Ministerie van Financiën

Geannoteerde agenda Ecofin 10 en 11 juli 2006

Economische situatie
In het eerste kwartaal van dit jaar bereikte de economie van het eurogebied de hoogste jaar-op-jaar- groei sinds medio 2004. Het BBP nam met 1,9% j-o-j toe, vergeleken met een groei van 1,7% j-o-j in het vierde kwartaal 2005. De kwartaalgroei verdubbelde tot 0,6% k-o-k. Het meest positieve aan deze cijfers is echter de samenstelling van de groei. De particuliere consumptiegroei ­ jaren de Achilleshiel van de Europese economie ­ versnelde van 0,1% k-o-k in het laatste kwartaal tot 0,7% k-o-k in het eerste kwartaal. Dit consumptieherstel vindt zijn bron grotendeels in Duitsland en Italië, waar de consumptie ­ na een krimp in het vierde kwartaal ­ een redelijk sterke groei kende. Bovendien bereikte de consumptie in Nederland de hoogste groei sinds jaren (gecorrigeerd voor veranderingen in het zorgstelsel). De Europese Commissie gaat ervan uit dat de groei in het eurogebied verder versnelt tot gemiddeld 0,7% k-o-k in het tweede en derde kwartaal. Voor geheel 2006 voorziet de Commissie een groei van 2,1%, een aanzienlijke versnelling ten opzichte van de 1,3% groei in 2005. Voor 2007 gaat de Commissie uit van 1,8% groei. De OESO is met 2,2% in 2006 en 2,1% in 2007 iets optimistischer.

Vertrouwenindicatoren ondersteunen de positieve groeivooruitzichten. Zo steeg het algehele economische sentiment (Commissie-enquêtes) in mei voor de zesde maand op rij ­ ondanks dat analisten een afname hadden voorzien ­ en het bereikte hiermee het hoogste niveau in meer dan vijf jaar. De stijging was het gevolg van meer optimisme in zowel de industrie- als de dienstensector. Ook consumenten waren optimistischer, vooral door een uiterst sterke verbetering van de werkgelegenheidsvooruitzichten.

In mei is de inflatie in het eurogebied met 0,1%-punt opgelopen tot 2,5% j-o-j (Europees geharmoniseerde definitie). Binnen het eurogebied kende Spanje de hoogste en Finland de laagste inflatie. In Nederland ligt de inflatie relatief laag (1,8% j-o-j). De kerninflatie ­ exclusief energie en onbewerkte voeding ­ in het eurogebied nam met 0,1%-punt af tot 1,5% j-o-j. De inflatiestijging in mei is dan ook toe te schrijven aan een sterke stijging van energieprijzen. Begin mei bereikte de olieprijs (Brent) een nieuwe (nominaal) record van bijna $75. De laatste weken is de olieprijs echter weer teruggezakt tot een prijs van circa $67 (21 juni). Volgens de ECB (maandbericht juni) zijn tweede- ronde-effecten van de olieprijsstijging in het verleden tot dusver achterwege gebleven en lijkt ook de toekomstige inflatiedruk vanuit de arbeidsmarkt beperkt gelet op gematigde ontwikkeling van arbeidskosten. Niettemin vormen volgens de centrale bank indirecte effecten van de olieprijsstijging (via hogere inputprijzen voor producenten) en sterker dan verwachte tweede-ronde-effecten via de arbeidsmarkt opwaartse inflatierisico's. De ECB heeft op 8 juni conform de verwachting van financiële marktpartijen de rente met een kwartpunt verhoogd tot 2,75%.
---

Werkprogramma Ecofin
Document: Nog niet beschikbaar
Aard bespreking: Presentatie van het Finse voorzitterschap over het werkprogramma Besluitvormingsprocedure: N.v.t.
Het Finse voorzitterschap zal het programma voor het komende zes maanden toelichten. De inhoud van dit programma is nog niet bekend, maar het gezamenlijke werkprogramma van Oostenrijk en Finland, dat in januari is gepresenteerd, zal worden geactualiseerd.

Uitbreiding Eurogebied
Document: Commissievoorstel tot opheffen van de derogatie tot euro-invoering en vaststellen van toetreding tot de derde fase EMU
Aard bespreking: Besluitvorming
Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid en eenparigheid van stemmen Toelichting:
Naar aanleiding van de gepresenteerde bevindingen in de Convergentierapporten van de Commissie en de ECB heeft de Commissie voor Slovenië een voorstel gedaan tot opheffing van de derogatie op de euro. Tijdens de Europese Raad van 16-17 juni jl. heeft de Raad in samenstelling van de staatshoofden en regeringsleiders het Commissievoorstel besproken en Slovenië gefeliciteerd met het voldoen aan de gestelde convergentiecriteria. De Ecofin Raad zal in deze vergadering het formele besluit nemen volgens artikel 122 lid 2 tot het opheffen van de derogatie op invoering van de euro in Slovenië1. Hiernaast dient eveneens een besluit genomen te worden op basis van artikel 123 lid 5 over de omrekenkoers waartegen de tolar van Slovenië wordt vervangen door de euro. Deze beslissing wordt genomen op voorstel van de Commissie en na raadpleging van de Europese Centrale Bank, met eenparigheid van stemmen door de lidstaten zónder derogatie.

Buitensporigtekortprocedure Portugal
Document: SEC (7006) 786 final
Aard bespreking: Commissievoorstel om momenteel geen vervolgstappen te nemen onder artikel 104.7 in de buitensporigtekortprocedure voor Portugal Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid Toelichting:
De Ecofin zal de buitensporigtekortprocedure van Portugal bespreken.


1 Zie kamerstuk 25107 nr. 77 2005-2006 voor achtergrond van het Nederlandse standpunt aangaande het opheffen van de derogatie van Slovenië.

---

Kerncijfers Portugal
2004 2005 2006 2007 2008 2009 Reële BBP-groei 1,2 0,5 1,1 1,8 2,4 3,0 Reële BBP-groei (Voorjaarsvoorspellingen) 1,1 0,3 0,9 1,1 n.a. n.a. Werkloosheid 6,7 7,6 7,7 7,7 7,4 7,0 Inflatie (HICP) 2,4 2,3 2,3 2,2 2,2 2,1 Lopende rekening -5,8 -6,8 -6,7 -6,8 -6,8 -6,6 Overheidsuitgaven 46,5 47,4 47,0 46,1 45,1 43,9 w.o. overheidsinvesteringen 3,1 3,2 2,9 2,9 2,8 2,9 Overheidsinkomsten 43,5 41,4 42,3 42,4 42,5 42,4 EMU-saldo -3,0 -6,0 -4,6 -3,7 -2,6 -1,5 EMU-saldo (Voorjaarsvoorspellingen) -3,2 -6,0 -5,0 -4,9 n.a. n.a. Structureel saldo n.a. -5,0 -3,4 -2,6 -1,8 -1,2 EMU-schuldquote 59,4 65,5 68,7 69,3 68,4 66,2 EMU-schuldquote (Voorjaarsvoorspellingen) 58,7 63,9 68,4 70,6 n.a. n.a. Bron: (als niet anders vermeld) stabiliteitsprogramma, update dec. 2005. Getallen in % BBP, behalve werkloosheid en inflatie

Portugal heeft tijdens de Ecofin van 7 oktober 2005 een aanpassingstermijn van drie jaar gekregen om het buitensporige EMU-tekort onder de 3 procent te krijgen. Op voorspraak van Nederland is destijds door de Ecofin overeengekomen dat Portugal wordt aanbevolen extra maatregelen te treffen.

Uit de voorjaarscijfers blijkt dat het overheidstekort van Portugal, bij ongewijzigd beleid, teruggebracht wordt van 6.0% in 2005 naar 5.0% in 2006 en 4.9% in 2007. Voor 2006 blijkt de feitelijke tekortreductie 1% te zijn. Dit is minder dan de voorgenomen 1.5%2, waardoor Portugal onvoldoende tekortreductie realiseert om volgens het aanpassingsschema in 2008 onder de 3% te komen. Het verschil wordt deels verklaard door een tegenvallende economische groei, waardoor de inkomsten tegenvallen. Ook duurt het doorvoeren van maatregelen langer dan verwacht, waardoor het effect langer op zich laat wachten.

Positief is wel dat de regering met steun van de hervormingsgezinde president, de ambitie heeft de uitvoering van de voorgenomen maatregelen ook door te zetten in economisch moeilijke tijden. Echter, de correctie van het buitensporige tekort in 2008 blijft onderhevig aan significante risico's en onzekerheden. Als de aangekondigde maatregelen niet volledig geïmplementeerd worden, ineffectief zijn, of de economische groei tegenvalt, dan zijn volgens de Commissie extra maatregelen noodzakelijk. De Commissie adviseert dat op dit moment geen verdere stappen genomen worden in de buitensporigtekortprocedure.


2 Het tekortpad van het Portugese stabiliteitsprogramma behelst een correctie van het structurele saldo van 1.5%-punt in 2006 en tenminste 0.75%-punt in de twee jaren daarna. Hierdoor zou het tekort dalen van 6.2% in 2005 naar 2.8% in 2008. Nu het tekort maar met 1.0%-punt blijkt te dalen in 2006, dient het tekort in de overige twee jaren met meer dan 0.75%-punt te dalen.
---

Buitensporigtekortprocedure Cyprus

Document: Commissievoorstel tot een besluit tot abrogatie onder artikel 104(12). Aard bespreking: De Ecofin zal een besluit nemen met betrekking tot abrogatie van de buitensporigtekortprocedure voor Cyprus.
Besluitvormingsprocedure: Meerderheid van 2/3 van de gewogen stemmen van de lidstaten exclusief Cyprus.
Toelichting:
De Ecofin zal de buitensporigtekortprocedure van Cyprus bespreken.

Kerncijfers Cyprus
2003 2004 2005 2006 2007 reële BBP groei 1,9 3,9 3,8 4,2 4,2 reële BBP groei (Voorjaarsvoorspellingen) " " " 3,8 3,8 Lopende rekening -2,8 -0,9 1,0 1,2 1,2 Lopende rekening (Voorjaarsvoorspellingen) " " " 1,0 1,0 Overheidsuitgaven 45,3 43,8 44,7 43,8 40,8 Overheidsuitgaven (Voorjaarsvoorspellingen) " " " 43,9 43,8 Overheidsinkomsten 39,1 39,7 42,3 41,9 41,9 Overheidsinkomsten (Voorjaarsvoorspellingen) " " " 41,8 41,8 EMU-saldo -6,3 -4,1 -2,4 -1,9 -1,8 EMU-saldo (Voorjaarsvoorspellingen) " " " -2,1 -2,0 Structureel saldo (excl. eenmalige maatr.) -7,9 -4,9 -3,0 -2,1 -2,1 Structureel saldo (Voorjaarsvoorspellingen) " " " -2,2 -2,3 Eenmalige maatregelen 1,0 0,9 0,3 0,3 0,3 EMU-schuldquote 69.7 71,7 70,3 67,0 64,0 EMU-schuldquote (Voorjaarsvoorspellingen) " " " 69,1 67,8. Bron: (als niet anders vermeld) stabiliteitsprogramma, update dec. 2005. Getallen in %bbp.

Op 24 mei 2004 nam de Ecofin een Raadsopinie aan met de aanbeveling dat Cyprus zijn buitensporige tekort terug moest brengen in overeenstemming met artikel 104(7). Cyprus heeft de aanbevelingen van de Raad om zijn buitensporige tekort uiterlijk in 2005 onder de 3 procent te krijgen en een daling van de schuldquote vanaf 2005 te bewerkstelligen opgevolgd.

Ondanks enkele eenmalige maatregelen is het tekort voornamelijk door middel van structurele aanpassingen teruggebracht. Cyprus heeft in overeenstemming met artikel 104(7) het tekort op een geloofwaardige en duurzame manier teruggebracht onder de 3%. Indien de in het convergentieprogramma voorziene maatregelen worden uitgevoerd, zal het structurele tekort in 2009 tot de gekozen middellangetermijndoelstelling (MTO) van -0,5% zijn teruggebracht. Dit is haalbaar volgens de Commissie.


---

EU-VS dialoog: Follow-up van de EU-VS top
Document: Nog niet beschikbaar
Aard bespreking: Algemene discussie
Besluitvormingsprocedure: N.v.t.
Op 21 juni jl. vond in Wenen de halfjaarlijkse EU-VS top plaats die is afgesloten met een gezamenlijke verklaring. Daarin is met betrekking tot financiële dienstverlening opgenomen dat `' We will continue to work together through the EU-US Financial Markets Regulatory Dialogue (....)''. De Commissie zal tijdens de komende Ecofin wellicht voorstellen doen met betrekking tot follow-up van de Top in Wenen.

Belangrijke onderwerpen in het kader van de EU-US Financial Markets Regulatory dialogue betreffen: financiering van terrorisme, convergentie van accounting standaarden, opstellen van international financial reporting standards, implementatie van het zogenaamde Bazel 2-akkoord dat kapitaalseisen bevat voor banken en herverzekering.

Public Finance Report
Document: Public Finance Report 2006
Aard bespreking: Uitwisseling van ervaringen
Besluitvormingsprocedure: N.v.t.
Toelichting:
Op 13 juni heeft de Europese Commissie het jaarlijkse Public Finance Report gepubliceerd. Het rapport bestaat uit vier delen. Deel 1 gaat over de recente budgettaire ontwikkelingen in de EU. Deel 2 gaat over de ervaringen met het nieuwe Pact. Deel 3 en deel 4 over `begrotingsinstituties' en `meer doen in goede tijden'.

Het rapport is niet erg concreet over de ervaringen in het eerste jaar van het hernieuwde Pact. Commissaris Almunia (Economische en monetaire zaken) is in zijn communicatie naar de pers wel duidelijk geweest. Volgens de Commissie zijn de ervaringen met het nieuwe Pact positief:
- de ownership onder lidstaten is verbeterd;
- er zijn redelijke deadlines gesteld in de EDP's;
- de flexibiliteit die het nieuwe Pact biedt is niet onnodig opgerekt;
- in 2005 is goede budgettaire voortgang geboekt;
- er zijn middellangetermijndoelstellingen gezet in lijn met het hernieuwde Pact;
- er zijn realistische groeiramingen gebruikt door de lidstaten;
- de lidstaten nemen minder eenmalige maatregelen.

Niettemin heeft de Commissie ook punten van kritiek:
- de begrotingsplannen voor de komende jaren ontberen ambitie;
- er is sprake van uitstel van inspanningen;
- grotere inspanningen zijn nodig gegeven het economische herstel;
---


- meer aandacht is nodig voor structurele hervormingen.

De belangrijkste conclusie van de Commissie is dan ook dat lidstaten de 2006-begrotingen strikt moeten implementeren en moeten werken aan verdere consolidatie in 2007.

De Commissie toont empirisch aan dat sterke begrotingsregels bijdragen aan begrotingsdiscipline. Onafhankelijke instituties kunnen ook een belangrijke bijdrage leveren vanwege reputatie-effecten, beïnvloeding van het publieke debat en het vermijden van te optimistische ramingen. Volgens de Commissie hebben Hongarije en Portugal zwakke begrotingsregels, terwijl Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zweden strikte regels kennen. Nederland neemt een middenpositie in. Een positief punt is dat de Nederlandse begrotingsregels de gehele overheid omvatten. Nederland scoort minder goed op het feit dat de regels zijn vastgelegd in het coalitie-akkoord (in plaats van de (grond)wet). Nederland ontvangt lof voor het CPB, waaraan de Commissie een speciale box wijt.

De Commissie vindt bewijs voor pro-cyclisch begrotingsbeleid in goede tijden door de EU-lidstaten. Het pro-cyclisch beleid blijkt het sterkst indien de groei gedurende langere tijd bovengemiddeld is. De Commissie noemt als mogelijke verklaringen het verlagen van de lasten om de burgers te laten meeprofiteren van de extra opbrengsten en de politieke druk op hogere uitgaven in het geval van betere economische omstandigheden. Het blijkt dat vooral de uitgaven in de goede tijden sneller stijgen dan verwacht.

Uit de analyse volgt het belang van sterke uitgavenregels. Ook inkomstenregels kunnen een belangrijke rol spelen. Volgens de Commissie zouden meevallers moeten worden gebruikt voor schuldverlaging. Tevens noemt de Commissie de mogelijkheid van `rainy day funds' (spaarfondsen ter voorbereiding op slechte tijden) en benadrukt zij de rol die onafhankelijke instituties kunnen spelen.

Dialoog met derde landen
Document: Commissiedocument (nog niet beschikbaar) Aard bespreking: Eerste gedachtewisseling
Besluitvormingsprocedure: N.v.t.
Toelichting:
Onder dit agendapunt zal in de Ecofin gedachtewisseling plaatsvinden aan de hand van een door de Commissie op te stellen document met betrekking tot bilaterale dialogen die de EU voert met belangrijke handelspartners als VS, China, Japan en India. Nadruk zal daarbij liggen op de wijze waarop de regulering van de financiële markten in die landen is vormgegeven.

EIB externe leningenmandaat
Document: Application of Council Decision 2000/24/EC of 22 December 1999, as amended, and future outlook
Aard bespreking: tweede discussie
Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

---

Toelichting:

In de Ecofin zal een tweede bespreking plaatsvinden over de voorgestelde nieuwe externe leenmandaten. De huidige leenmandaten lopen van 2000 tot 31 januari 2007 en nu de Financiële Perspectieven zijn vastgelegd worden de externe leenmandaten opgesteld voor de periode 2007- 2013. De leenmandaten worden vastgesteld door de Ecofin en de leningen worden verstrekt door de Europese Investeringsbank. Nederland is niet op voorhand tegen een (lichte) stijging van de leenmandaten. Wel dient dit te zijn ingebed in heldere doelstellingen voor de Europese Investeringsbank en verankerd te worden in de EU-programma's. Verder dienen projecten geconcentreerd te zijn op de Europese buurregio's. Speciaal aandachtspunt is de samenwerking met andere internationale financiële instellingen. Duplicatie en concurrentie dienen voorkomen te worden.

Financiering van de IASB
Document: Nog niet bekend
Aard bespreking: Raadsconclusies
Besluitvormingsprocedure: Unanimiteit
Toelichting:
Tijdens de Ecofin van juni is (op verzoek van de Europese Commissie) oriënterend gesproken over de financiering van de International Accounting Standards Board (IASB). De IASB stelt boekhoudnormen vast (zogenoemde International Financial Reporting Standards ­ IFRS) waaraan Europese, beursgenoteerde, ondernemingen dienen te voldoen. De IASB is een private en onafhankelijke instelling die haar werk financiert uit vrijwillige bijdragen van ondernemingen (met name accountantskantoren). De huidige financieringsovereenkomsten van de IASB lopen op 1 januari 2008 af.

Voor de IASB is het wenselijk dat het financieringssysteem vanaf 2008 anders dan nu wordt ingericht. Het systeem dient te worden geschoeid op ruimere leest (in plaats van relatief weinig ondernemingen met grote bijdragen, zou er een systeem van duizenden ondernemingen met kleine bijdragen moeten komen). Daarnaast wenst de IASB te werken met een compelling system, ofschoon niet juridisch afdwingbaar, dat freeriders gedrag vermijdt; de te maken afspraken dienen over 3 tot 5 jaar te worden geëvalueerd.

Doel van bespreking van dit onderwerp betreft het creëren van een gezamenlijk EU-standpunt over de financiering van de IASB. Naast de EU zijn bijvoorbeeld ook USA en Japan betrokken partijen.


-0-
---


---- --