Socialistische Partij
Onderzoek voedselbanken: armoede valt niet te bagatelliseren
03-03-2006 * In december riep Zalm nog dat armoede betrekkelijk is.
Een vandaag gepubliceerd onderzoek naar gebruikers van voedselbanken
legt voor het kabinet pijnlijk bloot dat er wel degelijk sprake is van
serieuze armoede en een fors maatschappelijk probleem. Het onderzoek
is gedaan op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken. SP-Kamerlid
Jan de Wit eist een structurele oplossing: verhoog het sociaal minimum
en geef gemeenten weer de mogelijkheid om aan groepen mensen
bijzondere bijstand te verlenen en schuldsanering aan te bieden.
Jan de Wit Veel huishoudens zijn vanwege een structureel
inkomensprobleem genoodzaakt aan te kloppen bij een voedselbank, zij
hebben geen keus. De Wit riep namens de SP eerder al op tot een
armoedetoeslag voor deze huishoudens, maar het kabinet en de
coalitiepartijen vonden dit toen overbodig. Het onderzoek laat zien
dat het kabinet de plank mis slaat. Voor veel klanten van de
voedselbank is het huidige sociaal minimum echt te laag.
De 28 voedselbanken voorzien enkele duizenden huishoudens van
voedselpakketten. Het aantal gebruikers is nog steeds stijgende, zo
blijkt uit het onderzoek. Het merendeel (83%) van de klanten heeft
schulden. Er blijkt dat de klanten maar in geringe mate gebruik maken
van gemeentelijke inkomensondersteuning, zoals bijzondere bijstand en
schuldsanering. De samenwerking tussen de gemeentelijke instanties en
de voedselbanken moet daarom worden verbeterd.
De onderzoekers concluderen dat de meeste klanten niet verwachten dat
hun problemen op korte termijn verholpen zullen. Hun financiële
problemen zijn vaak structureel van aard. Het zijn vooral de
eenoudergezinnen die relatief hoge woonlasten en kosten voor
levensonderhoud hebben, waardoor er geen inkomen overblijft voor
voedsel. Ook grote schulden spelen een rol. De oorzaak van de schulden
is divers. Het gemakkelijk kunnen lenen van geld wordt als reden
genoemd. Ook zijn er externe factoren waardoor mensen gedwongen worden
een lening te sluiten, zoals echtscheiding, het verlies van een baan
en lange aanvraagprocedures voor uitkeringen.
Een deel van de klanten kan van het sociaal minimum niet rondkomen,
erkennen ook de gemeenten. Maar de gemeenten spelen zelf ook een rol
in de toenemende vraag naar voedselbanken. "Gemeenten laten steken
vallen, de drempels om in aanmerking te komen voor bijzondere bijstand
liggen veel te hoog", aldus SP-Kamerlid Jan de Wit. "In de praktijk
blijken gemeenten maar mondjesmaat bijzondere bijstand te verlenen.
Ook heeft schuldsanering maar zelden prioriteit voor gemeenten. Er is
wel degelijk sprake van een structureel inkomensprobleem voor mensen."
Slechts een kwart van de klanten van de voedselbank geeft aan gebruik
te maken van kwijtschelding van de gemeentelijke belasting. "Dit is
een gemiste kans, geef gemeenten weer de mogelijkheid dit categoriaal
te verrekken, dan valt niemand buiten de boot," aldus De Wit.