Gemeente Zwolle

Veel Zwollenaren van plan om te gaan stemmen


Datum uitgave: 03-03-2006

Veel Zwollenaren zijn van plan om te gaan stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen op dinsdag 7 maart. Ruim tachtig procent antwoordt 'ja, zeker' op de vraag of ze van plan zijn hun stem uit te brengen. Veertien procent van de respondenten 'denkt wel' te gaan stemmen. Dat blijkt uit de tweede peiling van het Zwols Burgerpanel naar de gemeenteraadsverkiezingen. In de eerdere peiling (januari 2006) waren minder mensen van plan om zeker te gaan stemmen. Toen zou 68 procent zeker gaan stemmen en zei 22 procent waarschijnlijk te gaan stemmen. Partijvoorkeur
Om de partijvoorkeur te meten werd de vraag gesteld: "Op welke partij zou u stemmen als de gemeenteraadsverkiezingen vandaag zouden zijn?". Iedereen mocht maximaal één partij aankruisen. De meeste deelnemers wisten het (nog) niet: 16,1 procent gaf dat antwoord. De partij die door de meeste Zwollenaren werd aangekruist is de Partij van de Arbeid (PvdA): 16 procent van de Zwollenaren zou op dat moment op de PvdA stemmen. De partijen die daarna door de meeste respondenten werden aangekruist zijn ChristenUnie (11,9%), GroenLinks/De Groenen (11,7%), de VVD (11,3%)en het CDA (10,6%). SP (7,9%), Swollwacht (4,0%), PBZ (2,9%) en D66 (2,8%) volgden. Lev-06 kon rekenen op 1,7 procent van de deelnemers en de Lijst Willem Lucht op 0,8 procent. 0,6 Procent wil op een andere partijen stemmen. Vier jaar geleden
Van de leden van het Burgerpanel heeft 82 procent in 2002 in Zwolle haar stem uitgebracht bij de gemeenteraadsverkiezingen. De meeste van hen brachten toen hun stem uit op de PvdA, gevolgd door het CDA, de VVD en GroenLinks/De Groenen. Als het stemgedrag van het Burgerpanel in 2002 wordt vergeleken met het werkelijke resultaat van de verkiezingen in 2002, is binnen het Burgerpanel een ondervertegenwoordiging zichtbaar van personen die in 2002 stemden op het CDA, GroenLinks/De Groenen, ChristenUnie, Swollwacht en PBZ. Oververtegenwoordigd binnen het Burgerpanel (t.o.v. alle Zwollenaren) zijn personen die in 2002 stemden op de PvdA, VVD, SP en D66. Waar stemmen?
Tijdens de komende gemeenteraadsverkiezingen kunnen de Zwollenaren ook bij een ander stembureau stemmen dan op hun stempas staat. Gevraagd werd of zij op de hoogte zijn van deze mogelijkheid. 70 Procent van de Zwollenaren was hier reeds van op de hoogte en de overige 30 procent nog niet. In totaal zegt 79 procent van de Zwollenaren dat ze (desondanks) zullen gaan stemmen bij het stembureau dat op hun stempas staat. 6 Procent gaat bij een ander stembureau stemmen. Voorzieningen
De gemeente Zwolle heeft een aantal voorzieningen om het stemmen gemakkelijker te maken: de stemwijzer op het internet, het mobiele stembureau, de stemmachine voor blinden en slechtzienden, en de aanwijsstok voor personen die in een rolstoel zitten. Gevraagd werd of Zwollenaren al eens gehoord hebben van deze voorzieningen. Uit de resultaten blijkt dat de stemwijzer van de vier genoemde voorzieningen, de meeste bekendheid geniet: 69 procent van de Zwollenaren heeft hier wel eens van gehoord. Van het mobiele stembureau had 40 procent al eens gehoord, van de stemmachine 34 procent en van de aanwijsstok 18 procent. Het onderzoek
Het onderzoek is op 10 februari toegestuurd aan 5200 leden van het Zwols Burgerpanel, waarvan het merendeel via internet de vragenlijst beantwoordde. De vragenlijst kon tot 26 februari worden teruggestuurd. De 640 verstuurde schriftelijke vragenlijsten moesten enkele dagen eerder worden teruggestuurd. Maar liefst tachtig procent van de panelleden deden mee. Die groep is voldoende groot om betrouwbare uitspraken te doen. Door middel van een herweging is de groep respondenten representatief gemaakt voor heel Zwolle. De tweede peiling van de enquête gemeenteraadsverkiezingen liep van 10 t/m 26 februari 2006 en is door meer dan 4.100 Zwolse burgerpanelleden die op 7 maart de kiesgerechtigde leeftijd hebben, ingevuld. De resultaten van deze enquête zijn te bekijken door hier te klikken. Er opent zich dan een PDF-bestand (110 KB). (zie onderaan) Bron: afdeling communicatieDatum van 03-03-2006 tot 02-03-2007

12
weten
Opdrachtgever Advies & Faciliteiten / Communicatie Opdrachtnemer Onderzoek & Statistiek
Datum Februari 2006
Advies en Faciliteiten
Informatie
Stadskantoor
Lübeckplein 2
Postbus 10007
8000 GA Zwolle
Telefoon (038) 498 25 69
Fax (038) 498 28 59
GJ.Willighagen@zwolle.nl
www.zwolle.nl
Enquête gemeenteraadsverkiezingen
Resultaten tweede meting februari 2006
12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen

1/12
Inhoud

1 Inleiding 2

2 Informatie over partijen en hun standpunten 3
3 Partijvoorkeur 4

4 Partijvoorkeur in 2002 5

5 Partijvoorkeur Tweede Kamer 7

6 Waar gaat men stemmen 7

7 Voorzieningen om het stemmen te vergemakkelijken 8 7.1 Gebruik van voorziening 8
7.2 Tevredenheid over de voorziening 8

8 Samenstelling groep deelnemers aan deze enquête 9 8.1 Betrouwbaarheid en representativiteit 10
12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen

2/12

1 Inleiding
Op 7 maart 2006 vindt de verkiezing plaats van de nieuwe gemeenteraad van Zwolle. De gemeente Zwolle wil graag de mening peilen van de inwoners van Zwolle over een aantal zaken die met de verkiezingen te maken hebben. Daarom voerde zij in januari en februari 2006 twee korte enquêtes uit onder een grote groep Zwollenaren. In dit rapport staan de resultaten van de tweede enquête. In deze enquête stelden we vragen over het stemmen zelf, bijvoorbeeld over de bekendheid van voorzieningen die het stemmen vergemakkelijken, het stemgedrag en de bekendheid van de mogelijkheid om bij een willekeurig stembureau in Zwolle te kunnen stemmen. Deze tweede enquête voerden we alleen uit onder de leden van het Burgerpanel die tijdens de komende gemeenteraadsverkiezingen een kiesgerechtigde leeftijd hebben. Dat gaat om een groep van ruim 5.200 personen. Omstreeks 640 van hen nemen op een schriftelijke wijze deel aan het panel, de overigen via internet. De personen die via internet deelnemen aan het panel, stuurden we op 10 februari 2006 een e-mail met daarin een link naar de enquête. De personen die lid zijn van het schriftelijke panel, kregen dezelfde vragenlijst op papier thuisgestuurd, voorzien van een retourenvelop. De internetdeelnemers konden de vragenlijst tot uiterlijk 26 februari invullen. De sluitingsdatum voor de schriftelijke enquête was enkele dagen eerder, omdat deze enquêtes nog handmatig ingevoerd moesten worden vóór de 26e. De respons was zeer hoog: maar liefst 80% van de panelleden vulde de enquête in. Het aantal respondenten is voldoende groot om betrouwbare uitspraken te kunnen doen. Wat betreft de representativiteit zien we een oververtegenwoordiging van bepaalde groepen ten opzichte van de totale populatie. Echter, door middel van herweging hebben we de groep respondenten representatief gemaakt voor heel Zwolle, wat betreft de verdeling naar geslacht, leeftijd en woonwijk. Een uitwerking hiervan staat in het laatste hoofdstuk van dit rapport.
12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen

3/12

1. Weet u momenteel voldoende over de partijen en hun standpunten? = in procenten =
20
23
5
53
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
w eet ik niet / geen mening
nee, de meeste informatie heb ik nog niet
nee, ik mis nog w at informatie
ja, ik w eet w at ik w eten w il
%
O&S feb06

2. Vindt u dat u tijdig geïnformeerd bent over de standpunten van de partijen? = in procenten =
26
53
21
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
w eet ik niet / geen mening
nee
ja
%
O&S feb06
2 Informatie over partijen en hun standpunten
Als eerste vroegen we aan het Burgerpanel of zij momenteel voldoende weten over de partijen en hun standpunten. Meer dan de helft antwoord daarop met: "nee, de meeste informatie heb ik nog niet". 20% mist nog wat informatie en 23% zegt wel voldoende informatie te hebben (grafiek 1).
Meer dan de helft van de Zwollenaren vindt dat hij of zij niet tijdig is geïnformeerd over de standpunten van de partijen. Een kwart zegt wel tijdig geïnformeerd te zijn (grafiek 2).
12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen

4/12
3. Op welke partij zou u stemmen als de gemeenteraadsverkiezingen vandaag zouden zijn?
= in procenten =
15,9
11,9
11,7
11,3
10,6
7,9
4,0
2,9
2,8

1,7
16,1

1,9
0,6
0,8

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
w eet ik (nog) niet
op geen enkele partij
op een andere partij, namelijk
Lijst Willem Lucht (LWL)
Lev-06
Democraten 66 (D66)
Plaatselijk Belang Zw olle (PBZ)
Sw ollw acht
Socialistische Partij (SP)
Christen Democratisch Appèl (CDA)
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)
GroenLinks / DeGroenen
ChristenUnie
Partij van de Arbeid (PvdA)
% O&S feb06

3 Partijvoorkeur
Om de partijvoorkeur te meten, stelden we de vraag: "Op welke partij zou u stemmen als de gemeenteraadsverkiezingen vandaag zouden zijn?". Iedereen mocht maximaal één partij aankruisen. De partij die door de meeste Zwollenaren werd aangekruist is de Partij van de Arbeid (PvdA): 16% van de Zwollenaren zou op dat moment op de PvdA stemmen. De partijen die daarna door de meeste respondenten werden aangekruist zijn ChristenUnie, GroenLinks/De Groenen, de VVD en het CDA. Deze partijen werden elk door omstreeks 11% van de Zwollenaren aangekruist (grafiek 3). In de eerste peiling vroegen we met welke partij of partijen men de meeste verwantschap heeft. Uit die peiling bleken de meeste Zwollenaren verwantschap te hebben met de PvdA en daarna met het Christen Democratisch Appèl (CDA). De twee nieuwe partijen op de lijst, Lev-06 en Lijst Willem Lucht (LWL) zijn door respectievelijk 1,7% en 0,8% van de Zwollenaren aangekruist. Deze percentages zijn hoger dan bij de eerste peiling toen het om verwantschap ging. Een relatief groot deel van de Zwollenaren (16%) had haar stem nog niet bepaald: de zogenoemde zwevende kiezers.
12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen

5/12

4. Op dinsdag 7 maart 2006 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Bent u van plan om uw stem uit te (laten) brengen?
= in procenten =
2
2
14
81

1

5

1
4
22
68
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
w eet ik niet
nee, zeker niet
nee, dat denk ik niet
ja, dat denk ik w el
ja, zeker
%

1e peiling

2e peiling
O&S feb06
5. Op welke partij heeft u in 2002 (in Zwolle) gestemd? = in procenten =

6

7
11
14
15
16
20
4
2

1

6

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
w eet ik niet meer
op een andere partij, namelijk
Plaatselijk Belang Zw olle (PBZ)
Sw ollw acht
Democraten 66 (D66)
Socialistische Partij (SP)
ChristenUnie
GroenLinks / DeGroenen
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)
Christen Democratisch Appèl (CDA)
Partij van de Arbeid (PvdA)
% O&S feb06
Gaat men stemmen?
81% van de respondenten zegt op 7 maart zeker zijn of haar stem uit te gaan brengen en 14% denkt wel te gaan stemmen. Dit is meer dan tijdens de eerste peiling in januari van dit jaar. Toen zou 68% zeker gaan stemmen en dacht 22% wel te gaan stemmen (grafiek 4).
4 Partijvoorkeur in 2002
Van de leden van het Burgerpanel heeft 82% in 2002 in Zwolle haar stem uitgebracht bij de gemeenteraadsverkiezingen. De meeste van hen brachten toen hun stem uit op de PvdA.
12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen
6/12
Partijkeuze
in 2002 CDA PvdA GL/
DG VVD CU SW PBZ SP D66 LEV-
06 LWL GEEN Weet
niet
CDA 58,9 4,1 3,6 4,5 6,9 2,4 3,9 1,5 0,3 0,1 0,3 0,4 12,8 PvdA 0,1 63,8 7,8 1,2 0,7 1,8 0,8 7,9 0,7 1,3 0,3 0,9 12,3 GL/DG 4,1 8,1 60,1 0,5 1,3 0,9 1,0 6,3 0,3 1,2 0,6 1,6 14,0 VVD 3,9 1,4 0,4 67,2 1,3 4,4 1,8 0,8 1,5 1,8 1,0 0,7 13,5 CU 1,8 0,2 1,0 0,7 87,8 0,4 0,8 0,7 0,4 0,0 0,0 0,8 5,3 SW 2,5 4,2 1,6 6,9 2,3 45,5 6,5 1,8 1,3 3,6 4,0 0,3 18,6 PBZ 5,3 6,6 2,0 3,4 1,0 5,2 39,8 0,0 0,0 0,6 5,1 0,0 30,8 SP 0,0 5,5 2,1 0,4 0,7 2,9 3,6 70,3 1,0 2,7 0,5 0,6 9,1 D66 1,3 14,5 10,6 6,8 0,0 5,0 4,0 5,3 31,8 3,1 0,8 0,5 16,2 Partijkeuze in 2006
6. Op welke partij heeft Burgerpanel in 2002 (in Zwolle) gestemd vergeleken met werkelijke stemverdeling in 2002
= in procenten =
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
w eet ik niet meer
op een andere partij, namelijk
Plaatselijk Belang Zw olle (PBZ)
Sw ollw acht
Democraten 66 (D66)
Socialistische Partij (SP)
ChristenUnie
GroenLinks / DeGroenen
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)
Christen Democratisch Appèl (CDA)
Partij van de Arbeid (PvdA)
%
w erkelijk in 2002
burgerpanel
O&S feb06
We hebben het stemgedrag van het Burgerpanel in 2002 (grafiek 5) vergeleken met het werkelijke resultaat van de verkiezingen in 2002. Deze vergelijking staat in grafiek 6. Binnen het Burgerpanel zien we een ondervertegenwoordiging van personen die in 2002 stemden op het CDA, GroenLinks/De Groenen, ChristenUnie, Swollwacht en PBZ. Dus door alle Zwollenaren die in 2002 hun stem uitbrachten, werd in 2002 vaker op deze partijen gestemd dan door de Zwollenaren die nu lid zijn van het Burgerpanel. Oververtegenwoordigd binnen het Burgerpanel (t.o.v. alle Zwollenaren) zijn personen die in 2002 stemden op de PvdA, VVD, SP en D66.
We hebben ook een vergelijking gemaakt van de partijvoorkeur van de respondenten in 2002 en de partijvoorkeur die ze voor de aankomende verkiezing hebben aangegeven, om hiermee de stembeweging in kaart te brengen. Deze vergelijking staat in tabel 1. Leesvoorbeeld: van de respondenten die in 2002 hun stem uitbrachten op het CDA, verwacht 58,9% dit jaar weer te gaan stemmen op het CDA, 6,9% verwacht ChristenUnie te gaan stemmen en 12,8% weet (nog) niet wat ze dit jaar gaan stemmen. Tabel 1: vergelijking partijkeuze in 2002 en partijkeuze in 2006 12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen

7/12
7. Op welke partij zou u stemmen als vandaag de Tweede Kamer verkiezingen zouden zijn?
= in procenten =
2
4

8
11
11
12
13
22
16
0

1

1

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
w eet ik (nog) niet
Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)
Lijst Pim Fortuyn (LPF)
op geen enkele partij
op een andere partij, namelijk
Democraten 66 (D66)
GroenLinks
Socialistische Partij (SP)
ChristenUnie
Christen Democratisch Appèl (CDA)
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)
Partij van de Arbeid (PvdA)
% O&S feb06
5 Partijvoorkeur Tweede Kamer
Om de landelijke partijvoorkeur te meten, stelden we de vraag: "Op welke partij zou u stemmen als vandaag de Tweede Kamer verkiezingen zouden zijn?". Net zoals we zagen bij de lokale partijvoorkeur, zien we ook hier dat de meeste Zwollenaren zouden stemmen op de PvdA (grafiek 7). De VVD werd daarna het meest aangekruist, gevolgd door het CDA.
6 Waar gaat men stemmen
Tijdens de komende gemeenteraadsverkiezingen kunnen de Zwollenaren ook bij een ander stembureau stemmen dan op hun stempas staat. We vroegen of zij reeds op de hoogte zijn van deze mogelijkheid. 70% van de Zwollenaren was hier reeds van op de hoogte, en de overige 30% nog niet.
In totaal zegt 79% van de Zwollenaren dat ze (desondanks) zullen gaan stemmen bij het stembureau dat op hun stempas staat. 6% gaat bij een ander stembureau stemmen. 12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen

8/12
8. Hebt u al eens van deze voorzieningen gehoord?
= in procenten =
18
34
40
68
82
66
60
32
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Aanw ijsstok voor personen in een rolstoel
Stemmachine voor blinden en slechtzienden
Mobiel stembureau
Stemw ijzer op het internet
%
ja nee O&S feb06
7 Voorzieningen om het stemmen te vergemakkelijken De gemeente Zwolle heeft een aantal voorzieningen om het stemmen gemakkelijker te maken: de stemwijzer op het internet, het mobiele stembureau, de stemmachine voor blinden en slechtzienden, en de aanwijsstok voor personen die in een rolstoel zitten. We vroegen de Zwollenaren of ze al eens gehoord hebben van deze voorzieningen. Uit de resultaten blijkt dat de stemwijzer van de vier genoemde voorzieningen, de meeste bekendheid geniet: 69% van de Zwollenaren heeft hier wel eens van gehoord (grafiek 8).
7.1 Gebruik van voorziening
Aan de personen die wel eens van een bepaalde voorziening gehoord hadden, vroegen we of ze er ook wel eens gebruik van hebben gemaakt. Van degenen die wel eens hebben gehoord van de stemwijzer, heeft 63% ook daadwerkelijk gebruik gemaakt van de stemwijzer. Van het mobiele stembureau, de stemmachine en de aanwijsstok hebben respectievelijk 3%, 1% en 3% gebruik gemaakt. 7.2 Tevredenheid over de voorziening
Van de gebruikers van de stemwijzer op het internet, is 81% tevreden over de stemwijzer. 9% is er ontevreden over en de overigen hebben er geen mening over. Van de gebruikers van het mobiele stembureau is 93% tevreden over dit bureau en van de gebruikers van de stemmachine en de aanwijsstok, is op een enkeling na iedereen tevreden over het gebruik van die voorzieningen.
12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen

9/12

9. Leeftijdsverdeling deelnemers enquête t.o.v. alle Zwollenaren = in procenten =
0
5

10
15
20
25
30
17-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75-84 85-94 95-105 %
respondenten
alle Zw ollenaren
O&S feb06

10. Verdeling naar geslacht deelnemers enquête t.o.v. alle Zwollenaren = in procenten =
0
10
20
30
40
50
60
man vrouw
%
respondenten
alle Zw ollenaren
O&S feb06
8 Samenstelling groep deelnemers aan deze enquête
Aan het eind van de enquête hebben de respondenten enkele vragen over zichzelf beantwoord. Hiermee hebben we een beeld hebben gekregen van de samenstelling van de groep respondenten naar leeftijd, geslacht en woonwijk. Vervolgens hebben we de verdeling naar leeftijd, geslacht en woonwijk vergeleken met de verdeling in heel Zwolle (grafieken 9, 10 en 11). De verschillen die er zijn hebben we voor de analyse van de gegevens rechtgetrokken door middel van wegingsfactoren. Meer hierover leest u in het navolgende onderdeel betrouwbaarheid en representativiteit. Wat betreft de leeftijdsverdeling zien we dat de groep 17-45 jarige respondenten en de 75+-ers (licht) ondervertegenwoordigd zijn ten opzichte van alle Zwollenaren in deze leeftijdsgroepen. Daarentegen zijn de 45-75 jarige respondenten oververtegenwoordigd. Wat betreft de verdeling naar geslacht zijn de mannen oververtegenwoordigd: binnen de groep respondenten is ongeveer 59% een man, en in heel Zwolle is ongeveer 49% een man.
12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen
10/12

11. Verdeling naar woonwijk deelnemers enquête t.o.v. alle Zwollenaren = in procenten =
0
5
10
15
20
Binnenstad
Diezerpoort
Wipstrik
Assendorp
Kamperpoort
Veerallee
Westenholte/Spoolde
Stadshagen
Holtenbroek
Aalanden
Berkum
Zw Zuid - Schelle
Zw Zuid - Ittersum
Buitengebied %
respondenten
alle Zw ollenaren
O&S feb06
In grafiek 11 staat de verdeling naar woonwijk. Alle wijken zijn goed vertegenwoordigd. Een oververtegenwoordiging zien we in onder andere de Aalanden en in Schelle en een ondervertegenwoordiging in o.a. Assendorp, Diezerpoort, Kamperpoort, Holtenbroek en buitengebied.
8.1 Betrouwbaarheid en representativiteit
Betrouwbaarheid
Uitkomsten van dit soort (kwantitatieve) onderzoeken zijn nooit voor 100% betrouwbaar. Betrouwbaarheid wil zeggen dat de onderzoeksresultaten zo min mogelijk afhankelijk zijn van toeval. Hiervoor is het van belang dat er voldoende personen meedoen aan het onderzoek. Hoe groter de respons, hoe kleiner de kans op toeval, en hoe groter de kans dat de resultaten overeenkomen met de mening van alle Zwollenaren. Wat betreft de betrouwbaarheid van dit onderzoek kunnen we stellen dat de respons voldoende groot is om betrouwbare uitspraken te kunnen doen.
12
Datum Februari 2006
Titel Enquête gemeenteraadsverkiezingen

11/12
Representativiteit
Bij het bepalen van de representativiteit beoordeel je de groep respondenten (deelnemers aan de enquête) niet op het aantal maar op samenstelling van de groep. De grafieken 9, 10 en 11 die aan het begin van dit hoofdstuk staan, laten het verschil in samenstelling zien tussen de respondenten en alle Zwollenaren (de werkelijke verdeling).
Om de verdeling binnen de groep respondenten qua leeftijd, geslacht en woonwijk hetzelfde te maken als de werkelijke verdeling binnen Zwolle, hebben we wegingsfactoren berekend. Door het hanteren van wegingsfactoren tellen de antwoorden van groepen personen die ondervertegenwoordigd zijn, zwaarder dan die van groepen die oververtegenwoordigd zijn. Door deze herweging zijn de resultaten qua leeftijd, geslacht en woonwijk representatief voor alle Zwollenaren van 18 jaar en ouder.