Voedsel en Waren Autoriteit

Ziekenhuisbacterie MRSA bij varkens

17 maart 2006 - nieuwsbericht

Bij veel varkens komt de ziekenhuisbacterie MRSA voor. Dat concluderen het Centrum Infectieziektebestrijding (RIVM) en de Voedsel en Waren Autoriteit uit een onderzoek onder 540 varkens. De resultaten van het onderzoek bevestigen het vermoeden dat eerder was gerezen op grond van onderzoek in Frankrijk en Nederland.

In het onderzoek bleek MRSA in 80% van de onderzochte koppels bij één of meer varkens aanwezig te zijn. In totaal was 40% van de varkens drager van het zogenaamde 'varkenstype' van MRSA. Het RIVM en de VWA hebben de resultaten vrijdag 10 maart bekendgemaakt aan de ministers van LNV en VWS.

De gewone Staphylococcus aureus (SA) is een bacterie die ongeveer één op de drie Nederlanders in de neus draagt, meestal zonder er last van te hebben. MRSA is de aanduiding voor de meticilline-resistente Staphylococcus aureus. Deze staphylokokken-variant is niet gevoelig voor de antiobioticagroep van penicillinen. Net als de gewone Staphylococcus aureus kan deze bacterie in een klein aantal gevallen huidontstekingen veroorzaken (steenpuisten, krentenbaard). MRSA-infecties zijn met een selecte groep van antibiotica te behandelen. Ziekenhuizen proberen de bacterie buiten de deur te houden vanwege de infectierisico's bij operatieve ingrepen.

Staphylokokken komen bij mens en dier vooral voor in de huidflora, en niet in het vlees. De kans dat consumenten een MRSA-besmetting oplopen via het eten van varkensvlees is daarom verwaarloosbaar klein. Wel zijn er nog vragen over de overdracht van dier op dier, van dier op mens, en van mens op mens. Ook over de risico's voor mensen die beroepsmatig met varkens omgaan zoals varkenshouders, dierenartsen en slachthuispersoneel, zijn niet alle vragen beantwoord.

Het bureau Risicobeoordeling van de Voedsel en Waren Autoriteit zegt in zijn advies aan de beide departementen dat de vrij massale aanwezigheid van MRSA zich vermoedelijk langzaam in de tijd heeft opgebouwd. Tot nu toe heeft dat niet tot acute problemen geleid. De voornaamste aanbeveling voor de korte termijn is het gebruik te verminderen van tetracyclines bij de bestrijding van luchtweginfecties bij varkens. Voor de lange termijn wordt aanbevolen onderzoek te verrichten naar de wijze van verspreiding van MRSA in de vleesketen, en naar de aanwezigheid van MRSA in levensmiddelen.

Het RIVM en de VWA dringen bij de verantwoordelijke ministers aan op nader onderzoek naar de risico's en op een open en zorgvuldige communicatie met beroepsgroepen die mogelijk met de bacterie te maken kunnen hebben.