Gemeente Amerongen
Profielschets voor de burgemeester van de gemeente Utrechtse Heuvelrug
1. Inleiding
De gemeente Utrechtse Heuvelrug is per 1 januari 2006 heringedeeld en
zoekt een nieuwe burgemeester. De gemeenteraad heeft hiervoor een
profielschets vastgesteld. Een vertrouwenscommissie, benoemd door de
raad, wordt met de selectie van kandidaten belast.
2. Omgevingsprofiel
Voordat wordt ingegaan op het gewenste profiel van de nieuwe
burgemeester is het van belang te schetsen in welke omgeving de
kandidaat gaat functioneren.
2.1 Gemeente Utrechtse Heuvelrug: de feiten
De nieuwe gemeente Utrechtse Heuvelrug telt bijna 50.000 inwoners en
is per 1 januari 2006 ontstaan uit de gemeenten Amerongen, Doorn,
Driebergen-Rijsenburg, Leersum en Maarn. Naast deze vijf dorpen kent
de gemeente ook de kernen Overberg en Maarsbergen.
De gemeente heeft een oppervlakte van 13.484 hectare, hiervan is 10%
bebouwd en 90% buitengebied of natuurgebied.
De Utrechtse Heuvelrug is een rustige, groene gemeente, waar het
plezierig wonen, werken en recreëren is. De bescherming en
ontwikkeling van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) neemt
binnen de gemeente een bijzondere plaats in. Zorgvuldig groenbeheer en
economische ontwikkeling zijn beide noodzakelijk, maar leveren
onderling ook spanning op. Belangrijke economische sectoren zijn
zakelijke dienstverlening, zorg, recreatie, toerisme en de agrarische
sector.
De gemeente heeft een aantal bedrijventerreinen; voor enkele daarvan
staat renovatie op stapel.
De gemeente kampt met mobiliteitsproblemen, zoals
verkeersafwikkeling op de doorgaande wegen en in bepaalde woonwijken,
sluipverkeer, de situatie rondom rijksweg A12 en het stationsgebied
Driebergen-Zeist.
Goede voorzieningen zijn van groot belang om de vitaliteit in de
dorpen te behouden.
2.2 Gemeente Utrechtse Heuvelrug; het beeld
De gemeente wil groeien naar een bestuurlijke eenheid met sociale
samenhang en behoud van de eigenheid van de kernen. De gemeente wil
meer zijn dan de som der delen. Daarom moet het kernenbeleid vorm en
inhoud krijgen: centraal wat moet, decentraal wat kan.
De gemeente streeft naar balans in groei en ontwikkeling en balans in
beheer en zorg; zowel voor (kwetsbare) inwoners als voor de
natuurlijke omgeving en het cultureel erfgoed.
In de gemeente Utrechtse Heuvelrug worden nieuwbouwwoningen en
kantoorruimte ruimtelijk ingepast in de groene omgeving.
Niet-kerngebonden bedrijven worden buiten de kernen gehuisvest.
Bedrijventerreinen worden niet uitgebreid, maar gereconstrueerd.
De gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft oog en oor voor wat er onder de
inwoners leeft en is een sociale gemeente met onder meer een goed
minimabeleid. Het gemeentelijke beleid wordt voor, maar vooral ook met
de inwoners gevormd. De gemeente zegt wat ze doet en doet wat ze zegt.
Regionale samenwerking en afstemming met anderen is noodzakelijk; met
participatie in gemeenschappelijke regelingen wordt terughoudend
omgegaan.
Sportclubs en verenigingsleven groeien en bloeien in de gemeente.
Jaarlijks is er een veelheid aan evenementen en het aanbod van kunst
en cultuur neemt toe.
2.3 Bestuur en organisatie
De raad van de gemeente Utrechtse Heuvelrug telt 29 leden afkomstig
uit negen fracties. De verdeling is als volgt:
7 raadsleden van de VVD
6 raadsleden van het CDA
4 raadsleden van GroenLinks
4 raadsleden van de PvdA
2 raadsleden van de SGP
2 raadsleden van de SP
2 raadsleden van D66
1 raadslid van de Christen Unie
1 raadslid van BVH (Burger Vertegenwoordiging Heuvelrug)
Het college bestaat naast de burgemeester uit zes wethouders: 2 VVD, 2
CDA, 1 SGP en 1 D66.
De ambtelijke organisatie bestaat uit ruim 300 medewerkers en is sterk
in ontwikkeling. De huidige organisatiestructuur kent het
sectorenmodel met drie sectordirecteuren: ruimte, samenleving en
middelen.
3. Bestuurscompetenties
Bij de burgemeester moet het accent op de volgende
bestuurscompetenties liggen. Deze competenties zijn onderverdeeld in
basiscondities, bestuursstijlen en bestuursvaardigheden.
3.1 Basiscondities
Basiscondities zijn algemene condities waarover iedere burgemeester
moet beschikken om het ambt goed te kunnen vervullen. De volgorde is
willekeurig.
Onafhankelijkheid
De kandidaat staat boven de partijen en heeft zoveel gezag dat anderen
hem of haar op deze positie ook accepteren en respecteren.
Bindend vermogen
Betrokkene is een bruggenbouwer die richting geeft aan groepen/de
gemeenschap en hen samenbindt. Hij is goed in staat samenwerking te
stimuleren en te onderhouden. Hij kan als dat nodig is sturend zijn
bij de totstandkoming van een gemeenschappelijke visie.
Identificatie
De burgemeester onderkent en onderscheidt situaties, problemen en
gevoeligheden. Hij neemt in iedere situatie die zich voordoet een
passende positie in en identificeert zich met de mensen met wie hij op
dat moment van doen heeft. Ook inwoners kunnen rekenen op een
burgemeester met invoelend vermogen.
Integriteit
Betreffende persoon is integer, geeft het goede voorbeeld, handelt
transparant, eenduidig en volgens algemeen aanvaarde normen en
waarden. Hij draagt deze normen en waarden uit en spreekt anderen daar
ook op aan.
Stressbestendigheid
De burgemeester onderneemt actie en treedt daadkrachtig en doortastend
op in situaties die daarom vragen. In crisissituaties straalt hij rust
en vertrouwen uit.
3.2 Bestuursstijlen
Bij de bestuursstijl van de burgemeester gaat het om de basishouding;
de stijl waarover hij primair beschikt. Met name de volgende twee
stijlen worden gevraagd van de burgemeester van de gemeente Utrechtse
Heuvelrug.
Verbinder
De nieuwe gemeente Utrechtse Heuvelrug kende kort geleden nog vijf
verschillende gemeenten met ieder een eigen gezicht. Om dit tot een
eenheid te brengen, betekent dat eerst orde op zaken moet worden
gesteld. Er moet een bestuurlijk team worden gevormd en de onderlinge
verhoudingen moeten worden verduidelijkt. Als burgemeester is een
verbinder nodig die toegankelijk, zorgzaam en begrijpend is. Iemand
die stuurt op samenwerking door te zoeken naar gemeenschappelijke
doelstellingen. Hij versterkt het groepsmoreel onder het motto: de
groep is meer dan de som der delen. Dezelfde houding wordt verwacht
met betrekking tot de dorpen onderling, de bevolkingsgroepen en de
omgeving.
Het huidige takenpakket van de burgemeester bestaat uit: algemeen
bestuurlijke aangelegenheden, handhaving, openbare orde en
rampenbestrijding, personeel en organisatie, bestuurlijke coördinatie
en regionale aangelegenheden, internationale samenwerking en
stedenbanden.
Vernieuwer
Van de burgemeester wordt flexibiliteit gevraagd. Deze is nodig om
vanuit vijf redelijk traditionele gemeenschappen en besturen één
gemeentelijke overheid (raad, college, organisatie) neer te zetten,
passend binnen de tijdgeest. Tegelijkertijd schept de kandidaat een
klimaat voor vernieuwing. Mensen worden daartoe gemotiveerd. Burgers
raken meeer betrokken bij politiek en gemeente. Kernenbeleid en
interactieve beleidsvorming zijn daarbij sleutelbegrippen.
Hij stelt aannames ter discussie, is toekomstgericht, brengt ideeën in
en draagt alternatieven aan. Hij is creatief en resultaatgericht.
3.3 Bestuursvaardigheden
Voor het optimaal vervullen van de burgemeestersfunctie in de gemeente
Utrechtse Heuvelrug worden de volgende vaardigheden verwacht.
Inlevingsvermogen
Zowel de samenvoeging van de vijf gemeenten met elk hun eigen cultuur,
als de opbouw van de gemeentelijke organisatie vraagt om een
doortastende aanpak. Burgers en medewerkers moeten gehoor vinden voor
knelpunten. Inlevingsvermogen is essentieel voor een burgemeester. Bij
conflictsituaties binnen de samenleving en ook binnen de politieke
verhoudingen wordt een beroep gedaan op dat inlevingsvermogen. De
kandidaat heeft belangstelling en begrip voor mensen en kan zich
verplaatsen in anderen. Hij is zich hierbij bewust van de invloed van
zijn eigen handelen.
Veerkracht
Bij een nieuwe organisatie, waar zaken nog niet lopen zoals het hoort,
is veerkracht noodzakelijk. Er moeten in de komende jaren vele
besluiten moeten worden genomen die niet door alle burgers met
enthousiasme worden ontvangen. Binnen raad, college en ambtelijke
organisatie zijn de tegenstellingen nog groot. Daarom is er behoefte
aan een burgemeester die effectief en met een goed humeur presteert,
ondanks tegenslag, teleurstelling, tegenspel of loyaliteitsconflicten.
Omgevingsbewustzijn
Een nieuwe gemeentelijke organisatie kan niet functioneren zonder zich
bewust te zijn van wat er zich buiten die gemeente afspeelt, juist om
de gemeente goed op de kaart te zetten.
De gemeente moet zijn nieuwe positie in de regio en de
provincie bepalen en veroveren. Belangrijk is te weten wat er speelt
en waar de belangen liggen en deze te vertalen in een gemeentelijke
aanpak. De burgemeester geeft blijk van kennis en inzicht in actuele
en gepasseerde maatschappelijke en politieke ontwikkelingen en
belangen. Hij weet deze kennis en dit inzicht in functionele en
relationele zin goed te benutten.
Wendbaarheid
De burgemeester heeft te maken met verschillende gremia en
omstandigheden. Het gaat hem gemakkelijk af verschillende rollen te
spelen en ook te wisselen van rol en gedrag. Situationeel leiderschap
is noodzakelijk.
Hij verliest de aansluiting met anderen niet en laat zich overtuigen
wanneer hiervoor gegronde redenen zijn.
Transparantie
Het winnen van vertrouwen is voor de nieuwe gemeentelijke organisatie
een grote uitdaging en vraagt om maximale openheid van bestuur. De
kandidaat is in staat om verschillen en overeenkomsten in standpunten
van partijen inzichtelijk te maken. Hij brengt structuur in complexe
of emotionele situaties, benoemt de kern ervan of weet zaken in een
breder perspectief te plaatsen.
Visie uitdragen
De burgemeester is in staat de koers die wordt gevolgd en de doelen
die de gemeente nastreeft op een aansprekende wijze over te brengen en
hiervoor draagvlak te creëren. Hij kan mensen mobiliseren en
enthousiasmeren. Hij herkent snel de hoofdlijnen en plaatst acties
voor de korte termijn in een toekomstig perspectief.
4. Kennis, kunde en ervaring
Academisch werk- en denkniveau
Ruime bestuurlijke ervaring bij de overheid of semi-overheid
Ervaring met fusieprocessen is een pré
Zeer communicatief ingesteld, zowel actief als interactief
Resultaatgericht
Beschikt over goed netwerk
23 februari 2006