Thuistaal van meertalige kinderen onterecht in negatief daglicht
WOERDEN, 20060913 -- In het onderwijs bestaat vaak een negatief beeld over de thuistaal van kinderen uit niet-westerse culturen. In de pauzes mogen kinderen met een Marokkaanse of Turkse achtergrond onderling vaak niet in hun vertrouwde thuistaal spreken. Het verdringen van de thuistaal zal niet leiden tot een betere ontwikkeling van het Nederlands, maar bij het kind alleen een negatief beeld over de eigen taal en cultuur veroorzaken, en daarmee ook over zichzelf. De beroepsvereniging van logopedisten NVLF noemt die afwijzende houding onterecht. Een goede basis in de thuistaal is juist belangrijk voor de verwerving van het Nederlands.
De maatschappelijke tendens in Nederland is dat allochtone kinderen de thuistaal moeten vergeten zodra ze naar het basisonderwijs gaan. Ouders krijgen nog vaak het advies om thuis alleen maar Nederlands te praten, terwijl dit in veel gevallen zelfs beter afgeraden kan worden, bijvoorbeeld als ouders zelf geen goed Nederlands spreken. Een negatieve sfeer over de thuistaal is echter slecht voor de ontwikkeling van een goed zelfbeeld. Door het gevoel dat hun culturele achtergrond in minder aanzien staat, kunnen allochtone kinderen een negatief zelfbeeld ontwikkelen. "Een kind met een negatief zelfbeeld léért ook slechter op school. Het spreken van thuistalen moet je niet verbieden, want allochtone kinderen gaan er niet beter Nederlands door leren. Ze komen eerder op achterstand", zegt Nurdan Yildirim, logopedist en lid van de NVLF-commissie Multiculturele Samenleving.
Schoolsucces
Bij het beoordelen van de taalontwikkeling moet ook het thuistaalaanbod in kaart worden gebracht. Scholen met veel meertalige leerlingen betrekken de thuissituatie nog te weinig in hun taalbeleid. De NVLF ziet hier voor de logopedist een taak weggelegd. Deze kan kinderen al op jonge leeftijd beoordelen op taalniveau en eventuele taalachterstanden. Daarnaast is de logopedist deskundig in het vaststellen van een eventuele taalstoornis. Als de logopedist leerkrachten coacht draagt dit bij aan een beter taalbeleid op scholen. Nurdan Yildirim: "Logopedisten kun je voor die specifieke deskundigheid inschakelen, zowel binnen de school als in de ouder-kindrelatie. Door positief tegenover meertaligheid te staan geef je meertalige kinderen de boodschap dat ze mogen zijn zoals ze zijn. Dit levert een meer vruchtbare bodem voor het behalen van schoolsucces."
Respect
Meertaligheid is op zichzelf niets bijzonders, omdat meer dan de helft van de wereldbevolking in zijn dagelijks leven met meerdere talen te maken heeft. De opvatting in Nederland dat eentaligheid het beste is gaat daaraan voorbij. "Het Nederlandse culturele uitgangspunt is dat we bovenop de ontwikkeling van kinderen zitten. Dat kun je niet zomaar vertalen naar de opvoeding van kinderen uit andere culturen. Een nieuwe taal leert een kind makkelijker als er met respect over de thuistaal wordt gesproken", aldus Nurdan Yildirim.
Van 15 - 17 september organiseert de Europese koepel van logopedieverenigingen CPLOL in Berlijn een congres over meertaligheid in een multiculturele samenleving.