Technische Universiteit Delft
Tot hier en nu verder
26 september 2006 door M&C
Intreerede van prof.ir. E.A.J. Luijten: "Tot hier en nu verder -
Ruimtelijk ontwerp en historisch besef"
11 oktober 2006 | 15:00 uur
plaats: Aula TU Delft
Prof.ir. E.A.J. Luijten | Faculteit Bouwkunde
Tot hier en nu verder - Ruimtelijk ontwerp en historisch besef
Geschiedenis is hip, ook in de wereld van het ruimtelijk ontwerp. Het
Belvederebeleid is erop gericht cultuurhistorie een grotere invloed te
laten krijgen op de inrichting van stad en land. Deze doelstelling is
om twee redenen aanleiding voor systematische reflectie.
Ruimtelijke planvorming wordt - mede door toedoen van Belvedere - in
toenemende mate geconfronteerd met historisch onderzoek en de
resultaten daarvan: monumentale waardestellingen en behoudsclaims.
Ontwikkelaars en ontwerpers staan daar vaak onwennig en soms ook
onwelwillend tegenover. Essentie van het ruimtelijk ontwerpproces is
immers het opsporen van een wenselijk geachte, nieuwe situatie die van
tevoren nog niet bekend was. Waardetoe-kenning vooraf verhoudt zich
slecht tot het doel van de ontwerper, namelijk waardevermeerdering.
Aan de andere kant hebben ontwerpers in alle gevallen met de
geschiedenis te maken. De historische ontwikkeling van de locatie of
het gebied in kwestie werkt door in het plan én - bewust of onbewust -
maken ontwerpers gebruik van het historisch, stilistisch repertoire
binnen hun vakgebied. Een eerste literatuurstudie leert dat in
Nederland architecten, landschapsarchitecten en stedebouwkundigen
impliciet en intuïtief met historische factoren in hun werk omgaan.
In mijn oratie diep ik deze tweeledige probleemstelling verder uit en
illustreer hem met behulp van een aantal actuele voorbeelden. Ik zal
ingaan op mogelijke verbindende concepten tussen cultuurhistorie en
ruimtelijke ontwikkeling. Met de begrippen "Cultuurhistorische
toekomstwaarde" en "Erfgoed-ontwikkeling" zoeken we naar openhartige
interactie tussen historici en ontwerpers op het niveau van de
professionele houding en productie. Met behulp van plananalyse zoeken
we naar coherente ontwerpprincipes om de bewerking van historische
topografie en de inzet van historisch repertoire bespreekbaar te maken
en op een hoger niveau te brengen.