Socialistische Partij

Europees `Spook van de flexibilisering' botst op toenemend verzet

30-04-2006 * Een spook waart door Europa: het spook van de flexibilisering. Vrijwel alle Europese regeringen jagen hun burgers de stuipen op het lijf met een politiek van verslechtering van arbeidscontracten, versoepeling van ontslagrecht en aantasting van pensioenrechten. Maar in Frankrijk zeiden de burgers deze lente: bekijk het maar - met groot succes.

Franse activisten geven toelichting

Op een bijeenkomst dit weekeinde in Parijs lichtten Franse activisten die succesvolle strijd toe voor een gehoor van vertegenwoordigers van linkse partijen uit Europa. De pogingen van de Franse regering om jongeren bij hun eerste baan hun ontslagbescherming af te nemen, zijn deze maand gecrasht op een verzetsmuur van woedende scholieren, studenten, vakbonden en linkse politieke partijen. Drie maanden lang werden Franse scholen en universiteiten bezet en massademonstraties georganiseerd. Ook werden de bewijzen op tafel gelegd dat deze flexibilisering slechts sociale en economische ellende oplevert. Het eensgezinde optreden van studenten, scholieren en werknemers maakte dat de regering uiteindelijk moest capituleren.

Sindsdien lijkt de positie van premier De Villepin onhoudbaar. Ook het aanzien van president Jacques Chirac heeft na het `non' van de Franse bevolking tegen de Europese Grondwet in 2005, een tweede kolossale deuk opgelopen. Opiniepeilingen voorspellen dat bij de verkiezingen van 2007 rechts onderuit zal gaan en links de macht kan veroveren. Vorige week kwamen de Parti Socialiste, de Parti Communiste en andere linkse partijen bijeen om de stand van zaken op te maken en te zien van hen na het succesvol verzet nu bindt en scheidt, zo meldde PCF-voorzitster Marie-George Buffet.

In Parijs werd duidelijk dat overal in Europa regeringen inzetten op flexibeler arbeidsverhoudingen om zo economische groei en werk te creëren. SP-partijsecretaris Hans van Heijningen en Eerste Kamerlid Tiny Kox legden uit dat in Nederland flexibilisering allerminst een tovermiddel is gebleken, hoewel dat tien jaar terug wel als hét fundament onder het Nederlandse poldermodel werd gezien. Het paarse polderwonder bleek echter niet duurzaam. De tijdelijke banen verdwenen toen de economische conjunctuur zakte. De werkloosheid steeg sindsdien sterker dan elders, terwijl de innovatieve kracht van de Nederlandse bedrijven achterblijft omdat er door ondernemers weinig in personeel geïnvesteerd is.

Toch wil de regering nog meer flexibilisering, minder sociale uitkeringen en minder pensioenrechten. Ook PvdA-leider Bos en GroenLinks-fractievoorzitter Halsema pleiten nu voor verdere versoepeling van het ontslagrecht. Dat doen ze tot grote ergernis van de vakbonden en de SP. Die wijzen op de 300.000 mensen die eind 2004 op het Museumplein tegen die verslechteringsplannen te hoop liepen. In Parijs was de SP-delegatie dan ook vooral geïnteresseerd hoe het bondgenootschap van linkse partijen, studenten- en vakbonden was ontstaan én overeind gebleven. Opiniepeilingen laten ook in Nederland een virtuele linkse meerderheid zien maar de vraag is of die ook tot een echte linkse samenwerking kan leiden als PvdA en GroenLinks verrechtsen op dit cruciale punt.

Ook in landen als Italië, Spanje, Portugal, Duitsland, Griekenland en Tsjechië wordt geprobeerd werknemers eerder te ontslaan en minder sociale rechten te geven. Dit jaar moeten alle regeringen in de Europese Unie aan hun nationale parlementen rapporteren over de wijze waarop zij in eigen land invulling geven aan de EU-`Lissabon Strategie', die van de lidstaten verdere flexibilisering van de arbeidsverhoudingen eist om de Europese economie meer concurrerend te maken. De Europese Commissie komt dit jaar met voorstellen over `flexsecurity'. Daarin zal worden aangegeven hoe lidstaten flexibiliteit en sociale zekerheid op elkaar moeten afstemmen.

In Parijs werd afgesproken elkaar zo goed mogelijk op de hoogte te houden van zowel nieuwe flexibiliseringsplannen als het verzet ertegen.