De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
ons kenmerk : IZ. 2006/1494
datum : 15-08-2006
onderwerp : Verslag Landbouw- en Visserijraad van 18 juli 2006
bijlagen : 1
Geachte Voorzitter,
Hierbij informeer ik u over de uitkomsten van de Landbouw- en
Visserijraad die op 18 juni jl. in Brussel plaatsvond.
De Raad nam kennis van het werkprogramma van het voorzitterschap en
discussieerde over de hervorming van de wijnsector, over de
WTO-onderhandelingen en over het Commissievoorstel voor vrijwillige
modulatie. Onder diversen informeerde de Commissie de Raad over de
onderhandelingen met Mauritanië over een visserijovereenkomst en over
de ontwikkelingen op het gebied van aviaire influenza. Op verzoek van
Frankrijk gaf de Commissie uitleg over het visserijverbod op ansjovis
in de Golf van Biskaje en Oostenrijk had de nieuwe richtlijnen voor
staatssteun geagendeerd.
Werkprogramma van het voorzitterschap
Het voorzitterschap presenteerde het werkprogramma voor de komende
maanden. Veel aandacht zal uitgaan naar de hervormingsvoorstellen voor
de sectoren groenten en fruit, wijn en bananen. Ook worden voorstellen
voor de aardappelzetmeelsector en voor het duurzaam gebruik van
gewasbeschermingsmiddelen verwacht. Met uitzondering van
aardappelzetmeel en eventueel van bananen wordt besluitvorming over
deze voorstellen pas in de eerste helft van 2007 (onder Duits
voorzitterschap) verwacht. Verder proberen de Finnen de reeds
besproken voorstellen voor biologische landbouw, gedistilleerde
dranken en dierenwelzijn vleeskuikens af te ronden. Ook het recent
verschenen Actieplan duurzaam bosbeheer krijgt een prominente plek op
de agenda. Voor wat betreft visserij nemen de jaarlijkse
onderhandelingen in december over de total allowable catches (TAC's)
en quota een belangrijke rol in. Het voorzitterschap zal zich verder
inspannen om met Rusland afspraken te maken over dier- en
plantgezondheid en organiseert het een aantal conferenties, onder meer
over vereenvoudiging van regelgeving en de preventie van
dierziekte-uitbraken. De informele Landbouwraad staat in het teken van
de toekomst van het Europese landbouwmodel.
Hervorming marktordening wijn
Commissaris Fischer Boel presenteerde haar mededeling over de
hervorming van de Europese wijnsector. Met deze hervorming wil zij met
name de concurrentiekracht van de Europese wijnproducenten versterken.
In de mededeling zijn vier hervormingsopties uitgewerkt: status quo,
grondige hervorming, integratie in de bedrijfstoeslagenregeling en
volledige liberalisatie. Gezien de groeiende import, de sterk
toegenomen crisisdistillatie en de druk op marktprijzen en
boereninkomens acht de Commissaris een status quo niet realistisch.
Dat geldt ook voor volledige liberalisatie. Van de twee andere opties
geeft de Commissie uitdrukkelijk de voorkeur aan de tweede optie. In
dat geval blijft er een specifieke marktordening voor wijn bestaan,
zij het een fundamenteel andere. Het beschikbare budget wordt dan niet
meer ingezet voor productiestimulering, maar voor maatregelen die de
sector weer economisch gezond kunnen maken. Een opkoopregeling voor
wijngaarden (min of meer analoog aan het herstructureringsfonds voor
suiker) is één van die maatregelen. Verder wil de commissie de
regelgeving rond de indeling in kwaliteitswijnen en tafelwijnen,
geografische aanduidingen, etikettering en oenologische praktijken
vergaand vereenvoudigen en transparanter maken.
In de gedachtewisseling die volgde, onderschreven alle lidstaten de
noodzaak van een hervorming. Ook de beoogde vereenvoudiging van
geografische aanduidingen, etikettering en oenologische praktijken kon
op brede steun rekenen. Wel hadden met name de producerende lidstaten
kritiek op de analyse van de Commissie en toonden zij zich huiverig
ten aanzien van de opkoopregeling. Zij zijn van mening dat de nadruk
van toekomstig beleid vooral op promotie en marketing moet liggen.
Nederland heeft zijn steun uitgesproken voor een fundamentele
hervorming en aangegeven daarbij belang te hechten aan de uitfasering
van marktondersteunende maatregelen zoals crisisdistillatie. Daarnaast
moet de Europese wijnsector wat Nederland betreft aan
concurrentiekracht winnen, bijvoorbeeld door de oenologische procédés
meer in lijn te brengen met de internationale standaard. Nederland
ondersteunt ook de voorgestelde versoepeling van etiketteringregels.
Hoewel de Commissie sterk voorsorteert op de tweede optie, is wat
Nederland betreft de integratie van de wijnsector in de
bedrijfstoeslagenregeling nog niet van de baan. In lijn met eerdere
GLB-hervormingen lijkt er veel voor te zeggen om de steun aan de
wijnsector te ontkoppelen van productie. Dat neemt niet weg dat
Nederland ook het nut van een opkoopregeling inziet. Het voordeel van
zo'n systeem is dat de sector voldoende tijd wordt gegund zich aan te
passen. Wel heeft Nederland een kritische noot geplaatst bij de
voorgestelde nationale enveloppen. Vermeden moet worden dat deze
worden aangewend voor het instandhouden van niet-concurrerende
productie.
WTO-onderhandelingen
Commissaris Fischer Boel gaf een uiteenzetting van de stand van zaken
in de WTO-onderhandelingen en keek daarbij terug op de besprekingen in
Genève eind juni. Volgens de Commissaris zijn die nooit echt van de
grond gekomen, met name vanwege starheid van de VS. Anticiperend op
kritiek van onder meer Frankrijk op de onderhandelingstactiek van de
Commissie, benadrukte Fischer Boel dat de EU in Genève geen nieuw
aanbod op tafel heeft gelegd. De discussie die volgde, voltrok zich
grotendeels langs de bekende lijnen.
Nederland heeft in algemene woorden het vertrouwen in de constructieve
houding van de Commissie uitgesproken. Van groot belang is in ieder
geval dat de uitkomst van een akkoord evenwichtig is. Nederland heeft
aangegeven tevreden te zijn met de blijvende nadruk van de Commissie
op parallelle uitfasering van exportsteun. Daarbij is het belangrijk
dat alleen nieuwe budgetverplichtingen worden aangegaan en geen
volumeverplichtingen. Verder heeft Nederland opnieuw een lans proberen
te breken voor non trade concerns. Die zijn namelijk ook van belang in
relatie tot markttoegang voor welzijnsgevoelige sectoren als
pluimveevlees en varkensvlees.
Inmiddels heeft DG WTO Lamy de besprekingen voor onbepaalde tijd
opgeschort. Ondanks het politieke signaal dat de G8-top van St.
Petersburg gaf over het belang van een overeenkomst, mislukte een
voorlopig laatste poging in G6 (VS, EU, Japan, Australië, India,
Brazilië) verband in het weekend van 22 en 23 juli om op het gebied
van modaliteiten voor landbouwsteun, -tarieven en industrietarieven
nader tot elkaar te komen.
Vrijwillige modulatie
Commissaris Fischer Boel introduceerde kort het voorstel voor
vrijwillige modulatie van directe inkomenssteun naar
plattelandsbeleid. Dit voorstel vloeit voort uit het besluit dat de
Europese Raad hierover in december 2005 hierover heeft genomen.
Fischer Boel gaf aan dat dit besluit twee lastige elementen bevat: het
vrijwillige karakter van de afwijkende voorwaarden ten opzichte van
verplichte modulatie (zo is cofinanciering geen voorwaarde). Om de
uitwerking niet nodeloos te compliceren, heeft de Commissie zo veel
mogelijk aansluiting gezocht bij de regels voor verplichte modulatie.
Dit betekent dat er een vrije voet is van 5.000 euro en dat de minimum
bestedingspercentages over de drie assen van het plattelandsbeleid ook
hier van toepassing zijn. Regionale differentiatie binnen een lidstaat
is niet mogelijk en lidstaten moeten vooraf aangegeven hebben of ze
vrijwillige modulatie toepassen. In het kielzog van het Verenigd
Koninkrijk (de enige lidstaat die heeft aangegeven gebruik te maken
van vrijwillige modulatie), pleitten de meeste lidstaten voor meer
flexibiliteit. Ook Nederland heeft aangegeven nu niet voor de gehele
periode van zeven jaar een besluit te willen nemen. In reactie hierop
gaf Fischer Boel aan bereid te zijn om bij de health check in 2008 een
instapclausule te overwegen. Omdat het advies van het Europees
Parlement nog niet beschikbaar is, zal de Raad niet eerder dan in het
najaar een besluit over het voorstel nemen.
Diversen
a) Visserijovereenkomst EU-Mauritanië
Commissaris Borg praatte de Raad bij over de onderhandelingen met
Mauritanië over een visserijovereenkomst. Hoewel Commissaris Borg
tijdens de Raad aangaf dat de uitkomst nog verre van zeker was, is het
akkoord inmiddels gesloten. Het gaat met ingang van 1 augustus a.s. in
en heeft een looptijd van zes jaar. In omvang is dit akkoord het
grootste dat de EU met derde landen heeft afgesloten. Ook Nederlandse
reders profiteren van de overeenkomst.
b) Noodmaatregelen ansjovis
Frankrijk tekende bezwaar aan tegen het besluit van de Commissie om op
basis van biologisch advies de visserij op ansjovis in de Golf van
Biskaje tot eind 2006 te verbieden. Commissaris Borg toonde zich
echter weinig gevoelig voor de Franse argumentatie om de visserij op
een laag niveau voort te zetten. Wel verklaarde hij zich bereid om de
mogelijkheid van financiële steun voor betrokken vissers te
onderzoeken.
c) Aviaire influenza
Commissaris Kyprianou informeerde de Raad schriftelijk over de
ontwikkelingen op het gebied van aviaire influenza, waarbij hij onder
meer inging op recente uitbraken in Hongarije, Roemenië en Spanje.
d) Nieuwe richtlijnen staatssteun
Op verzoek van Oostenrijk - daarin gesteund door vrijwel alle
lidstaten - werd met Commissaris Fischer Boel van gedachten gewisseld
over de nieuwe richtlijnen voor staatssteun. Veel ministers plaatsten
kanttekeningen bij de beperkingen die deze richtlijnen ten opzichte
van het huidige regime met zich meebrengen. Ook Nederland heeft
aangedrongen op meer flexibiliteit, bijvoorbeeld als het gaat om
sectoren die nauwelijks of geen steun ontvangen. Nederland heeft
daarom bezwaar aangetekend tegen het voorstel om kassen van
investeringssteun uit te sluiten. Voorts zijn vraagtekens geplaatst
bij de aanscherping van de richtsnoeren ten opzichte van de
kaderverordening plattelandsontwikkeling en - uit het oogpunt van
effectieve dierziektebestrijding - bij de beperking van vergoedingen
bij ruimingen. De Commissie is bevoegd deze richtsnoeren zonder
instemming van de lidstaten vast te stellen, maar Fischer Boel liet
weten niet doof te zijn voor het door de lidstaten geuite commentaar.
De minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit,
dr. C.P. Veerman
Bijlage 1
Op het gebied van landbouw en visserij zijn de volgende punten als
A-punt, dat wil zeggen zonder verdere discussie, door de Raad
aangenomen.
* Beschikking van de Raad betreffende de gelijkwaardigheid van het
in Kroatië verrichte officiële rassenonderzoek.
* Besluit van de Raad inzake de sluiting van de Overeenkomst in de
vorm van een briefwisseling tussen de Europese Gemeenschap en de
landen van het ACS Suikerprotocol inzake de gegarandeerde prijzen
voor rietsuiker voor de leveringsperiode 2005-2006.
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit