Nederlands Kanker Instituut


Werking medicijnen snel ontrafelen

De industrie brengt medicijnen op de markt waarvan ze weet dát ze werken. Maar hoe werken ze? Onderzoekers van het NKI-AVL ontwikkelden een breed toepasbare methode die snel de werking van medicijnen ontrafelt. In de werking van een veelbelovend kandidaat-medicijn tegen kanker is inmiddels meer inzicht gekregen.

Prof. René Bernards en Roderick Beijersbergen van Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL) ontwikkelden een methode, die de werking van een medicijn snel en simpel ontrafelt. Dat schrijven ze in de online publicatie van het tijdschrift Nature Chemical Biology van 13 februari.

Volgens de onderzoekers van het NKI-AVL is inmiddels veel interesse getoond in de breed toepasbare techniek. Er zijn immers veel middelen waarvan experimenteel is aangetoond dat ze een sterke anti-kankerwerking hebben. Maar omdat vaak onduidelijk is hoe ze werken, kunnen deze veelbelovende kandidaat-medicijnen niet voor de behandeling van kankerpatiënten verder worden ontwikkeld.

Bernards en zijn collega's testen de gevoeligheid van cellen voor het middel Nutlin-3 door genen in die cellen één voor één uit te schakelen. Zo ontdekten ze een aantal genen dat betrokken is bij de werking van Nutlin-3, een veelbelovend kandidaat-medicijn tegen kanker. Een middel met een sterke anti-kankerwerking in 50% van alle tumoren en gunstig genoeg weinig bijwerkingen lijkt te hebben. Onduidelijk tot nu toe was waarom het wel een remmend effect heeft op kankercellen en niet op normale cellen.

Nutlin-3 haalt de handrem van het gen p53, dat een aantal belangrijke functies heeft bij het voorkomen van het ontstaan van kanker. Tot zover niets nieuws. Wat nu blijkt is dat door p53 van zijn handrem te halen, het gen in hoge staat van paraatheid komt. Maar p53 komt pas in actie wanneer de cel noodsignalen afgeeft. Normale cellen hebben alles onder controle. Geen reden voor alarm. Maar in kankercellen rinkelen de alarmbellen, omdat bijvoorbeeld UV-licht het DNA van de cel heeft beschadigd, en dan komt p53 in actie.