Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Kamervragen Kant over het toezicht op de kwaliteit van ooglaserklinieken

Kamerstuk, 14-8-2006

Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG

DBO-K-U-2696016

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, H. Hoogervorst

Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Kant (SP) over het toezicht op de kwaliteit van ooglaserklinieken (2050615750).

Vraag 1.
Wat is uw reactie op de zorgen van de Werkgroep Refractiechirurgie over de kwaliteit van de refractiechirurgie ?

Antwoord 1.
De Werkgroep Refractiechirurgie schrijft in haar position paper over het toenemende aantal buitenlandse toetreders die niet geregistreerd zijn conform de wet Beroepen in de Gezondheidszorg (BIG), niet geregistreerd zijn als specialist conform richtlijnen Medische Specialisten Registratie Commissie (MSRC) en niet voldoen aan de kwaliteitsrichtlijnen die de beroepsgroep voor refractiechirurgie in samenspraak met de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft opgesteld. Zij stelt dat zonder adequaat toezicht door de IGZ de kwaliteit van de zorg ernstig ondermijnd wordt ten koste van de patiënt.

Zie verder mijn reactie op de vragen 4, 5 en 6.

Vraag 2.
Is er voldoende zicht op de kwaliteit van de ooglaserklinieken en refractiespecialisten? Zo neen, hoe denkt u dit te krijgen?

Antwoord 2.
Op deze vorm van zorg heeft IGZ in principe evenveel zicht als op andere medisch specialismen. Op dit moment zijn van diverse ooglaserklinieken gegevens beschikbaar over de wijze waarop zij zorg verlenen. Ook heeft het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) een preregistratielijst gepubliceerd van oogartsen die voldoende bekwaamheid en deskundigheid hebben. Daarnaast hebben diverse zorgverzekeraars criteria opgesteld voor ooglaserklinieken die zij contracteren. De Inspectie voor de Gezondheidszorg kan vaststellen welke klinieken aan de kwaliteitscriteria voldoen. Ooglaserklinieken kunnen zelf onder andere door certificering, het publiceren van indicatoren en resultaten van patiënttevredenheidonderzoek, verantwoording afleggen omtrent de kwaliteit van zorg die zij bieden.

Vraag 3.
Is het u bekend dat onder andere de ooglaserklinieken Eye Centre Europe, Optical Express, en Care Vision buitenlandse oogartsen laten invliegen, die niet BIG-geregistreerd zijn, maar wel de behandeling uitvoeren door middel van de supervisiemethode? Zo ja, wat is hierop uw reactie?

Antwoord 3.
Bij Eye Centre Europa werkt een Turkse arts. Er loopt een toezichttraject van de Inspectie bij deze instelling. Bij Optical Expresss is een inspectieonderzoek geweest op 8 juni 2005. Bekend is dat er onder supervisie door Engelse artsen wordt gewerkt. Aan deze kliniek zijn door de IGZ vragen gesteld over de bekwaamheid en deskundigheid van de daar werkende artsen. Het is de inspectie niet bekend dat er bij Care Vision buitenlandse artsen worden ingevlogen. Overigens heeft het Nederlands Gezelschap voor Refractie Chirurgie recent als veldnorm gesteld dat refractiechirurgische behandelingen in Nederland uitsluitend door BIG-geregistreerde oogartsen kunnen worden uitgevoerd.

Vraag 4.
Is het gewenst dat buitenlandse artsen zonder BIG-registratie en/of zonder enige erkenningsprocedure van hun diploma als refractiechirurg werken in Nederland?

Antwoord 4.
Refractiechirurgie kan alleen door of onder verantwoordelijkheid van een oogarts worden uitgevoerd. Dit impliceert inschrijving in het BIG-register en in het oogheelkundig specialistenregister. Artsen die in Nederland werken, zijn verplicht om een BIG-registratie te hebben. Dit geldt dus ook voor oogartsen. Zie verder mijn reactie op vraag 5 en 6.

Vraag 5.
Hoe rijmt u uw uitspraak dat een vergunningsstelsel voor priveklinieken niet noodzakelijk is omdat alle mensen die in die klinieken op gezondheidszorgterrein werken BIG-geregistreerd zijn, met de dagelijkse praktijk waaruit blijkt dat niet alle specialisten in priveklinieken BIG-geregistreerd zijn?1

Antwoord 5.
Als geconstateerd wordt dat niet-BIG-geregistreerde personen zorg verlenen wanneer BIG-registratie wel verplicht is, heeft de IGZ de bevoegdheid om in te grijpen. Er is dus geen sprake van tegengestelde uitspraken.

Vraag 6.
Deelt u de mening dat, wanneer een buitenlandse niet-geregistreerde arts onder supervisie werkt, de supervisor meer kennis van en ervaring met de behandeling moet hebben? Zo neen, waarom niet?

Antwoord 6.
Een Nederlandse arts valt onder de Wet BIG en dient aantoonbaar over voldoende kennis en ervaring te beschikken. Deze wet stelt dat een arts bevoegd en bekwaam dient te zijn om specifieke behandelingen uit te voeren en stelt niet met zoveel woorden dat een supervisor meer kennis en ervaring dient te hebben dan een niet-supervisor. Men kan overigens in dit verband niet spreken van een buitenlandse niet-geregistreerde arts, maar van een buitenlandse geregistreerde arts: zonder BIG-registratie mag hij/zij zich in Nederland geen arts noemen.

Vraag 7.
Klopt het dat in Kloes Eye Clinic de behandeling wordt uitgevoerd door een niet-oogarts?

Antwoord 7.
Nee. Uit gegevens van de inspectie blijkt dat deze kliniek over een oogarts beschikt met een preregistratie als refractiechirurg. Onder supervisie van een dergelijke oogarts kan een behandeling worden uitgevoerd door een niet-oogarts.

Vraag 8.
Deelt u de mening dat de kwaliteit van (na)zorg niet gebaat is bij artsen die na de behandeling weer terugkeren naar het buitenland?

Antwoord 8
Nee, want eventuele (na)zorg kan ook door andere artsen plaatsvinden. Een arts is hierbij overigens wel verplicht continuïteit van zorg te bieden, ook wanneer hij terugkeert naar het buitenland.

Vraag 9.
Heeft de Inspectie van de Gezondheidszorg al eens onderzoek gedaan naar deze klinieken? Zo neen, waarom niet? Bent u bereid alsnog een onderzoek door deze Inspectie naar deze klinieken te laten doen?

Antwoord 9.
De inspectie heeft op basis van meldingen enkele klinieken bezocht. Op basis hiervan is besloten tot een algemeen onderzoek over te gaan. Dit onderzoek zal in 2007 plaatsvinden.

Vraag 10.
Erkent u dat ooglaserklinieken niet verplicht zijn aan te sluiten bij de richtlijnen die zijn opgesteld door de beroepsgroep van oogartsen en Zelfstandig Klinieken Nederland om zo gecertificeerd te zijn?

Antwoord 10
Ooglaserklinieken dienen op basis van de Kwaliteitswet Zorginstellingen en de Wet BIG ervoor te zorgen dat de aldaar werkzame oogartsen verantwoorde zorg leveren. Beroepsgroepen expliciteren deze vereisten door ontwikkeling en publicatie van algemeen geldende veldnormen,- richtlijnen en andere kwaliteitsdocumenten. Aspecten die hier bij aan de orde komen zijn: de organisatie van de zorg, de deskundigheid van de zorgverleners, voorlichting, informed consent, bereikbaarheid, het incidenten- en medicatiebeleid, het infectiepreventiebeleid, klachtenafhandeling en verantwoording bijvoorbeeld door certificatie. Ooglaserklinieken zijn onder andere gelet op de eerdergenoemde wetgeving verplicht zich te conformeren aan richtlijnen van de beroepsgroep, danwel verplicht te beargumenteren op welke andere wijze vergelijkbare kwaliteit van zorg geleverd kan worden. Het antwoord is in dit opzicht dus ontkennend. Er zijn wel degelijk verplichtingen.

Lidmaatschap van de ZKN is niet verplicht. Momenteel zijn 29 klinieken, waaronder 6 ooglasercentra met in totaal 13 vestigingen aangesloten. Er is een initiatief van de Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN) om de leden te verplichten tot certificatie. Van rechtstreekse verplichte certificatie anders dan volgend uit het lidmaatschap van ZKN is dus geen sprake. In dit opzicht is het antwoord dus bevestigend.

Vraag 11.
Hoe gaat u bovengenoemde situaties in de toekomst voorkomen?

Antwoord 11.
De inspectie kan op elk moment ingrijpen wanneer de zorg tekortschiet.