28 sep 2006
Onderdeel: Wageningen UR
Als er dan toch op grote schaal pluimvee moet worden geruimd, dan kan
je de dieren beter doden door de hele stal te vergassen met
kooldioxide. Volgens promovendus ing. Marien Gerritzen van de Animal
Sciences Group van Wageningen UR in Lelystad is deze methode sneller
en diervriendelijker dan de manier waarop pluimvee gewoonlijk de dood
vindt, en beter voor het personeel.
Sinds de uitbraak van besmettelijke dierziekten als varkenspest, mond-
en klauwzeer en vogelgriep staan bij veel burgers de beelden van het
grootschalig ruimen van vee - het doden en afvoeren van dieren - op
het netvlies gebrand. Bij de vogelgriepepidemie in 2003 in Nederland
werden ruim 30 miljoen kippen geruimd.
Het doden van dieren voor dierziektebestrijding stuit op veel
maatschappelijke weerstand. Het in de stal vergassen van pluimvee zal
waarschijnlijk weinig bijdragen aan het verminderen van deze
weerstand, constateert Gerritzen. âNatuurlijk is het doden van dieren
nooit leuk, maar je moet het wel in perspectief plaatsen. Ook als er
geen dierziekten zijn worden er jaarlijks 300 miljoen kippen gedood en
geslacht. In dat opzicht is stalvergassen diervriendelijker dan het
vangen, afvoeren en slachten van de dieren. En het maakt een kip
waarschijnlijk niet uit of zij na haar dood wordt opgegeten of
weggegooidâ, aldus Gerritzen.
Vooral bij het vangen en uit de stal halen komt het welzijn van de
dieren flink in het gedrang. Als ze in hun eigen omgeving blijven
hebben ze minder angst en is er minder kans op verwondingen. Bij het
vergassen in de stal worden in één keer grote hoeveelheden
kooldioxidegas in de pluimveestal gepompt. De stressvolle periode voor
de dieren hun bewustzijn verliezen, duurt meestal niet langer dan twee
tot vier minuten.
Dat is een aanzienlijk kortere periode van âverminderd welzijnâ dan
bij de meeste andere methodes, zoals het gebruik van mobiele
gascontainers of het elektrocuteren van de dieren. Dit baseert
Gerritzen onder meer op videoregistraties van de doodstrijd van de
kippen en metingen van hart- en hersenactiviteit.
âHet in de stal vergassen is ook veel veiliger voor het personeel,
omdat die niet meer in aanraking komen met levende dieren die mogelijk
besmet zijn met een gevaarlijk virus, zegt Gerritzen. âAls de dieren
in de stal gevangen moeten worden gaat het er nogal hectisch aan toen
en scheiden de meeste dieren spontaan mest af, waardoor je het risico
op virusverspreiding vergroot.â
Het onderzoek naar een grootschalige diervriendelijke methode om
pluimvee te doden begon al in 2002, op verzoek van het ministerie van
LNV. Tijdens de vogelgriepuitbraak in het voorjaar van 2003 werd in
allerijl apparatuur voor stalvergassen aangevoerd, om in totaal 1250
bedrijven te kunnen ruimen. Het bood Gerritzen tevens een uitgelezen
mogelijkheid deze methode in de praktijk te onderzoeken. âIn het begin
hebben we ook geëxperimenteerd met koolmonoxide, maar we hebben geen
aanwijzingen dat dit sneller werkt of beter is voor het welzijn van de
dieren.â
Kooldioxide is waarschijnlijk ook één van de goedkoopste manier om
te vergassen, hoewel Gerritzen dit niet echt heeft onderzocht. âIk
vind dat in dit opzicht ook niet echt relevant.â
Marien Gerritzen promoveerde donderdag 28 september aan de
Universiteit Utrecht bij prof. Berry Spruit, hoogleraar Ethologie en
welzijn van dieren, en prof. Arjan Stegeman, hoogleraar Epidemiologie
van infectieziekten.
Gert van Maanen
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u
aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@cereales.nl. Zie archief van voorloper Wb op
http://www.wb-online.nl.
Wageningen Universiteit