Vrije Universiteit Amsterdam

Persbericht

Geeft de overheid het goede voorbeeld?

Overheid in overtreding

Hoe en in hoeverre overtreden overheidsinstanties wetten en regels? Waarom en onder welke omstandigheden vinden die overtredingen plaats en wat zijn de gevolgen? Houden overheidsinstanties zich meer of minder aan regelingen dan particuliere organisaties? Vandaag verschijnt een boek dat dit soort vragen beantwoordt op basis van onderzoek in Nederland en Groot-Brittannië. De auteurs zijn prof. dr. Leo Huberts en dr. André van Montfort van de Vrije Universiteit Amsterdam en prof. Alan Doig van Teesside Business School.

Het boek schenkt aandacht aan overtredingen van wet- en regelgeving door overheidsinstanties op beleidsterreinen zoals milieu, brandveiligheid en arbeidsomstandigheden. Binnen alle geledingen van de overheid worden regelmatig regels overtreden, blijkt uit het boek. Dat is opmerkelijk: overtredingen door overheden hebben een lage prioriteit bij bijvoorbeeld toezichthouders, politie, inspecties en openbaar ministerie.

De overtredingen zijn niet alleen toe te schrijven aan een bewuste keuze. Ze hangen in toenemende mate ook samen met de hedendaagse complexiteit van de publieke taakuitoefening. Daarom zou het verschijnsel van overheden in overtreding meer aandacht moeten krijgen, zowel in beleid en regelgeving als in onderzoek op het gebied van bestuurskunde, criminologie, recht, publieke ethiek en politicologie.

Een overheid die haar eigen wet- en regelgeving veronachtzaamt, mag niet van burgers verwachten dat deze bereid zijn om de geldende wet- en regelgeving consequent na te leven. Overheidsinstanties die niet het goede voorbeeld geven, lopen serieus het risico hun eigen geloofwaardigheid en integriteit te ondergraven.

Bovendien worden de sociale kosten van overtredingen vaak onderschat.

Leo Huberts is hoogleraar Integriteit van Bestuur en André van Montfort is universitair hoofddocent Bestuurskunde, beiden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Alan Doig is hoogleraar Public Services Management aan de Teesside Business School in Groot-Brittannië. Het boek komt voort uit het door de Stuurgroep Handhaven op Niveau gesubsidieerde onderzoeksproject Overtredende Overheden .