Zorgvernieuwing in de chronische psychiatrie werkt
De programma's voor zorgvernieuwing bij langdurig van zorg
afhankelijke psychiatrische cliënten bereiken de groep patiënten
waarvoor ze bedoeld zijn. M.n. zelfstandig wonende GGZ-cliënten met
veel symptomen en handicaps blijken hiervan te profiteren. Zij hebben
minder ondersteuning nodig bij het wonen, hebben een betere en meer
zinvolle dagbesteding en zijn beter geïnformeerd over de
psychiatrische aandoening. Aldus Jan Theunissen, onderzoeker bij
GGZ-Buitenamstel, die op donderdag 23 maart promoveert aan VU medisch
centrum Amsterdam.
In de jaren negentig waren GGZ-instellingen verplicht een deel van hun
budget te besteden aan nieuw te ontwikkelen programma's voor hun
cliënten. Deze programma's moesten aan een aantal eisen voldoen. Zo
moest de zorg beter afgestemd zijn op de behoeften en wensen van de
individuele patiënten. Patiënten/cliëntenorganisaties en
zorgverzekeraars waren voor het eerst betrokken bij de beoordeling. Er
zijn veel nieuwe initiatieven ontwikkeld voor de `langdurig van zorg
afhankelijke cliënten' (LZA-cliënten). Zo deden dagactiviteitencentra,
psychiatrische thuiszorg, extramuraliseringsprogramma's en
rehabilitatieprogramma's voor de groep LZA-patiënten hun
(her-)intrede in de Nederlandse geestelijke gezondheidszorg.
Jan Theunissen onderzocht in de Amsterdamse regio Zuid/Nieuw-West de
effectiviteit van vier programma's. Hij vond positieve resultaten voor
zelfstandig wonende GGZ-cliënten met veel symptomen en handicaps. Hier
sluit de zorg beter aan op de behoefte van cliënten op verschillende
levensgebieden. Na negen maanden deelname hebben patiënten minder
ondersteuning nodig bij het wonen, hebben ze een betere en meer
zinvolle dagbesteding en zijn ze beter geïnformeerd over de
psychiatrische aandoening. Theunissen vond echter geen verbetering in
de kwaliteit van leven noch een verbetering van het psychiatrisch
ziektebeeld. Ook bleken de deelnemers niet meer zelfredzaam ondanks
trainings- en leerprogramma's. Deelnemers aan het thuiszorgprogramma
namen wel meer verantwoordelijkheid voor hun eigen leven en bleken
meer vaardig in alledaagse situaties. Wellicht komt dit doordat deze
training in de thuissituatie plaatsvond. De andere trainingen vonden
namelijk in een ziekenhuissetting plaats. Overigens de cliënten waren
bijna allen zeer positief over de programma's waaraan ze deelnamen.
Vrije Universiteit Amsterdam