IP/06/282
Brussels, 8 March 2006
Brandstof voor onze toekomst: de visie van de Europese Commissie op een
energiestrategie voor Europa
De Europese Commissie heeft haar visie op een Europees energiebeleid
uiteengezet in een nieuw groenboek. In dit groenboek, dat meer dan
twintig concrete voorstellen voor mogelijke acties bevat, wordt
gevraagd commentaar te leveren op zes prioritaire gebieden.
"De EU moet een gemeenschappelijk antwoord geven op de
energie-uitdagingen van de 21ste eeuw. De EU speelt een cruciale rol
bij de levering van duurzame, concurrerende en veilige energie aan de
Europese burgers. Een gemeenschappelijke een eensgezind gepresenteerde
benadering zal Europa in staat stellen de leiding te nemen in de
zoektocht naar energieoplossingen", benadrukte de heer Barroso,
voorzitter van de Europese Commissie.
"De voltooiing van de interne markt, de strijd tegen de
klimaatverandering en de continuïteit van de voorziening zijn stuk
voor stuk gemeenschappelijke uitdagingen die om gemeenschappelijke
oplossingen vragen. Het is dan ook tijd voor een nieuw Europees
energiebeleid", aldus Commissielid Andris Piebalgs.
Hiervan uitgaande wordt in het groenboek uiteengezet hoe een Europees
energiebeleid kan tegemoet komen aan de drie belangrijkste
beleidsdoelstellingen op dit gebied: duurzame ontwikkeling,
concurrentievermogen en continuïteit van de voorziening.
De ontwikkeling van een Europees energiebeleid is een uitdaging op
lange termijn. Om de basis voor dit proces te leggen, stelt de
Commissie voor regelmatig een strategische beoordeling van het
EU-energiebeleid, waarin alle beleidskwestie met betrekking tot
energie aan bod komen, voor te leggen aan de Raad en het Parlement.
Deze stand van zaken kan het uitgangspunt vormen voor een actieplan
van de Europese Raad en het Parlement, waarin zij de voortgang inzake
alle aspecten van het energiebeleid volgen, nieuwe uitdagingen
identificeren en antwoorden voorstellen.
Daarbij wordt prioriteit gegeven aan de volgende zes gebieden:
Om de interne energiemarkt te voltooien, worden in het groenboek
nieuwe maatregelen overwogen, zoals een Europese energiegridcode, een
prioritair Europees interconnectieplan, een Europese regelgevende
instantie op het gebied van energie en nieuwe initiatieven om gelijke
kansen voor alle marktdeelnemers te garanderen, met name wat de
loskoppeling van netwerken en concurrerende activiteiten betreft. Eind
dit jaar zullen concrete voorstellen worden gedaan.
Het tweede prioriteitsgebied heeft betrekking op de continuïteit van
de voorziening op de interne energiemarkt, waarbij solidariteit tussen
de lidstaten moet worden gegarandeerd. Een van de mogelijke
maatregelen is de oprichting van een Europese waarnemingspost voor
energievoorziening en een aanpassing van de bestaande
Gemeenschapswetgeving inzake olie- en gasvoorraden om eventuele
onderbrekingen van de voorziening op te vangen.
Het derde prioriteitsgebied is een meer duurzame, efficiënte en
gediversifieerde energiemix. Overeenkomstig het
subsidiariteitsbeginsel mogen de lidstaten hun energiemix zelf
samenstellen, maar de keuzes die zij maken hebben onvermijdelijk een
invloed op de energievoorziening van hun buurlanden en de Gemeenschap
in haar geheel. Dit doel kan worden bereikt via een strategische
beoordeling van het EU-energiebeleid, waarin alle aspecten van het
energiebeleid aan bod komen en de voor- en nadelen van de
verschillende energiebronnen, van duurzame bronnen tot kolen en
kernenergie, worden geanalyseerd. Dit kan er op zijn beurt toe leiden
dat op Gemeenschapsniveau doelstellingen worden vastgesteld met
betrekking tot de totale energiemix van de EU. Op die manier wordt de
continuïteit van de energievoorziening van de EU gegarandeerd, zonder
afbreuk te doen aan het recht van de lidstaten om hun eigen
energiekeuzes te maken.
Ten vierde stelt de Commissie een reeks maatregelen voor om de
opwarming van de aarde te bestrijden. Zij heeft met name voorstellen
gedaan voor maatregelen die deel kunnen uitmaken van het actieplan
inzake energie-efficiëntie, dat zij later dit jaar zal goedkeuren. In
dit actieplan worden maatregelen vastgesteld om 20% van de energie die
anders tegen 2020 in de EU zou worden verbruikt, te besparen.
Bovendien wordt in het actieplan voorgesteld dat de EU een nieuw
stappenplan voor duurzame energiebronnen in de EU voorbereidt. Dit
stappenplan moet streefcijfers voor 2020 en later bevatten, zodat een
stabiel investeringsklimaat ontstaat dat het aandeel van concurrerende
duurzame energie in Europa doet stijgen.
Energie-efficiënte en koolstofarme technologieën vormen een snel
groeiende internationale markt die in de komende jaren miljarden
euro's zal vertegenwoordigen. Dankzij een strategisch plan voor
energietechnologie, de vijfde prioriteit van het groenboek, kan de
Europese industrie uitgroeien tot mondiale marktleider voor deze
nieuwe generatie technologieën en processen.
Ten slotte wordt in het groenboek benadrukt dat er behoefte is aan een
gemeenschappelijk buitenlands energiebeleid. Om het hoofd te kunnen
bieden aan de uitdagingen van groeiende vraag, hoge en volatiele
energieprijzen, toegenomen afhankelijkheid van ingevoerde energie en
klimaatverandering, moet Europa zich eensgezind opstellen op het
internationale toneel. Daarom stelt de Commissie voor om in het kader
van haar strategische beoordeling van het energiebeleid na te gaan aan
welke infrastructuur prioriteit moet worden gegeven om de continuïteit
van de energievoorziening in de EU te garanderen (inclusief
pijpleidingen en LNG-terminals) en overeenstemming te bereiken over
concrete acties om deze prioritaire doelstellingen te verwezenlijken.
Voorts stelt zij ook een stappenplan voor de oprichting van een
pan-Europese energiegemeenschap vast, die ook een gemeenschappelijke
regelgevingsruimte omvat. Zij stelt ook voor de betrekkingen met
Europa's partners, waaronder de belangrijkste energieleverancier van
de EU, Rusland, opnieuw te bezien, zodat deze een betere
weerspiegeling vormen van de onderlinge afhankelijkheid. Ten slotte
stelt zij een nieuw communautair mechanisme voor dat het mogelijk
maakt snel en gecoördineerd te reageren op noodsituaties in de externe
energievoorziening.
Dit is slechts een greep uit de voorstellen die in het groenboek
worden uiteengezet. Op basis van enerzijds de reacties en commentaren
naar aanleiding van een breed opgezette consultatie van de publieke
opinie en anderzijds de conclusies van de Europese Raad en het
Parlement, zal de commissie een reeks concrete maatregelen
voorstellen.
Green Paper:
http://europa.eu.int:8082/comm/energy/green-paper-energy/index_en.htm
BIJLAGE
Context voor de ontwikkeling van het communautaire energiebeleid
Belangrijkste uitdagingen voor de EU op het gebied van energie:
* Er is dringend behoefte aan investeringen. Om aan de verwachte
vraag naar energie te voldoen en de verouderende infrastructuur te
vervangen, zal in Europa alleen al circa 1 triljoen euro moeten
worden geïnvesteerd in de komende 20 jaar.
* Europa wordt steeds afhankelijker van ingevoerde energie. Tenzij
wij erin slagen ons interne energieaanbod concurrerender te maken,
zal de Unie de komende 20 à 30 jaar voor circa 70% van haar
energiebehoeften een beroep moeten doen op invoer - soms uit
onstabiele gebieden. Momenteel ligt dat cijfer op 50%.
* De voorraden zijn geconcentreerd in een beperkt aantal landen.
Momenteel betrekt de EU pakweg de helft van haar gasleveringen uit
niet meer dan drie landen (Rusland, Noorwegen en Algerije). Als de
huidige trend zich doorzet, zou de invoer van gas de komende 25
jaar toenemen tot 80%.
* De mondiale vraag naar energie gaat in stijgende lijn. Tegen 2030
zal die vraag - en de CO -uitstoot - naar verwachting met circa
60% stijgen. Het mondiale olieverbruik is sinds 1994 met 20%
gestegen en de internationale vraag naar olie zal volgens ramingen
met 1,6% per jaar toenemen.
* Olie- en gasprijzen gaan de hoogte in. De afgelopen twee jaar zijn
ze in de EU bijna verdubbeld, met de elektriciteitsprijzen in hun
kielzog. Gezien de toenemende mondiale vraag naar fossiele
brandstoffen, de lange bevoorradingsketen en de groeiende
afhankelijkheid van invoer, zullen de olie- en gasprijzen zeer
waarschijnlijk hoog blijven, wat op korte termijn pijnlijk is voor
de consument, maar ook tot grotere energie-efficiëntie en
innovatie kan leiden.
* Ons klimaat wordt warmer. Volgens de Intergouvernementele
Werkgroep inzake klimaatverandering (IPPC) is de aarde inmiddels
al 0,6°C warmer geworden als gevolg van de uitstoot van
broeikasgassen. Als niet wordt ingegrepen, zal de temperatuur
tegen het einde van de eeuw met 1,4 à 5,8°C stijgen, met ernstige
problemen tot gevolg voor de economie en het ecosysteem van
gebieden over de hele wereld - inclusief de EU.
* Europa beschikt nog niet over volledig concurrerende interne
energiemarkten. Pas als de EU zover is, zullen zowel burgers als
bedrijven in de Unie kunnen profiteren van alle voordelen die
samenhangen met een zekere energievoorziening en lagere prijzen.
Voorwaarden om dat doel te bereiken zijn: de onderlinge verbinding
van netwerken, de invoering en toepassing van doeltreffende wetten
en regelgevingskaders en de strikte handhaving van de
communautaire mededingingsregels. Bovendien moet de consolidatie
van de energiesector door de markt worden aangestuurd, wil Europa
de uitdagingen écht aangaan en investeren in de
European Union