Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

WOB-verzoeken

Toespraak bij het in ontvangst nemen van het eindrapport van het Forum Welzijn Gezelschapsdieren

Toespraak van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, dr. C.P. Veerman, bij het in ontvangst nemen van het eindrapport van het Forum Welzijn Gezelschapsdieren in Nieuwspoort, Den Haag, op 23 maart

Dames en heren,

U moest eens weten wat er aan dieren gratis wordt aangeboden op een populaire veilingwebsite. Ik heb het uit laten zoeken en ik wil u een kleine bloemlezing niet onthouden.
Gaat u er maar even voor zitten: Een hamster, een overvol aquarium, een cavia en een konijn, met als voetnoot dat ze wel bij elkaar moeten blijven. Een stel jonge dwergbokjes, twee hele lieve golden retrievers, een kaketoe, een kruising Yorkshire met Ihaza Apsu - als ik het goed uitspreek - en tot slot: een grijze rat, met klem niet bestemd als slangenvoer.
Allemaal op een halve dag geplaatst op één van de vele veilingwebsites en dat was nog niet eens de volledige verzameling.

Wat mij betreft geeft die trits in een notendop weer hoe veelzijdig en complex het onderwerp 'welzijn van gezelschapsdieren' is. Het roept een hele serie vragen op. Waarom willen deze mensen van hun dieren af? Met welk idee hebben ze de dieren ooit aangeschaft? En bij wie komen die beesten terecht? En hoe kunnen we zorgen dat deze dieren op een fatsoenlijke manier worden behandeld? Hoe houden we bijvoorbeeld die grijze rat uit de bek van een boa?

Geen gemakkelijke vragen, dus ook geen gemakkelijke antwoorden. Simpelweg regeltjes opleggen, helpt dan niet. Bovendien zou dat te veel ingrijpen in de privé-sfeer. U, leden van het Forum Welzijn Gezelschapsdieren, had de zware taak te komen met voorstellen om het welzijn van gezelschapsdieren op een goede en efficiënte manier te borgen. Voordat ik inga op de resultaten van uw werk - want dan gaan we het vooral over de inhoud hebben - wil ik eerst even kwijt dat ik zeer tevreden ben over het forum.

Vooral de sectorpartijen hadden een positieve insteek en veel ambitie. U heeft hard gewerkt en goede resultaten bereikt. Het was niet altijd gemakkelijk, maar dat had ik ook niet verwacht. En we zijn nog niet klaar, daar zijn we het allemaal over eens. Maar het zou ook een wonder zijn als we in zo'n korte tijd zo'n veelomvattend vraagstuk opgelost zouden hebben. Het is dan ook geen schande dat er nog open eindjes zijn. We hebben ondertussen wel flinke stappen in de goede richting gezet.

Ik wil graag even aangeven waar u volgens mij goede resultaten heeft bereikt en hoe we daar vervolgens iets mee kunnen. Allereerst maakt het forum terecht onderscheid tussen de burger die een dier heeft en mensen die bedrijfsmatig dieren houden. Eerst maar eens over die burger. We kunnen ervan uit gaan dat mensen die dieren voor hun plezier houden, van goede wil zijn. En zij zijn ook eerstverantwoordelijk als het gaat om het welzijn van hun gezelschapsdier.
Zij hebben echter wel de juiste kennis en informatie nodig. Niet alleen om goed voor het dier te kunnen zorgen, maar ook om een goede afweging te kunnen maken voordat ze besluiten zo'n beest in huis te halen. En niet te vergeten om kritisch te kunnen zijn ten opzichte van wat handel en fokkerij met dieren doen. Ik ben het dus eens met het forum dat communicatie nodig is. En ik zie - net als u - dat ook de overheid een taak heeft om dat mogelijk te maken. Ik wil daarom samen met u kijken hoe we uw voorstellen op dit punt zo goed mogelijk kunnen uitvoeren.

Dan de mensen die zich bedrijfsmatig met gezelschapsdieren bezighouden: de fokkerij en de handel. Hier spelen hele andere aspecten. Deze mensen verdienen geld aan gezelschapsdieren. Dat betekent natuurlijk niet dat zij niet goed voor de dieren zouden zorgen of dat zij er geen hart voor zouden hebben. Maar het betekent wel dat welzijn en economische afwegingen hand in hand gaan en soms met elkaar op gespannen voet staan. Het lastige is ook dat een behoorlijk deel van deze wereld niet goed zichtbaar is.

Certificatie kan een goed middel zijn om het kaf van het koren te scheiden. Zeker omdat die welwillende burger dan de dienst uitmaakt. De vraag was echter hoe we dat aan de vork moesten steken. Vrijwillige initiatieven tot certificatie waren tot nu toe niet erg succesvol. Maar verplichte certificatie kan ook z'n doel voorbijschieten. Daarom stelt u nu een middenweg voor: vrijwillige certificatie mét beperkte regelgeving. De sector organiseert het zelf, met steun van LNV. En wij schrijven daarbij voor wat het doel van de certificatienormen moet zijn. Wij gaan vervolgens toezicht houden, waarbij de aandacht naar verloop van tijd vooral uitgaat naar de niet-gecertificeerde bedrijven. De afspraak om dit systeem verder uit te gaan werken, staat.

Dan toch nog even over regelgeving. Er is veel te doen geweest over de positieflijsten. Vooral de Tweede Kamer heeft er bij mij op aan gedrongen om lijsten te maken met dieren die wél gehouden mogen worden. U heeft echter binnen het forum de conclusie getrokken dat zulke lijsten lastig te maken én te handhaven zijn. Toch moet er wel iets gebeuren. Daarom gaan we nu onderzoeken of het mogelijk is negatieflijsten op te nemen in regelgeving en zo dus te verbieden om bepaalde dieren te houden. Misschien kunnen we dáármee bijvoorbeeld voorkomen dat die grijze rat als slangenhap wordt opgediend.

Zoals gezegd, er zijn nog open eindjes. Zo moeten we nog eens goed kijken naar nut en noodzaak van identificatie en registratie. Zoals u weet, zie ik niet veel in verplichte I&R. Ik wil u hierbij daarom vragen nog eens goed duidelijk te maken hoe I&R volgens u kan bijdragen aan verbetering van bestrijding van zoönosen en van het fokbeleid en hoe we dit dan kunnen organiseren, zonder wettelijke verplichting.
Ik ben benieuwd naar uw voorstellen.

U hoort het dames en heren, tussen de bedrijven door heb ik zojuist weer een nieuw verzoek bij het Forum Welzijn Gezelschapsdieren neergelegd. Dat is niet toevallig. Ik zou graag zien dat u - ook na vandaag - uw werk voortzet. Ik vind het belangrijk dat het forum blijft bestaan, om de uitvoering te sturen van de plannen die we hebben gemaakt en ook om in de toekomst nieuwe initiatieven te ontwikkelen. Ik wil graag samen met u blijven kijken hoe we onze doelen kunnen verwezenlijken.

Want ik denk dat het welzijn van gezelschapsdieren erop vooruitgaat door het werk van het forum, en wel met compacte instrumenten die doelgericht zijn en goed aansluiten bij de praktijk. En dat is nou precies waar behoefte aan is.

Ik dank u voor uw inzet tot nu toe. En ik hoop ook in de toekomst nog veel van u te horen.