Iran: Moslims op weg naar democratie

Regelmatig boezemen media angst in, nu Iran kernenergie ontwikkelt en uranium verrijkt. Door president Bush bestempeld tot 'de as van het kwaad' wordt het land van de ayatollah's ervan verdacht heimelijk kernwapens te ontwikkelen. Om dat te voorkomen voeren de landen van de Verenigde Naties momenteel een verzoeningspolitiek. Maar heeft dat zin?

"Nee", zegt Maryam Rajavi, presidente van het Iraanse verzet. "Alleen verandering van het regime garandeert dat Iran geen kernwapens ontwikkelt." Daarom roept zij op het verzet te steunen. "De wereldgemeenschap staat op dit moment voor de keuze tussen oorlog of een democratische omwenteling in Iran." Maar maakt democratie in Iran een kans? Ja, zegt onderzoeksjournaliste Marian Visser van Klaarwater. Zij verdiepte zich in de Iraanse maatschappij waar ze luisterde naar progressieve moslims. In de AO-uitgave 'Iran: moslims op weg naar democratie' geeft ze haar visie.

"In Iran voel je je als westerling in een korf vol zoemende bijen. De randen van de mand zijn de strakke kaders van de dictatuur. De zoemende bijen een ongrijpbare massa waarvan je nooit weet of er een gaat steken. Ook al kloppen de personen je vriendelijk op de schouders, je weet nooit wat er binnen in hen zich afspeelt. Het valt niet mee de Iraniër werkelijk te doorgronden" aldus Visser van Klaarwater. Maryam Rajavi roept op om het verzet te steunen, maar daar denkt Farah Karimi (tweede kamerlid GroenLinks) genuanceerder over. Volgens Karimi wil Rajavi als voorzitster van de, onder verschillende namen opererende, verzetsbeweging MKO zelf aan de macht komen. Daardoor zou de situatie alleen maar erger worden. "Het volk komt dan van de regen in de drup". In haar boek 'het geheim van het vuur' omschrijft Karimi de MKO als een organisatie met stalinistische trekjes.

Visser van Klaarwater noemt de houding van de Verenigde Naties jegens de MKO ambivalent. "Als groep van 'Iraanse dissidenten gesteund door Saddam Hoessein' staat de MKO op de lijst van terroristen. Toch zien politici in de Verenigde Staten en Europa de MKO als een goed alternatief voor het huidige regime." Karimi waarschuwt voor deze gevaarlijke tendens. "De vijand van mijn vijand is mijn vriend, dat is te vaak het devies geweest. Dat leidde tot steun aan politieke bewegingen die zelf monsters bleken te zijn." Om een andere reden dan Rajavi stelt Karimi dat de KMO geschrapt moet worden van de lijst van terroristen. "Door organisaties hierop te plaatsen drijf je ze in de illegaliteit met alle gevolgen van dien."

Zoals 'Iran: moslims op weg naar democratie' aantoont is er in Iran al veel bereikt. Moderne communicatiemiddelen, zoals Internet en weblogs, halen de maatschappij uit haar isolement. Anders dan ouderen die zich opofferden voor de shehadat willen jongeren van nu vooral leven. Voorheen verboden gespreksonderwerpen, zoals scheiding van kerk en staat, staan nu in de schijnwerpers tijdens openbare debatten. Vanuit de civil society ontwikkelen zich liberalisme en post-islamisme. Na decennialange onderdrukking vindt er momenteel vanuit vrije wil een transformatie plaats. Dat geeft weer betekenis aan de woorden van Zarathoestra: "de mens is de heer van de keuze." In het hart van de Iraniër ontvlamt de vonk van het verzet tot een laaiend vuur.

Visser van Klaarwater wijst op nog een andere factor die de ayatollah's tegenzit: de tijdgeest. "Evenals in het westen voelen ook de jongeren, en dat zijn er veel want 70 procent is jonger dan 30, zich niet meer aangetrokken tot de kerk als instituut. Steeds meer gaan zij hun eigen weg. Dat alles maakt de weg vrij voor democratie in Iran. De momenteel gevoerde verzoeningspolitiek is toch nog niet zo gek, al was het alleen maar om tijd te winnen."

Het AO 'Iran: moslims op weg naar democratie' (AO 2858) is te bestellen voor ¤ 3,25 excl. verzendkosten bij AO, via de website: www.actueleonderwerpen.nl of bel 0320-286962. Of bestel de digitale uitgave van dit AO voor ¤ 1,95 (hier worden geen verzendkosten bij gerekend). Abonnees van de AO-reeks krijgen de uitgave automatisch thuisgestuurd.


IVIO Uitgeverij B.V.
IVIO Uitgeverij brengt sinds 1936 de populair-educatieve Actuele Onderwerpen reeks uit, met als doel hoogwaardige, exclusieve informatie op een objectieve en toegankelijke wijze voor een breed publiek te ontsluiten. Abonnees ontvangen elke twee weken een uitgave over een actueel onderwerp.

Kijk ook op onze website voor andere uitgaven of abonnementen: www.actueleonderwerpen.nl