European Union



IP/06/1219

Brussel, 20 september 2006

Hervorming van het GLB: de Commissie stelt een nieuwe bananenregeling voor

Vandaag heeft de Europese Commissie een grondige hervorming van de steunregeling voor de bananentelers voorgesteld. Deze hervorming heeft tot doel deze regeling in overeenstemming te brengen met de hervormingen in de andere landbouwsectoren en tegelijk een redelijke levensstandaard voor de bananentelers in de EU te garanderen, rekening houdend met de specifieke kenmerken van de regio's waar bananen worden geteeld. Het voorstel is er gekomen na een diepgaand debat met alle betrokken partijen en een grondige beoordeling van de impact van de hervorming. De Commissie heeft zich duidelijk uitgesproken voor de afschaffing van de huidige regeling inzake compenserende steun voor de bananentelers, en voor de zogenaamde "POSEI"-optie. Deze optie houdt in dat het voor de ondersteuning van de bananentelers bestemde geld wordt overgedragen naar het zogenaamde POSEI-programma, dat de landbouwproductie in de ultraperifere gebieden van de EU ondersteunt. Voor bananen die in andere regio's dan de ultraperifere gebieden worden geteeld, zou het geld worden overgeheveld naar de bedrijfstoeslagregeling, die van toepassing is op landbouwproducten waarvoor vroeger reeds hervormingen zijn doorgevoerd. De Commissie wenst dat de nieuwe regels, na goedkeuring door de Raad, vanaf het verkoopseizoen 2007 van toepassing worden.

"De huidige steunregeling voor bananentelers in de EU is een overblijfsel uit het verleden en is aan verandering toe," aldus Mariann Fischer Boel, commissaris voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling. "De telers worden kunstmatig van de markt afgescheiden door betalingen die hen automatisch compenseren voor prijsschommelingen. Dit strookt niet met ons gemoderniseerde gemeenschappelijk landbouwbeleid, dat de telers ertoe wil aanzetten de marktsignalen te volgen. Dergelijke betalingen zijn ook moeilijk verdedigbaar in de context van de wereldhandel. Daarom moeten we dringend iets doen om deze regeling in overeenstemming te brengen met ons hervormde GLB. Ons doel is bij te dragen tot het garanderen van een redelijke levensstandaard aan de telers, het stabiliseren van de overheidsuitgaven en het versterken van de marktgerichtheid, rekening houdend met het feit dat bananen een belangrijk onderdeel zijn van de economie in regio's die vaak gehinderd worden door hun afgelegen ligging en door moeilijkheden als gevolg van de kleine omvang van de bedrijven en het bergachtige landschap."

In de EU geteelde bananen maken 16 % uit van de totale bevoorrading van de EU. Zij worden hoofdzakelijk geteeld in de ultraperifere gebieden (de Canarische Eilanden, de Franse overzeese departementen Guadeloupe en Martinique, de Azoren en Madeira), die zich in tropische of subtropische gebieden bevinden, en voor een klein gedeelte (minder dan 2 % van het totaal) op Cyprus, in Griekenland en in continentaal Portugal.

Het hervormingsvoorstel moet worden gezien tegen de achtergrond van de nieuwe EU-invoerregeling voor bananen, de onderhandelingen over de wereldhandel, een nieuwe generatie partnerschapsovereenkomsten met de ACS-landen en de vernieuwing van het EU-beleid met betrekking tot haar ultraperifere gebieden en de POSEI-programma's, die vooral tot doel hebben de landbouw in die gebieden te ondersteunen.

De Commissie stelt voor de huidige steunregeling in de gemeenschappelijke marktordening, die de telers vergoedt voor prijsdalingen, af te schaffen. Ter vervanging hiervan zouden de beschikbare kredieten worden overgedragen naar de POSEI-regeling, die het belangrijkste regelgevingsinstrument voor bananen in de ultraperifere gebieden zal worden. In het kader van POSEI wordt een algemeen bedrag gegeven voor de landbouwproductie in de ultraperifere gebieden, en het programma biedt de betrokken lidstaten voldoende flexibiliteit om zelf over de verdeling van die kredieten te beslissen. Voor de bananenproducerende gebieden buiten de ultraperifere gebieden (continentaal Portugal, Griekenland en Cyprus) zou de steun worden opgenomen in de bedrijfstoeslagregeling die voor andere sectoren is ingevoerd in het kader van de hervormingen van 2003/04/05.

De doelstellingen zijn de volgende: bijdragen tot het garanderen van een redelijke levensstandaard voor de landbouwbevolking in regio's waar bananen worden geteeld, en tegelijk de overheidsuitgaven stabiliseren; de regeling in overeenstemming brengen met de hoofdbeginselen van de hervorming van het GLB - duurzaamheid, concurrentiekracht, marktgerichtheid - en ervoor zorgen dat de EU haar internationale verplichtingen nakomt; op passende wijze rekening houden met de specifieke kenmerken van de producerende regio's; en het beheer van de regeling vereenvoudigen.

Nadere gegevens over de maatregelen die worden voorgesteld voor de hervorming van de gemeenschappelijke marktordening voor bananen

Steun voor telers in de ultraperifere gebieden

Verordening (EG) nr. 247/2006 van de Raad van 30 januari 2006 voorziet in de vaststelling van communautaire steunprogramma's voor de ultraperifere gebieden die specifieke maatregelen bevatten ten gunste van de lokale agrarische productietakken. Dit instrument is het meest geschikte om de bananenteelt in elk van de betrokken gebieden te ondersteunen, aangezien de betrokken lidstaten in het kader van hun algemene steunprogramma's maatregelen kunnen voorstellen waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke kenmerken van de regio's. De Commissie zal de werking van de regeling uiterlijk eind 2009 beoordelen, en zonodig vroeger als zich ingrijpende wijzigingen in de economische omstandigheden voordoen die van invloed zijn op de middelen van bestaan in de ultraperifere gebieden.

Er wordt voorgesteld de begrotingstoewijzing voor de POSEI-regeling met 278,8 miljoen euro te verhogen opdat de EU-steun voor bananentelers vanaf 1 januari 2007 volledig in die programma's wordt geïntegreerd, wat de coherentie van de strategieën voor de ondersteuning van de landbouwproductie in die gebieden zal versterken. Op verzoek van de producerende lidstaten wordt deze steun over de producerende gebieden verdeeld volgens hun aandeel in 2000: Spanje: 50,4%, Frankrijk: 46,1%, Portugal: 3,1% en Griekenland: 0,4%.

Steun voor telers in andere bananenproducerende gebieden

Voor Griekenland, continentaal Portugal en Cyprus is het niet langer nodig een specifieke steunregeling voor bananen vast te stellen, gelet op het kleine aandeel van de productie van deze landen in de totale EU-productie.

Er wordt voorgesteld toe te staan dat van productiesteun naar steun voor de telers wordt overgestapt door de bestaande compenserende steunregeling voor bananen af te schaffen en ze in de bedrijfstoeslagregeling op te nemen. De lidstaten zullen de referentiebedragen en het aantal hectaren dat in het kader van de bedrijfstoeslagregeling voor steun in aanmerking komt, vaststellen op basis van een voor de bananenmarkt geschikte representatieve periode. Er wordt voorgesteld de nationale maxima voor Griekenland en Portugal met respectievelijk 1,1 miljoen euro en 0,1 miljoen euro te verhogen. Voorts wordt een extra budget voorgesteld voor de uitvoering van de bedrijfstoeslagregeling op Cyprus, waar ongeveer 10 000 ton bananen wordt geproduceerd. Het extra bedrag zou vanaf 2009 geleidelijk worden ingevoerd en zou in 2013 het streefpeil van 3,4 miljoen euro bereiken.

Voor verdere achtergrondinformatie, zie MEMO/06/335 en MEMO/06/336.

http://ec.europa.eu/agriculture/capreform/bananas/index_en.htm