Socialistische Partij

Van Bommel: Stop escalatie geweld Midden-Oosten

22-07-2006 * In een spoeddebat van afgelopen vrijdag heeft Harry van Bommel gesteld dat in de uit de hand lopende oorlog tegen Libanon en de Gazastrook buitenproportioneel geweld wordt gebruikt. Van Bommel wil onder andere weten wat de positie van de Nederlandse regering is in dit conflict. Daarnaast vind hij dat Nederland in EU-verband moet bepleiten dat het Associatieverdrag met Israël als drukmiddel wordt gebruikt

Onderstaand de eerste termijn van Van Bommel in het spoeddebat van de vaste kamercommissie

---

Harry van Bommel "De situatie in het Midden-Oosten dreigt volledig uit de hand te lopen; sterker nog: Hij loopt volledig uit de hand. Elke inzet van geweld leidt weer tot verdere escalatie van geweld en moet daarom onmiddellijk worden gestaakt. Nederland, de Europese Unie en de VN zouden moeten aandringen op een onmiddellijk staakt het vuren. De Nederlandse regering doet dat niet en dit valt haar te verwijten.

Elke inzet van geweld tegen burgers en burgerdoelen, van welke kant dan ook, leidt tot verdere escalatie en is in strijd met internationale verdragen, en moet alleen daarom al worden veroordeeld. De brief van de regering op dit punt is niet geheel duidelijk. De minister schrijft: het optreden van Israël is rechtvaardig indien dit `proportioneel is en onschuldige burgers zoveel als mogelijk worden ontzien'. Is daar sprake van volgens de regering indien woonwijken worden gebombardeerd?

De brief van de regering begint met een beschrijving van de recente ontwikkelingen na de aanval op 25 juni op Israëlische legerpost aan de grens met Gaza en de dood van twee militairen en de ontvoering van een andere militair. De minister gaat daarmee geheel voorbij aan de politieke situatie die is ontstaan na de verkiezingen in januari. Dat waren democratisch verlopen verkiezingen met Hamas als winnaar. Het resultaat was een totale boycot van de Hamas-regering, zowel politiek als financieel. De EU en de Nederlandse regering hebben die boycot gesteund. Nederland en de EU dragen daarom medeverantwoordelijkheid voor de politieke situatie en het zichzelf diplomatiek buitenspel zetten. Waarom is die belangrijke achtergrond buiten beschouwing gelaten? Dat is toch de belangrijkste politieke ontwikkeling van de afgelopen periode?

De reactie van Israël zowel richting Gaza als ten aanzien van Libanon is buitenproportioneel en averechts. De EU dringt aan op zelfbeheersing van Israël en roept op geen buitenproportioneel geweld te gebruiken. Is dat op te vatten als een ondubbelzinnige beschuldiging omdat dit nu weldegelijk gebeurt? Is de regering van mening dat de inzet van Israëlisch geweld de veiligheid van Israël dient? Ziet de regering het risico van het ontbranden de gehele regio?

Op pagina vier van de brief schrijft de minister dat collectieve bestraffing en intimidatie op grond van art 33 van de Vierde Conventie van Genève ontoelaatbaar is en hij veroordeelt dergelijke bestraffingen en intimidatie. Is regering van mening dat hier in Gaza nu sprake van is? Wat betekent dit voor de aansprakelijkheid van Israël? De infrastructuur die in Gaza is aangelegd met Nederlands geld, zoals de zeehaven daar, en wordt nu stukgemaakt door Israëlische bombardementen. Moet dat nu weer met Nederlands geld worden herbouwd?

In het geval van de oorlog in Libanon heeft premier Olmert de ontvoering van twee Israëlische militairen door Hezbollah `een oorlogsdaad van Libanon' genoemd. Deelt regering deze opvatting? Hezbollah kreeg tot op heden steun van een kleine minderheid in Libanon. Die minderheid vereenzelvigen met heel Libanon is onjuist. De reactie van Israël werkt averechts. Nu komt er juist meer steun voor Hezbollah. Acht de regering de aanpak bovendien zinvol? Heeft dat kans van slagen? De EU heeft afgelopen jaren veel geld gestoken in versterking democratie in Libanon. Die inspanningen worden nu in één week tijd weggeblazen. Hoe ziet u relatie met Libanon op korte termijn en welke bijdrage gaat u leveren om de honderdduizenden vluchtelingen in Libanon te behoeden voor een humanitaire ramp?

Hoe nu verder? Dat is de belangrijkste vraag. De regering geeft daarop in de brief geen antwoord. Israël heeft gemeld te hopen nog één week ongestoord door te kunnen bombarderen. Daarna zou internationale druk wel eens te groot kunnen worden. Druk moet dus nú worden opgevoerd; of vindt de regering het wenselijk dat Israël gewoon een week extra krijgt? Nederland benadrukt de rol van de VS als lid van het kwartet. De opvattingen van de Amerikaanse president Bush over hoe dit conflict te beslechten hebben we via een toevallig openstaande microfoon kunnen horen. Is dat ook de opvatting van de Nederlandse regering?

Waarom benadrukt u niet veel meer de rol van EU als lid van kwartet, ook al omdat de EU ook een belangrijke economische partner is van zowel Israël als Libanon. Met beide landen heeft de EU associatieverdragen; het is een drukmiddel dat in het geval van Israël moet worden opgeschort. Ook andere diplomatieke middelen moeten worden gebruikt; Roep de Nederlandse ambassadeur terug uit Israël!

De suggesties over een VN-vredesmacht lijken op dit moment zinloos. Eerst moet er een onmiddellijk staakt-het-vuren komen. Bovendien moet voorkomen worden dat het conflict internationaliseert. In dit verband moet de vluchten van de Israëlische luchtmacht boven van het paleis van de Syrische president worden veroordeeld. U stelt dat dat : `niet bijdraagt aan deëscalatie'. Dat is veel te zwak, het is een provocatie.

Tenslotte de Nederlanders in Libanon. Is inmiddels zeker dat er voor alle in Libanon aanwezige Nederlanders evacuatie kan worden geregeld?