Publicatie PLoS Biology; Vitamine als kankerremmer
woensdag 19 juli 2006
Vitamine D3 speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van
bepaalde typen tumoren, doordat het de activiteit van een signaaleiwit
kan remmen. Deze conclusie presenteren onderzoekers van het Academisch
Medisch Centrum in Amsterdam in het julinummer van PLoS Biology.
Inmiddels hebben de onderzoekers samen met STW een octrooi aangevraagd
op het beïnvloeden van de productie van vitamine D3 bij tumoren in
bijvoorbeeld het maag-darmstelsel.
Hoe weet een cel in een embryo of hij spierweefsel wordt, huid, of
haar? Bij de ontwikkeling en specialisatie van cellen zijn de
zogeheten hedgehog-eiwitten cruciaal. Deze eiwitten zorgen er via een
uitgekiende route voor dat signalen van buiten de cel doorgegeven
worden naar binnen. In deze route zijn naast de hedgehogs nog twee
eiwitten van belang: patched en smoothened. Maarten Bijlsma onderzocht
met zijn collega's hoe de hedgehog-eiwitten signaalroutes kunnen
activeren op andere cellen.
Ze ontdekten dat er een subtiel pompmechanisme bestaat, waarin
vitamine D3 als schakelaar fungeert. Het eiwit patched op het
celmembraan zorgt ervoor dat er vitamine D3 de cel uit wordt gepompt.
Dit vitamine bindt aan smoothened, waardoor dit eiwit inactief wordt.
Zodra er echter hedgehogs aan het patched eiwit koppelen, wordt er
geen vitamine D3 meer uit de cel gepompt, waardoor het smoothened
eiwit weer actief kan worden.
Het was al eerder bekend dat het remmen van het smoothened eiwit
zichtbare gevolgen heeft op de ontwikkeling van een embryo. Nadat de
onderzoekers in reageerbuisexperimenten het remmende effect van
vitamine D3 hadden vastgesteld, testten zij het effect van deze
remming in een levende omgeving. De biologen stelden embryo's van
zebravisjes bloot aan hoge concentraties van de vitamine. Hierna
bleken deze zebravisjes dezelfde afwijkende lichaamskenmerken te
krijgen als zebravisjes waarbij de aanmaak van het eiwit smoothened is
geremd.
Van de hedgehog-route is bekend dat deze een rol speelt bij het
ontstaan van tumoren in onder meer de prostaat en het
spijsverteringskanaal. Ook zorgt hij voor het herstel van schade aan
de hartspier na een hartinfarct. Hoe de route in dit laatste geval
werkt is nog niet bekend. In een vervolgonderzoek willen de biologen
bij kleine proefdieren ontdekken hoe ze kunnen ingrijpen in deze route
en wat de gevolgen daarvan zijn.
Het onderzoek van Bijlsma maakt onderdeel uit van het Dutch Program
for Tissue Engineering (DPTE), dat wordt ondersteund door ZonMW en
Technologiestichting STW. Het DPTE is in 2004 van start gegaan en
heeft een omvang van M⬠50.
Meer informatie bij
* Maarten Bijlsma
tel: +31 (0)20 56 65 247
m.f.bijlsma@amc.uva.nl.
Bijlsma MF, Spek CA, Zivkovic D, van de Water S, Rezaee F et al. (PLoS
Biology, juli 2006), Repression of smoothed by patched-dependent
(pro-)vitamin D3 secretion.
Het volledige artikel is te vinden op http://biology.plosjournals.org
Print | Over deze site | Sitemap | Voorbehoud |
Gewijzigd 20-7-2006
Nieuws uitgelicht
Oriëntatie op ondernemerschap (3)
19 juli 2006
Op 1 en 2 november 2006 organiseert Technologiestichting STW voor de
derde keer dit jaar de succesvolle workshop "Oriëntatie op
ondernemerschap". De workshop wordt dit keer gegeven in Delft bij de
T...
Technologie Stichting STW