Meer informatie: dienst Interne en Externe Communicatie, tel. 071-5273282
Persbericht Universiteit Leiden
14 maart 2006
Effect van stof in bloed Miloevic al decennia bekend
Leids onderzoek toonde mechanisme aan
Leidse onderzoek aan het antibioticum rifampicine toonde vijfentwintig
jaar geleden het werkingmechanisme aan van het stofje dat in het bloed
van de maandag overleden Servische oud-president Slobodan Miloevic is
aangetroffen. Het zet de lever aan tot versnelde afbraak van andere
geneesmiddelen.
Als twee weken geleden bekend was dat Miloevic rifampicine in zijn
bloed had, dan moeten de behandelende artsen onmiddellijk hebben
begrepen waarom ze zijn bloeddruk niet naar beneden kregen. Dan moeten
ze hebben kunnen ingrijpen. Iedere apotheker weet namelijk het effect
van dit geneesmiddel op de werking van andere medicijnen. Iedere arts
hoort het ook te weten. Dat is leerboekenstof.
Aldus reageert de Leidse biochemicus dr. Jos van den Broek op het
nieuws dat de afgelopen maandag overleden Miloevic een ongebruikelijk
geneesmiddel in zijn bloed had.
Rifampicine is een antibioticum tegen tuberculose en lepra, met als
bijwerking dat de medicijnen tegen hoge bloeddruk die Miloevic
gebruikte versneld worden afgebroken. Van den Broek: Dat weten we al
minstens dertig jaar. De docent wetenschapscommunicatie aan de
Universiteit Leiden promoveerde eind 1981 op de versnelde afbraak van
geneesmiddelen onder invloed van het antibioticum.
Vrouwen toch zwanger
Omstreeks 1975 bleken vrouwen die de pil slikten en tegelijk met
rifampicine werden behandeld toch zwanger te worden, aldus Van den
Broek. Zijn promotor prof.dr. Douwe Breimer farmacoloog en nu rector
magnificus van de Universiteit Leiden onderzocht vervolgens bij
proefpersonen het effect van het antibioticum op de afbraak van andere
geneesmiddelen. Hun lever bleek inderdaad sneller te gaan werken.
Onder leiding van zijn promotor onderzocht Van den Broek vervolgens
bij proefdieren het mechanisme dat inmiddels bekend staat als
enzyminductie. De lever kan beschouwd worden als een chemische fabriek
waar bepaalde eiwitten enzymen genoemd het werk doen: ze breken
lichaamsvreemde stoffen af. Gelukkig maar, anders zouden
geneesmiddelen en vergiften voor eeuwig in het lichaam blijven zitten.
Chemische verbindingen zoals rifampicine (maar ook alcohol en bepaalde
stoffen uit bijvoorbeeld spruitjes en andere koolsoorten) zorgen
ervoor dat de lever meer van die enzymen gaat maken. Meer enzymen
betekent een harder werkende lever. En daardoor een versnelde afbraak
van andere medicijnen.
Knaloranje urine
Al op 12 januari werd het bloed van Miloevic onderzocht op de
aanwezigheid van verdachte stoffen, omdat zijn bloeddruk ondanks
medicatie maar niet omlaag wilde gaan. Twee weken geleden toonde de
Groningse toxicoloog dr. Donald Uges inderdaad sporen van rifampicine
aan. De vondst levert een voor de hand liggende verklaring op voor het
uitblijven van een bloeddruk verlagend effect van Miloevic medicijnen.
Van den Broek tot slot: Nogmaals, de werking van rifampicine is alom
bekend. Miloevic wilde in Moskou verder behandeld worden. Misschien
wilde hij op deze manier de Haagse artsen die hem behandelden om de
tuin leiden. Een poging tot vergiftiging met dit antibioticum acht hij
uitgesloten. Dan heb je enorme hoeveelheden nodig. Overigens vraag ik
me af of Miloevic nooit zijn plasje heeft moeten inleveren.
Rifampicine kleurt je urine namelijk knaloranje! Dat valt echt op.