Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

Speech Staatssecretaris Van Geel (VROM) tijdens ondertekeningsbijeenkomst convenant stimulering schone vrachtauto's en milieuzonering (Tilburg) op 24 maart 2006.

Wethouder Visschers, dames en heren,

Ik ben blij dat ik zovelen van u op deze feestelijke bijeenkomst mag begroeten! Dank ook voor de gastvrijheid van wethouder Loet Visschers, en voor het werk dat hij heeft verzet.

Afgelopen augustus was ik ook al in Tilburg om het initiatief 'schoon vrachtvervoer in Tilburg' te steunen. Ik heb toen een fles champagne achtergelaten met de belofte deze te openen wanneer het project zou slagen. De fles kan open! Een felicitatie aan de gemeente Tilburg is dan ook op zijn plaats.
De afspraken over schoon stadsvervoer zijn een belangrijke stap op weg naar schonere lucht en stillere binnensteden.
De Tilburgse aanpak is een voorbeeld voor andere gemeenten in ons land. Alle relevante partijen zijn betrokken. Bovendien is het pakket aan maatregelen breed - van toegangseisen aan voertuigen, via logistieke oplossingen tot een verbeterde doorstroming van het verkeer.

Milieuzônes behoren tot de belangrijkste lokale maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren.
Ze zijn goed voor de gezondheid van bewoners en bezoekers van de binnensteden. Bovendien helpen milieuzônes om de EU-normen voor fijn stof en stikstofoxiden te halen. Daarom verwacht ik dat zij een belangrijke rol zullen spelen in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit, dat de maatregelen van alle overheden bundelt. Maatregelen waardoor er meer ruimte voor ontwikkeling en schonere lucht ontstaat.
Ik wil benadrukken dat niet alleen voor vrachtauto's maatregelen genomen worden. Binnen de verkeerssector is te denken aan differentiatie van parkeertarieven en de motorrijtuigenbelasting, en verplichting van roetfilters voor nieuwe dieselauto's. Daarnaast ben ik bezig afspraken te maken met de industrie en de energiesector om de emissies verder te beperken.

Er is lang en constructief overleg gevoerd over het Convenant, de laatste weken op het scherpst van de snede. Maar het resultaat mag er zijn. Een model dat gemeenten in staat stelt om knellende milieuproblemen met effectief maatwerk te lijf te gaan. Een model dat ook verkeersmaatregelen bevat die de bereikbaarheid vergroten. Een model waarin de stedelijke distributie in goed overleg efficiënter en schoner wordt gemaakt. Ik ben dan ook blij dat ik vandaag vertegenwoordigers zie van milieu, verkeer en vervoer, van gemeenten, rijksoverheid én bedrijfsleven. Zorgvuldig heeft u de verschillende belangen gewogen en de lasten evenwichtig verdeeld. De harmonisatie van criteria voor de milieuzones is pure winst. Voor het eerst wordt de problematiek integraal en landelijk uniform aangepakt. Door bedrijfsleven, gemeenten én het Rijk. Rijk en gemeenten versterken elkaar waardoor er een kritische massa voor milieuvriendelijke technieken kan ontstaan. Bovendien vaart het bedrijfsleven wel bij de verkleining van verschillen in voorschriften voor stedelijke distributie.

Deze harmonisatie sluit goed aan bij het werk van de Commissie Stedelijke Distributie. Deze moet de onderlinge afstemming tussen gemeenten, transporteurs en detailhandel bevorderen. Ik ben verheugd dat de Commissie een helpende hand gaat bieden bij de uitwerking van het milieuzônebeleid. Dank ook aan de heer Sakkers, voorzitter van de Commissie, voor zijn inzet.

Dan nu kort iets over de inhoud van het convenant. De gemeenten zullen nagaan of in hun situatie een milieuzone effectief is, en op welke plekken. In de milieuzones zal vanaf 1 april 2007 een roetfilter worden geëist bij het grootste deel van de vrachtauto's (Euro-2 en Euro-3). Vanaf 2010 wordt een leeftijdseis (maximaal 8 jaar) geïntroduceerd, zodat het wagenpark voortdurend verjongt. We moeten deze milieueisen goed communiceren.
De gevolgen kunnen immers groot zijn, zoals een spectaculaire stijging van de verkoop van Euro-4-en 5-vrachtauto's ten opzichte van Euro-3.

De extra investeringen door het bedrijfsleven staan niet op zichzelf. Gemeentes zullen stimulerende maatregelen nemen die op de lokale situatie toegesneden zijn. Zoals afgesproken in het convenant zullen zij samen met het bedrijfsleven per gemeente een agenda opstellen voor meer efficiënte stedelijke distributie.
Milieu én economie kunnen profiteren van betere afspraken over de bundeling van leveringen.
Zo heeft bijvoorbeeld Nijmegen berekend dat een kilometerbesparing van 20% haalbaar is. Verder kunnen schone en stille voertuigen rekenen op voordelen als bv. ruimere venstertijden.

Het rijk zal roetfilters subsidiëren en zorgen dat er een stimuleringsregeling blijft voor de vervroegde introductie van schonere Euro-4 en Euro-5-vrachtauto's. Dankzij labels zullen deze voertuigen straks voor iedereen herkenbaar zijn, wat de handhaving ten goede komt.
We zullen met alle betrokkenen een expertisecentrum opzetten, waar vervoerders onder meer terechtkunnen met vragen over schone technieken in relatie tot stedelijke distributie.
Maar ook het gemeentelijk en provinciaal wagenpark zal schoner moeten worden, zoals is vastgelegd in het convenant. Denk maar aan stadsbussen, vuilnisauto's en gemeentelijke bestelwagens. Wie aan anderen eisen stelt, moet zelf het goede voorbeeld geven. Dit geldt trouwens ook voor het Rijk. Daarnaast mogen andere typen voertuigen als bouwvoertuigen en toeristenbussen niet aan onze aandacht en aan de subsidies voor roetfilters ontsnappen.

Dan het onderwerp geluid. Voor het laden en lossen in de avond en nacht gelden geluidsnormen. Vanuit het PIEK- programma wordt 'stil' materieel tot en met 2008 gesubsidieerd. Dit stelt het bedrijfsleven in staat om aan de normen te voldoen. Daarnaast zullen deelnemende gemeenten voordelen toekennen aan stille voertuigen. Zelf voel ik wel voor verruiming van de venstertijden wanneer het laden en lossen de omgeving minder belast.
De handhaving van de geluidsnormen door gemeenten laat echter nogal eens te wensen over. Let daar dus goed op.

Dames en heren,

U loopt voorop als het gaat om schone en vitale binnensteden in ons land. Met het convenant is een belangrijke stap gezet, maar de weg is nog lang. Er moet nog veel gebeuren, zowel lokaal als landelijk. Ongetwijfeld zal de uitvoering van het convenant nieuwe vragen en onverwachte problemen opwerpen. Daarom moeten we goed blijven samenwerken en onderling ervaringen uitwisselen. Maar we moeten ook zo goed als we kunnen ruchtbaarheid geven aan het convenant. Andere gemeenten waar een milieuzone effectief kan zijn, moeten ervan weten. Nu bent u aan zet. Met steun van het rijk moet u lokaal werk maken van het convenant. Zodat de inwoners, ondernemers en bezoekers van uw steden kunnen rekenen op merkbaar resultaat. Ik wens u daarbij veel succes!