Preventieproject vermindert risico op schooluitval
Taskforce jeugdwerkloosheid
Preventieproject vermindert risico op schooluitval van 19 naar 4 procent
Intensieve begeleiding vergroot doorstroming leerlingen vmbo naar het mbo
Den Haag, 21 maart 2006 - Eindexamenleerlingen in het vmbo die intensief worden begeleid
bij hun overstap naar een vervolgopleiding, maken veel meer kans succesvol door te
stromen. Dat is de uitkomst van het 'Preventieproject overgang vmbo-mbo' dat de Taskforce
Jeugdwerkloosheid heeft laten uitvoeren. Tijdens een proef in 2005 daalde het aantal
risico-overstappers van 19 procent naar slechts 4 procent. In Leeuwarden daalde het
percentage zelfs van 33 procent naar 3 procent. Op grond van deze resultaten hebben het
ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap en de Taskforce Jeugdwerkloosheid besloten
het preventieproject in 2006 landelijk in te voeren in het kader van de 'aanval op de
uitval', het aanvalsplan van OCW om de voortijdige schooluitval te bestrijden.
De overgang van het vmbo naar het mbo verdient veel aandacht. Nog te veel jongeren met een
vmbo-diploma vallen uit en beginnen niet aan een vervolgopleiding. Dit terwijl het behalen
van een startkwalificatie op mbo-2 niveau voor de toekomstige positie van jongeren op de
arbeidsmarkt van groot belang is. De Taskforce Jeugdwerkloosheid liet in 2005 in vijf
gemeenten een pilot preventieproject uitvoeren: Assen, Den Haag, Eindhoven, Leeuwarden en
Smallingerland. In totaal werden 6383 leerlingen in het project betrokken, 1200 van hen
werden bij aanvang van het project als risico-overstapper beschouwd. Na afloop van het
project bedroeg het aantal jongeren zonder vervolgopleiding nog slechts 252, een daling
van 19 naar 4 procent.
Elk jaar lopen aanzienlijke aantallen vmbo-eindexamenleerlingen het risico de boot van het
vervolgonderwijs te missen. Op een groep van 720 vmbo-leerlingen in Leeuwarden bestond bij
237 leerlingen het risico dat ze niet in het vervolgonderwijs zouden aankomen. Dankzij de
inzet van het preventieproject daalde dat aantal tot 25 leerlingen, een daling van 33
naar 3 procent. Deze reductie toont aan hoe belangrijk en effectief het is om de
vmbo-eindexamenleerlingen bij aanvang van de vakantieperiode in beeld te hebben en
begeleiding te kunnen bieden in de overstap naar vervolgonderwijs. Veel voortijdig
schooluitval wordt hiermee voorkomen.
Kern van het preventieproject is zo vroeg mogelijk de risico-overstappers onder de
vmbo-eindexamenleerlingen te herkennen. Vmbo-eindexamenleerlingen worden als
risico-overstapper beschouwd als zij nog niet weten wat voor vervolgopleiding ze willen
volgen, zich nog niet bij een ROC aangemeld hebben of een opleiding hebben gekozen
waarvoor een wachtlijst geldt. Ook leerlingen die geen stageplek hebben gevonden lopen
risico omdat zij zonder die stageplek hun opleiding niet kunnen starten.
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Taskforce Jeugdwerkloosheid
hebben, gezien de positieve resultaten, de werkwijze van dit preventieproject omarmd en
willen dit project in het kader van het plan 'aanval op de uitval' landelijk laten
uitvoeren.
Om dit te bereiken wordt de handreiking 'Preventieproject overgang vmbo-mbo' landelijk
verspreid. De handreiking biedt een uitvoerige beschrijving van de te volgen stappen,
bevindingen, knelpunten en aanbevelingen, waarmee de RMC-functies van gemeenten hun
voordeel kunnen doen. Daarnaast wordt aan geïnteresseerde gemeenten, die nog geen
ervaring hebben met project ondersteuning geboden bij de uitvoering van het
preventieproject.
Het succes bij het terugdringen van het aantal risico-overstappers laat zich volgens de
Taskforce Jeugdwerkloosheid en het ministerie van OCW als volgt verklaren:
- zo vroeg mogelijk inzicht hebben in de vervolgopleiding van eindexamenleerlingen vmbo;
- bij het ontbreken van een vervolgopleiding doorverwijzen naar school of een combinatie
van school en werk;
- risicoleerlingen bekend maken bij ROC's; voor hen kunnen zij begeleiding starten;
- vmbo-leerlingen bewuster laten kiezen voor een vervolgopleiding, waardoor uitval in het
eerste leerjaar van het MBO wordt terug gedrongen;
- vroegtijdige melding aan het RMC (direct als de zomervakantie in het onderwijs is
afgelopen) van leerlingen zonder vervolgopleiding;
- registratie van de vervolgopleidingen van alle eindexamenleerlingen vmbo;
- nauwe samenwerking tussen de gemeente, RMC, ROC en vmbo-school.