen. Aan deze opdracht aan de
algemeen directeur / gemeentesecretaris heeft het college op 9 januari
2006 zes persoonlijke vragen toegevoegd met het verzoek uiterlijk 24
januari 2006 te rapporteren aan het college.
Bestuurlijke procesgang
De algemeen directeur / gemeentesecretaris heeft in zijn rapportage
gemeld, dat de opsteller van de notitie niet de intentie heeft gehad
om de notitie openbaar te maken. Hij heeft verklaard nu dit wel is
gebeurd, te betreuren. Het college is echter van mening dat de
sectordirecteur zich had kunnen realiseren, dat het risico hiertoe
bestond, doordat de notitie ook buiten het gemeentehuis is verspreid
aan 1 ex-wethouder. Het college betreurt het, dat hij dit vooraf niet
goed heeft ingeschat. Het college neemt daarom afstand van de door hem
toegepaste handelwijze.
Bij het proces dat is gelopen is richtinggevend de Nota Integriteit
Gemeente Steenbergen, die de gemeenteraad op 29 januari 2004 heeft
vastgesteld. De bepalingen in de nota gelden voor ambtenaren, leden
van het college van b en w en voor de leden van de gemeenteraad. Na
vaststelling door de gemeenteraad hebben de raadsleden persoonlijk hun
handtekening geplaatst in een document, waarmee zij verklaren te
handelen conform de bepalingen van de nota Integriteit gemeente
Steenbergen. De in de nota vastgelegde algemene gedragsregels voor
bestuurders en ambtenaren vormen daarom een handleiding voor ieders
persoonlijke handelen.
De tekst uit de nota Integriteit gemeente Steenbergen over de omgang
met informatie luidt als volgt: Van gegevens dient de bestuurder of
ambtenaar het geheim te bewaren wanneer hij/zij weet of kan vermoeden,
dat kennisneming van die gegevens door onbevoegden:
· ernstige schade of nadeel aan het belang van de gemeente kan
veroorzaken;
· uit beleidsoverwegingen ongewenst moet worden geacht;
· de privacy van personen zou kunnen schaden.
Daarop behoort de burgemeester en de voorzitter van de raad
bestuurders en ambtenaren aan te spreken als zij zich niet conform
deze gedragsregels gedragen. Het voltallige college heeft zich bij
voortduring rekenschap gegeven van haar verantwoordelijkheid om te
handelen in het kader van deze integriteitsregel. Het college kon en
mocht derhalve de privé-notitie van de ex-ambtenaar niet openbaar
maken. Zeker niet nu is vastgesteld dat de opsteller ook niet de
intentie had dit openbaar te maken.
Op 24 december heeft de VVD-fractievoorzitter in BN/De Stem geëist dat
de notitie van de voormalig sectordirecteur openbaar wordt gemaakt.
De burgemeester bevestigt in een reactie daarop het bestaan van de
notitie en ontkent dat het in het college is besproken. De
burgemeester verklaart dat het een niet openbaar stuk is en daarom is
de burgemeester er in zijn reactie niet op in gegaan.
Op 28 december 2005 verklaarde de VVD-fractievoorzitter ook in de
Westbrabander, dat de rapportage in de openbaarheid moet komen. Hij
zegt: "als ik het rapport in mijn vingers krijg, dan krijgt de hele
wereld het".
Op 6 januari 2006 verklaart de VVD-fractievoorzitter in BN/De Stem,
dat hij het rapport in handen heeft gesteld van de pers. Ook de
Steenbergse Courant heeft dezelfde dag uitvoerig over het rapport
bericht. De VVD-fractievoorzitter: "ik vond het mijn plicht dit
rapport openbaar te maken".
Het college constateert dat de VVD-fractievoorzitter door dit handelen
de integriteitsregel van de gemeente Steenbergen overschrijdt en
daardoor het voltallige personeel van de gemeente Steenbergen heeft
beschadigd.
Het college merkt bovendien op dat de fractievoorzitter van de VVD in
zijn functie van buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand en
dus parttime medewerker van de gemeente Steenbergen zeker ook op de
hoogte had moeten zijn van deze integriteitsregel.
Op 11 januari 2006 heeft de burgemeester in het Seniorenconvent de
fractievoorzitters van alle politieke partijen geadviseerd en verzocht
uitermate zorgvuldig om te gaan met de notitie en zich verder
voorlopig te weerhouden van commentaar in de media. Hij heeft
vervolgens gewezen op de voor hen van toepassing zijna nota
Integriteit gemeente Steenbergen.
Naar aanleiding van uitlatingen in de pers van twee voormalige
wethouders heeft het college van b en w bovendien gemeend hen op 11
januari 2006 een brief te moeten sturen met de vraag om op voorhand
geen verdere mededelingen of oordelen uit te spreken in de media en
net als het college zorgvuldig te handelen in het belang van de
medewerkers van de gemeente Steenbergen.
Op 13 januari 2006 verklaart de fractie van D66 dat de provincie
Noord-Brabant de gemeente Steenbergen onder curatele moet stellen. In
deze reactie zegt D66, dat dient te worden uitgezocht of er strafbare
feiten zijn gepleegd.
Daarmee wordt geïnsinueerd alsof dit het geval zou zijn. Tevens werd
geïnsinueerd als zou er niet integer zijn gehandeld. Het college van b
en w heeft geconstateerd dat door deze stellingname ook de fractie van
D66 de integriteitsregel overschrijdt en ook zij daardoor het
voltallige personeel van de gemeente Steenbergen heeft beschadigd.
Het college van burgemeester en wethouders is van mening dat in de
gemeente Steenbergen sprake is van een goede en correcte advisering
aan het college en de gemeenteraad. Er is geen sprake van onjuiste
besluitvorming, die negatieve financiële gevolgen voor de gemeente zou
hebben gehad. Daarmee neemt het college afstand van de uitspraken van
D66 alsof de begroting op drijfzand zou zijn gebaseerd.
Op zondag 15 en 22 januari 2006 constateert het college dat de
VVD-fractievoorzitter willens en wetens doorgaat met zijn uitingen in
de media, getuige de televisie uitzending van de SLOS. Dit zelfs na de
bijeenkomst van het Seniorenconvent, waarin hem is verzocht zich te
onthouden van dergelijke uitspraken.
Op 19 januari 2006 heeft de burgemeester van Steenbergen een gesprek
gehad met de Commissaris der Koningin. In dat gesprek heeft de
burgemeester de Commisssaris bijgepraat over de gebeurtenissen in de
gemeente Steenbergen. Tevens heeft de burgemeester in het
provinciehuis nagevraagd of het voorstel van D66 om de gemeente
Steenbergen onder curatele te stellen is ontvangen. Dat bleek niet het
geval te zijn.
De provincie reageerde overigens dat voor een "onder curatele
stelling" volgens D66, geen enkele aanleiding bestaat. Integendeel, de
provincie heeft het volste vertrouwen in het financiële beleid van de
gemeente Steenbergen en heeft de begroting 2006 onverkort goedgekeurd
en heeft zelfs besloten het financieel toezicht op de gemeente
Steenbergen te versoepelen.
Naar aanleiding van deze acties van de fractie VVD en de fractie D66
zijn er in de media vooronderstellingen geuit op basis van opmerkingen
in de notitie van de voormalig sectordirecteur, als zou er niet
integer zijn gehandeld en als zou er in de gemeente Steenbergen ook
geen visie zijn. Met name is dit geuit via Omroep Brabant televisie.
Het is kennelijk aan sommigen ontgaan, dat het vorige college al in
maart 2004 juist grote duidelijkheid heeft geschapen door vijf
hoofdlijnen van beleid vast te stellen, de speerpunten van de gemeente
Steenbergen. Deze hoofdlijnen zijn in 2004 door de raad bekrachtigd en
nogmaals in 2005 vastgesteld in de kadernota en de begrotingen.
Ook wordt er sinds januari 2005 gewerkt aan een nieuwe
organisatiestructuur met als twee heldere uitgangspunten: vraaggericht
werken en de verantwoordelijkheid laag in de organisatie leggen. Daar
is in 2005 aan toegevoegd het motto "Ruimtegevend voor Ontwikkeling",
zowel intern als extern. Over visie en duidelijkheid gesproken!
Rol raadsleden
Raadsleden hebben de plicht om vragen te stellen aan het college van
burgemeester en wethouders over zaken aangaande het besturen van de
gemeente. Raadsleden hebben echter niet het recht om te eisen, dat een
persoonlijke beleidsopvatting en als vertrouwelijk bedoelde notitie
van in dit geval de ex-ambtenaar, openbaar te maken. Dus raadsleden
hebben het recht om hierover vragen te stellen, maar hebben geen recht
om eisen te stellen om het openbaar te maken.
Maatregelen
Op 24 januari 2006 heeft het college van burgemeester en wethouders in
vertrouwelijkheid het advies/de rapportage besproken van de algemeen
directeur / gemeentesecretaris dat op verzoek van het college is
opgesteld. Het college heeft tevens op 24 januari 2006 in
vertrouwelijkheid een reactie gegeven aan de algemeen directeur /
gemeentesecretaris. Na dit uitgebreide en diepgaande gesprek met de
algemeen directeur / gemeentesecretaris heeft het college van
burgemeester en wethouders besloten om de hierna genoemde maatregelen
te treffen.
Het college is al in januari 2005 begonnen met de voorbereidingen voor
een nieuwe organisatiestructuur. Later is daar de opdracht voor een
cultuurveranderingsproces aan toegevoegd. Voor de nieuwe
organisatiestructuur is een interne werkgroep geformeerd, waarvan deel
uitmaakte de vertrokken sectordirecteur, de algemeen directeur /
gemeentesecretaris, het hoofd Personeel en Organisatie en de
burgemeester.
Voor het cultuurveranderingsproces is een extern adviseur
ingeschakeld. Deze extern adviseur heeft een managers meeting
georganiseerd over het cultuur proces. In een later stadium heeft het
overige personeel deelgenomen aan teamdagen over de nieuwe gewenste
cultuur in de gemeentelijke organisatie.
Op 10 januari 2006 heeft de extern adviseur zijn rapport uitgebracht
en toegelicht in de vergadering van het college van burgemeester en
wethouders. Mede op basis van de adviezen van de extern adviseur heeft
het college besloten voortvarend door te gaan met de implementatie van
de nieuwe organisatiestructuur, zoals deze unaniem was geadviseerd
door de werkgroep.
Op het gebied van de cultuurverandering is eveneens besloten om
voortvarend door te gaan met de uitvoering van het advies van de
extern adviseur. Het is het college gebleken, dat de rapportage van de
extern adviseur aanleiding is geweest voor de voormalig sector
directeur Middelen om zijn notitie op te stellen.
Het college heeft na overleg met de algemeen directeur /
gemeentesecretaris zich beraden over te treffen van maatregelen. Het
college heeft gemeend passende maatregelen te moeten treffen om zo
spoedig mogelijk de schade te herstellen en ook om zo spoedig mogelijk
de juiste werksfeer in onze organisatie te scheppen.
Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten opdracht te
geven om op korte termijn een functiebeschrijving van de algemeen
directeur / gemeentesecretaris op te stellen. Het college heeft
namelijk geconstateerd, dat na invoering van de nieuwe gemeentewet en
het duale bestel, verzuimd is een functiebeschrijving van de algemeen
directeur / gemeentesecretaris te maken en vast te stelen. Dit was
noodzakelijk, omdat door deze wetswijziging de functie van algemeen
directeur / gemeentesecretaris inhoudelijk drastisch wijzigde en het
accent kwam te liggen op het algemeen directeurschap
De maatregelen zijn waartoe het college heeft besloten zijn:
1. het college verzoekt de algemeen directeur / gemeentesecretaris om
aansluitend op de b en w vergadering van 31 januari 2006 met het
voltallige managementteam aan het college toe te lichten op welke
wijze vorm, inhoud en uitvoering wordt gegeven aan het organisatie-,
cultuurveranderings- en scholingstraject, waartoe het college heeft
besloten;
2. ook zal het college voorleggen een verplicht individueel
managementtrainingsprogramma voor de directie, zo mogelijk met de
start in februari voor de algemeen directeur / gemeentesecretaris;
3. na het duidelijk advies van de extern adviseur over de organisatie
brede kritiek op het functioneren van de directie, heeft het college
besloten om op korte termijn een second opinion te vragen over het
functioneren van de directie, de algemeen directeur /
gemeentesecretaris in het bijzonder. Het college hecht aan een second
opinion, omdat zij uiterst zorgvuldig wenst om te gaan met de
mogelijke gevolgen hiervan voor de organisatie.
Gemeente Steenbergen