Rechten werknemers buitenspel in de sportkledingindustrie
De sportkledingbranche zal binnenkort haar waren presenteren op het
Wereldkampioenschap voetbal in Duitsland. Oxfam Novib presenteert nu
een rapport waaruit blijkt dat werknemers in deze industrie te maken
krijgen met ontslag of intimidatie als ze een vakbond proberen op te
richten.
Werknemers die schoenen en kleding maken voor internationale
sportmerken, zijn ontslagen of werden bedreigd toen ze wilden lobbyen
voor een beter loon en betere werkomstandigheden door een vakbond op
te richten. Dat staat in het rapport Offside! Labour Rights and
Sportswear Production in Asia, dat Oxfam Novib vandaag presenteert.
Het rapport stelt dat geen van de grote sportmerken genoeg doet om dit
probleem op te lossen. De sportkledingindustrie is een belangrijke
bron van banen in Azië. Het gros van de Aziatische werknemers in deze
industrie bestaat uit vrouwen uit arme gemeenschappen, die veelal
kinderen en families onderhouden.
In 2004 heeft de Fair Play Alliance met Oxfam Novib, de Schone
Klerencampagne en de Internationale vakbonden de industrie uitgedaagd
de arbeidsomstandigheden te verbeteren, maar helaas is er weinig
verbeterd. Het recht om vakbonden op te richten is cruciaal om grote
veranderingen op de werkvloer te bereiken, maar veel sportmerken
willen daar niet aan, aldus Adrie Papma, directeur van de
Handelscampagne van Oxfam Novib.
Oxfam Novib volgde 12 sportmerken een aantal jaar en kwam tot de
conclusie dat FILA, een grote Amerikaanse tennissponsor, onder meer
verzuimd had om ernstig misbruik bij zijn leverancier aan de kaak te
stellen. Zo sloot plotseling en zonder waarschuwing vooraf een
Indonesische FILA-sportschoenenfabrikant met een zeer slechte staat
van dienst zijn deuren. Een jaar later had niemand van de 3500
ontslagen werknemers enige compensatie of ontslagpremie ontvangen.
FILA weigert inzicht te geven in haar rol in de sluiting of
verantwoordelijkheid te nemen voor de werknemers.
Papma: Sportmerken als FILA blijven wegkomen met dit soort gedrag
zolang werknemers niet vrij kunnen onderhandelen over een beter loon
en dito werkomstandigheden. Waar professionele voetballers zijn
vertegenwoordigd door hun spelersverenigingen moeten werknemers in de
sportkledingindustrie ook het recht hebben zich te verenigen in
vakbonden.
Schoenen Arjen Robben kosten $350, werknemers krijgen 39 eurocent
Oxfam Novib is van mening dat Reebok het meest heeft gedaan om de
rechten van werknemers in de sportkledingindustrie te steunen. Andere
grote merken als Nike, Adidas, Puma en Asics voerden enige
verbeteringen door. Toch blijft de stand van zaken in de bedrijfstak
als geheel vrij mager. Zo ontsloeg recentelijk de Indonesische
Panarub-fabriek, een leverancier van Adidas, 33 werknemers die lid
waren van een vakbond, toen ze deelnamen aan een legale staking om te
vragen om loonsverhoging ter compensatie van de stijging van de kosten
voor hun levensonderhoud. Werknemers van de fabriek verdienen
gemiddeld 39 eurocent per uur. Zij produceren de Adidas +F50.6
Tunit-schoenen waar onder meer Arjen Robben reclame voor maakt in de
aanloop naar het Wereldkampioenschap. Schoenen die gemiddeld $350
kosten. In deze fabriek worden ook de Predator Pulse-schoenen gemaakt,
waar David Beckham, Zinedine Zidane en Kaka reclame voor maken. Adidas
weigert nog steeds om de werknemers te helpen hun baan terug te
krijgen.
Het ontslag van de werknemers zou een verontrustend signaal naar de
sportmerken moeten zijn; het is tenslotte niet acceptabel om
werknemers te discrimineren die lid zijn van een vakbond. In het
verleden heeft Adidas moed getoond om dit soort praktijken aan de kaak
te stellen. Dat zou het bedrijf nu ook moeten doen door de werknemers
te helpen hun baan weer terug te krijgen. Zowel consumenten als
werknemers mogen verwachten dat wereldwijde merken de werknemers die
hun producten maken niet uitbuiten, aldus Papma.
pdf-icoon Download het rapport 'Offside! Labour Rights and Sportswear
Production in Asia >
Oxfam Novib is het Nederlandse lid van Oxfam International, een
samenwerkingsverband van twaalf onafhankelijke
ontwikkelingsorganisaties. Het gezamenlijk ideaal: een rechtvaardige
wereld zonder armoede.
Bron: Oxfam Novib, 24 mei 2006
Novib