Speech Pieter van Geel ontvangst basisvisie IJsselmeer Stichting
VBIJ, IJburg 13 maart 2006.
Dames en heren, goedemiddag,
Allereerst een woord van dank aan de gastheer, 'Stichting Verantwoord
Beheer IJsselmeer', voor de uitnodiging om uw Basisvisie in ontvangst
te nemen. En dat op deze schitterende plek die rechtstreeks in
verbinding staat met het IJsselmeergebied. In dit gebied komen veel
ambities en doelstellingen van het Ministerie van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer samen; ruimte voor ontwikkeling,
een prettig woonklimaat en een duurzame toekomst voor het milieu.
Als we kijken naar het hele IJsselmeergebied, dan stel ik mijzelf de
volgende vragen:
Hoe kunnen gemeenten verder uitbreiden zonder schade te berokkenen aan
het ecologisch evenwicht in het gebied? Op welke manier kan de
woonfunctie verantwoord gecombineerd worden met bedrijvigheid? En de
mobiliteit: hoe kunnen vervoersstromen binnen het IJsselmeergebied op
een verantwoorde manier gekanaliseerd worden?
Op dat denkproces is al een voorschot genomen met de oprichting van de
Stichting Verantwoord Beheer IJsselmeer, een krachtenbundeling van
vijf maatschappelijke organisaties uit verschillende provincies die
aan het IJsselmeer liggen. Mijn verwachting is dat deze bundeling veel
goeds kan betekenen voor het IJsselmeergebied.
Vanuit mijn eigen Ministerie kan ik in ieder geval benadrukken dat
alleen al het hebben van één aanspreekpunt pure winst is. Deze
waardering blijkt ook uit de (gedeeltelijke) honorering van de
subsidie aanvraag van de Stichting, uit de "Subsidieregeling
Maatschappelijke Organisaties en Milieu".
Dan wil ik kort ingaan op de Basisvisie zoals zojuist gepresenteerd.
Uiteraard zal ik er na vanmiddag gedetailleerder kennis van nemen,
maar ik wil er toch een paar punten uit lichten:
In en rond het IJsselmeergebied vindt momenteel tal van belangrijke
ontwikkelingen plaats. Ik noemde al eerder het spanningsveld tussen
wonen, werken, economische activiteit en last but not least, de zorg
voor het milieu.
U noemde in uw presentatie als externe factor de klimaatsverandering,
niet toevallig één van mijn belangrijkste dossiers. Neemt u van mij
aan dat dit mijn volle aandacht heeft. Vanuit mijn ministerie worden
de effecten van die klimaatveranderingen- zoals stijging van de
zeespiegel en extreme rivierafvoeren - nauwkeurig gevolgd en in kaart
gebracht. Ze zullen wat mij betreft dan ook zeker niet ontbreken in
een toekomstige visie op de ontwikkeling van het IJsselmeergebied. Wij
kunnen het ons eenvoudigweg niet meer permitteren om zo'n invloedrijke
factor als klimaatverandering buiten beschouwing te laten, iets dat
overigens voor geheel Nederland geldt.
Enerzijds is er dus zeker een 'sense of urgency', een besef dat er
pro-actief gehandeld moet worden.
Dat besef is er bij u, de Stichting Verantwoord Beheer IJsselmeer en
bij mij als Staatssecretaris Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer.
Anderzijds sluit ik mij aan bij uw waarschuwing tegen overhaaste
onomkeerbare beslissingen.
Ik neem aan dat u dit meeneemt bij de verdere ontwikkeling van uw
visie op het IJsselmeergebied. Een ambitieuze visie die zich uitstrekt
tot het jaar 2050! Het lijkt mij een spannend en creatief proces.
Ikzelf hanteer een beleidsrelevante tijdshorizon tot 2030, maar ben
erg benieuwd waar u, als Stichting Verantwoord Beheer IJsselmeer, op
uitkomt.
Het zal in ieder geval draaien om de begrippen dynamiek en behoud, de
twee sleutelwoorden bij de ontwikkeling van het IJsselmeergebied. Hoe
kunnen we de kansen voor werken, wonen, recreëren en verplaatsen
optimaal benutten, maar ook de (Europese) regels voor de bescherming
van natuurgebieden, de waterkwaliteit en de waterkwantiteit naleven?
De Nota Ruimte kiest voor twee verschillende zones: een zuidelijke
zone met meer dynamisch en intensief ruimtegebruik en een noordelijke
zone met meer plaats voor rust en ruimte. De Nota stelt voorts:
anticipeer bij het bouwen op mogelijke dijkverzwaring en andere
maatregelen in reactie op toekomstige zeespiegelstijging. Denk aan
geleidelijke stijging van het waterpeil in de omringende gebieden en
de gevolgen daarvan voor ruimtegebruik en -inrichting.
Tot slot wordt in de Nota een herijking van de Integrale Visie
IJsselmeergebied (uit 2002) aangekondigd. Ik zie daar voor u, als
Stichting Verantwoord Beheer IJsselmeer, een rol als gesprekspartner.
Een tweede concrete activiteit waarbij ik u als een belangrijke
'partner' zie, is bij het bewaken van de kwaliteit van het
IJsselmeerwater. Zoals u misschien weet is hiervoor in Europees kader
de zogenaamde 'Kaderrichtlijn Water' opgesteld. Deze richtlijn moet
ervoor zorgen dat de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in
Europa in 2015 op orde is.
Bij de opstelling van het zogenaamde 'stroomgebiedbeheerplan' voor het
Rijnstroomgebied, wordt deze richtlijn geïmplementeerd. Daarom werken
waterschappen, Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten sinds 2003 in
regio's samen.
Zo ook in de regio Rijn-Midden, waar het IJsselmeergebied onderdeel
van uitmaakt.
Varianten voor de inrichting en het beheer van het IJsselmeer zullen
bij het opstellen van dit stroomgebiedbeheerplan aan bod komen. Blijf
vooral hierover meedenken; de Kaderrichtlijn vraagt het. We hebben uw
expertise nodig.
Tot slot wil ik nog even inzoomen op de ontwikkeling van het
IJmeergebied. Als we hier naar buiten kijken, kunt u direct zien waar
ik het over heb. Het IJmeergebied ligt in het zuidelijk deel van het
IJsselmeergebied. De zone waar plaats is voor dynamisch en intensief
ruimtegebruik. Recent is de 'Toekomst Visie IJmeer' verschenen. De
toekomst van het IJmeer zal sterk beïnvloed worden door een aantal
keuzes die het Kabinet dit jaar gaat maken.
Ik noem er een aantal:
- Allereerst een besluit over de Zuiderzeelijn; dus de mogelijke
(trein)verbindingen tussen Schiphol, Almere en Groningen. Volgende
maand rapporteren wij aan de Tweede Kamer over de 'structuurvisie
Zuiderzeelijn'.
- In de tweede plaats de besluitvorming over de ontwikkeling van
Almere; welke oplossing is er voor de gewenste groei van het aantal
inwoners en de ruimte die daarvoor nodig is?
- Tot slot zal het Kabinet zich buigen over de 'groen-blauwe
infrastructuur', dus aandacht voor waterberging en de ecologische
waarde van het gebied. En vooral de vraag hoe dit 'groen blauwe'
karakter gecombineerd kan worden met verdere verstedelijking rond het
IJmeer. Op dit moment bekijken we wat de voor- en nadelen van de
verschillende opties zijn en ook wat financieel haalbaar is. In het
zogenaamde 'Structuurdocument Noordvleugel' zal bovendien de samenhang
met de andere Noordvleugelprojecten worden beschreven. De gemeenten
Almere en Amsterdam denken mee over hoe dit alles gecombineerd kan
worden met de uitbreiding van Almere.
Belangrijke beslissingen dus die het Kabinet dit jaar gaat nemen. De
uitkomst van deze besluiten vormen een koers. Een koers die de groen-
blauwe betekenis en de stedelijke ligging van het IJmeer op een
verantwoorde manier combineert.
Genoeg gesproken, het is tijd voor actie. We staan voor belangrijke
beslissingen over de
ontwikkeling en het behoud van het IJsselmeer en de aangrenzende
gebieden. Er rust een
belangrijke taak op uw schouders als uiterst deskundige
gesprekspartner voor het rijk.
Ik spreek de wens uit dat wij samen volgend jaar, in 2007, als het
IJsselmeer 75 jaar bestaat, een feestelijk jubileum zullen vieren.
Laten wij dit 'blauwe hart' tot in lengte van dagen kloppend houden!
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer