Ministerie van Justitie

Persbericht

Toegang tot gesubsidieerde rechtsbijstand vereenvoudigd 30 maart 2006
Met ingang van 1 april dit jaar zal de toegang tot de rechtsbijstand sterk vereenvoudigen. De Raden voor de Rechtsbijstand kunnen voortaan aan de hand van het sofi-nummer van een cliënt de adres- en inkomensgegevens rechtstreeks opvragen. De tot nu toe verplichte verklaring omtrent het inkomen en vermogen komt te vervallen.

In het huidige systeem moet degene die om gesubsidieerde rechtsbijstand verzoekt een uitgebreide verklaring omtrent inkomen en vermogen als bewijs van diens minvermogendheid inleveren bij de Raad voor de Rechtsbijstand. Ook moeten daar zogeheten bewijsstukken bij worden aangeleverd. Dit is niet alleen omslachtig voor de verzoeker, maar vraagt ook een aanzienlijke administratie bij de rechtsbijstandverlener.

Op 1 april treedt een wijziging van de Wet op de rechtsbijstand, ook wel genaamd het wetsvoorstel VIValt in werking. De afkorting staat voor het alternatief voor de Verklaring omtrent inkomen en vermogen. De nieuwe regeling is van toepassing op aanvragen voor gesubsidieerde rechtsbijstand die door de Raden voor Rechtsbijstand op of na 1 april 2006 worden ontvangen.

Het belangrijkste gevolg van het wetsvoorstel is dat de door gemeenten afgegeven Verklaring omtrent inkomen en vermogen met ingang van 1 april 2006 vervalt. De Raden voor Rechtsbijstand zullen voortaan rechtstreeks aan de hand van het sofi-nummer (burgerservice-nummer) van de rechtzoekende diens persoon- en adresgegevens verifiëren bij de Gemeentelijke Basisadministratie, en de draagkrachtgegevens opvragen bij de Belastingdienst. Dit zal gebeuren met behulp van het elektronisch berichtenverkeer.

Dit betekent allereerst minder administratieve lasten voor de rechtsbijstandverleners die de toevoeging namens de rechtzoekende aanvragen bij de Raden voor Rechtsbijstand. Daarnaast wordt hierdoor de aanvraagprocedure voor de rechtzoekende vereenvoudigd en versneld, hetgeen de toegang tot de gesubsidieerde rechtsbijstand zal verbeteren. Bovendien wordt het recht op rechtsbijstand afhankelijk gemaakt van het fiscale inkomen en vermogen, zoals dat ook bij andere inkomensafhankelijke voorzieningen het geval is.

In het wetsvoorstel wordt uitgegaan van het fiscale inkomen en vermogen van de rechtzoekenden van twee kalenderjaren voorafgaand aan het jaar waarin de aanvraag wordt ingediend. Hierdoor is het systeem bestendig tegen inkomensfluctuaties. Binnen dit nieuwe systeem zal ook rekening worden gehouden met een merkbare terugval in het inkomen in het jaar van de aanvraag.

Wie een bruto jaarinkomen heeft beneden de 22.000 euro (alleenstaanden) of 31.100 euro (gehuwden, samenwonenden en eenoudergezinnen) kan een beroep doen op door de overheid gesubsidieerde rechtsbijstand. De overheid vergoedt dan (een deel van) de kosten van een advocaat of mediator. Wel moeten er voldoende inhoudelijke redenen zijn om in aanmerking te komen voor gesubsidieerde rechtsbijstand.

In de nieuwe publieksbrochure Hoe vraagt u gesubsidieerde rechtsbijstand of mediation aan? staat hoe vanaf 1 april de aanvraag van gesubsidieerde rechtsbijstand of mediation in zijn werk gaat.