Ingezonden persbericht
Persbericht
Amsterdam, 24 maart 2006
Zaanstad vals voorgelicht over detentieboten
De gemeenteraad en de burgers van Zaanstad worden door wethouder Egberts
verkeerd voorgelicht over de bajesboten die Justitie in Zaandam wil
plaatsen. Wethouder Egberts heeft de gemeenteraad en media diverse keren
voorgespiegeld dat er op de boten (voor 576 mensen in twee-persoonscellen)
geen uitgeprocedeerde asielzoekers, maar slecht criminele illegalen zullen
worden opgesloten. Dit was een harde voorwaarde van de gemeente Zaanstad -
alle politieke partijen staan hierachter - aan het rijk voor plaatsing van
de boten. Op 7 maart 2006 is het college van B&W van Zaanstad akkoord
gegaan met de vestiging van twee detentieboten in de Achtersluispolder in
Zaandam voor de duur van maximaal vijf jaar. Hiervoor is een
artikel-17-procedure gebruikt, een bevoegdheid van B&W waarbij de
gemeenteraad buiten spel wordt gezet. Tot op heden blijft Egberts beweren
dat er volgens een afspraak met Justitie geen uitgeprocedeerde
asielzoekers op de boten zullen komen. De feiten wijzen echter weldegelijk
op de komst van gedetineerde asielzoekers in Zaandam.
Egberts is reeds tijdens de bezetting van de bajesboten op 27 januari jl.
door Migranten Welkom gewezen op het feit dat er bij plaatsing in
vreemdelingengevangenissen in Nederland geen onderscheid wordt gemaakt
tussen enerzijds illegale vreemdelingen die verdacht worden van -of
gestraft zijn voor- strafbare feiten en anderzijds andere illegale
vreemdelingen, zoals uitgeprocedeerde asielzoekers. Ze zitten allen in
dezelfde vreemdelingengevangenis. De een is aangehouden op het werk, een
ander weer bij een adrescontrole van de Vreemdelingendienst. De een heeft
een veroordeling achter de rug, een ander niet. De een heeft asiel
aangevraagd, een ander niet. Er wordt in vreemdelingendetentie dus ook
geen onderscheid gemaakt tussen uitgeprocedeerde asielzoekers die deel
uitmaken van de 26.000 die nog onder de oude vreemdelingenwet vallen en
recentere uitgeprocedeerden. Het enige criterium voor
vreemdelingendetentie is dat het mensen zonder papieren zijn, mensen die
om wat voor reden dan ook zonder geldige verblijfsvergunning in Nederland
verblijven en die de overheid Nederland uit wil zetten.
Op 15 maart jl. spreekt de heer Egberts in het Noordhollands Dagblad
echter weer van boeven en criminelen als toekomstige 'bewoners' van de
boten. Op 17 maart jl. geeft hij te kennen dat de heer Kroon,
sectordirecteur Justitiële Inrichtingen, het had over Nigeriaanse
drugsmaffia en Joegoslavische inbrekers. Het Noordhollands Dagblad van die
dag meldt dat er een relletje dreigt te ontstaan over de bevolking van de
Zaandamse gevangenis: "Justitie gaat er illegalen opsluiten, terwijl
wethouder Harm Jan Egberts heeft gezegd dat er alleen criminele illegalen
in komen". Persvoorlichter Hans Janssens van het ministerie van Justitie
die gaat over vreemdelingengevangenissen had de krant de correcte versie
gegeven: criminele vreemdelingen komen in strafgevangenissen en
vreemdelingengevangenissen hebben niets met criminaliteit te maken. Op 20
maart jl. tenslotte zet Egberts samen met met dhr Kroon van Justitiële
inrichtingen op een commissievergadering uiteen dat er naast
strafgerechtigde vreemdelingen ook illegale vreemdelingen in Zaandam
komen. Van deze wordt gezegd dat deze 'kan bestaan uit mensen die
overlast veroorzaken en als gevolg daarvan worden aangehouden, maar ook
uit vreemdelingen die werken in de kassen, de bouw, etc. en bij een
arbeidscontrole worden aangehouden'. Wat Egberts en Kroon niet vertellen
is dat 'uitgeprocedeerde asielzoekers' (waaronder degenen van de groep van
26.000) onder de categorie Illegale vreemdelingen vallen. Er komen dus
weldegelijk uitgeprocedeerde asielzoekers in Zaandam terecht. Gemeenteraad
en publiek worden ronduit voorgelogen.
Het enige voorbeeld van bajesboten in Nederland zijn de boten die nu in
Rotterdam liggen. Over de omstandigheden op deze bajesboten is onlangs het
zoveelste schandaal losgebarsten, na de publicatie van een artikel van een
journalist van Vrij Nederland (d.d. 25 maart 2006) die undercover op een
van de boten werkte als toezichthouder. Veel misstanden die al sinds de
opening van de boten gesignaleerd zijn, worden hierin bevestigd.
Tweede-Kamerlid Jager (CDA) vindt in het bijzonder de bejegening van de
gedetineerden "niet acceptabel" en wil " de onderste steen boven". VVD'er
Weekers kreeg "rillingen bij het lezen van wat er allemaal mis gaat". Zijn
collega Vos (Groen Links) eist ook op korte termijn maatregelen van de
minister om de veiligheid te vergroten. "Als dat niet kan moeten we maar
stoppen met deze boten". Wil Zaanstad ook de verantwoording gaan dragen
voor een Guantanamo Bay-achtige voorziening?
Wij vinden het zeer treurig dat Egberts zich in de luren laat leggen door
Justitie die de boten kwijt moet. Hierbij ontstaat een beeld waarbij
illegaliteit en criminaliteit onlosmakelijk met elkaar verbonden worden.
In vreemdelingenland worden verdachten van een strafbaar feit al snel tot
criminelen bestempeld zonder dat er een rechter aan te pas komt. Uit
onderzoek van het Schoordijk Instituut van de Universiteit van Tilburg
onder leiding van hoogleraar Van Kalmthout blijkt dat bijna de helft van
de opgesloten vreemdelingen uitgeprocedeerd asielzoeker zijn. Justitie
zegt altijd dat het er veel minder zijn. Een illegaal die tijdens het
rondbrengen van de ochtendkrant wordt aangehouden of bij een
fouilleeractie in het centrum is echter geen crimineel of
strafgerechtigde. Feit is wel dat vreemdelingendetentie in Nederland geen
maximumduur kent met als gevolg dat velen meer dan 1 tot 1,5 jaar in
onzekerheid verkeren over wat er met hen gaat gebeuren. Het hele systeem
is vrijwel uitsluitend gericht op afschrikking en ontmoediging. Het
effectieve uitzettingspercentage van migranten in vreemdelingendetentie is
35%. De rest, 65%, wordt weer op straat gezet (in dit geval: station Koog
Zaandijk).
Met dit onduidelijk gegoochel met categorieën licht Egberts de
gemeenteraad en de burgers van Zaanstad verkeert voor en wakkert Egberts
eerder criminalisering van migranten aan.
Wij roepen de gemeenteraadsleden van Zaanstad op wethouder Egberts
persoonlijk verantwoordelijk te stellen voor de verkeerde voorlichting.
Wij roepen de gemeenteraad en burgers op zich te keren tegen de plaatsing
van de boten in Zaanstad. Als de boten in Zaanstad in gebruik genomen gaan
worden, werkt de gemeente mee aan het opsluiten van asielzoekers en andere
mensen die niets misdaan hebben op een zeer inhumane wijze. Plaatsing van
de detentieboten staat gelijk aan uitvoering van het repressief
anti-immigranten beleid van de rijksoverheid.
Ingezonden persbericht