Gemeente Houten
Deel Romeinse Limesweg ontdekt
In het noorden van Houten is bij archeologische proefboringen zeer waarschijnlijk een deel van de Romeinse Limesweg aangetroffen. De Limes is de grens die vanaf de 1e eeuw na Christus de scheiding aangaf tussen het Romeinse Rijk en het Germaanse Rijk.
Al langer bestonden er vermoedens van resten van de Limesweg op deze locatie tussen de Fortweg en de spoorlijn / Mereveldseweg. Omdat spoorbeheerder ProRail in 2009 het spoor tussen Utrecht Lunetten en Houten wil uitbreiden, is nu archeologisch vooronderzoek gedaan. De vindplaats ligt dicht tot nader onderzoek eind januari, en is dus momenteel niet zichtbaar.
De Limes
Langs de Rijn werden in ons land vanaf de eerste helft van de 1e eeuw na Christus door de Romeinen op strategische plaatsen verdedigingsforten gebouwd. Die forten werden met elkaar verbonden door een doorgaande weg. Van oude Romeinse wegenkaarten weten we ongeveer waar die grensweg gelegen moet hebben. De Limes loopt evenwijdig aan de Oude en Kromme Rijn, van Katwijk naar Wijk bij Duurstede en vervolgens langs de Beneden Rijn via Arnhem naar Keulen. De militaire weg was van grote strategische betekenis om snel troepen te kunnen verplaatsen of berichten over grote afstanden te versturen.
In Nederland en een aantal andere Europese landen staat de Limes op dit moment sterk in de belangstelling. Er is sprake van talloze initiatieven om de resten van deze duizenden kilometers lange verdedigingslinie beter zichtbaar en beleefbaar te maken. Ook staat de Limes op de nominatie om door Unesco te worden aangewezen als Werelderfgoedmonument
De Limesweg in Nederland
Tastbare overblijfselen van de weg zelf zijn buiten de forten in ons land maar op enkele plaatsen teruggevonden: in Valkenburg (ZH), bij Alphen aan de Rijn en in de wijk Leidsche Rijn ten westen van Utrecht. Elders zijn veel wegstukken in de loop der tijd verspoeld, afgegraven of anderszins opgeruimd. Ten zuiden van Utrecht raakten de archeologen tot nu toe dan ook het spoor bijster. Het nu aangetroffen tracé, vormde de verbinding tussen fort Fectio (Vechten) en het fort Traiectum (Utrecht), en is tot nu toe het meest oostelijk gelegen deel In Nederland.
Hoe ziet de weg eruit?
Uit opgravingen en booronderzoeken weten archeologen dat de Limesweg in ons land meestal is aangelegd op een talud van zand en klei en verhard met verschillende lagen grind of schelpen. Het weglichaam wordt geflankeerd door greppels en is soms versterkt met houten palen. Zo troffen ook de archeologen in Houten in de proefsleuven de grensweg aan. In de greppels naast de weg en in het zandlichaam is aardewerk uit de tijd van de aanleg van de weg gevonden.
Aanleiding
Tussen Vleuten De Meern en Houten Zuid is ProRail op dit moment bezig met uitbreiding van het aantal sporen van twee naar vier (project VleuGel/Randstadspoor). De werkzaamheden tussen de noordelijke Rondweg in Houten en Houten-Castellum starten binnenkort. Intussen vinden voorbereidingen plaats voor de uitbreiding van het spoor tussen Utrecht Lunetten en de noordelijke Rondweg. In het kader van de MilieuEffectRapportage (MER) moet er ook archeologisch vooronderzoek plaatsvinden. Door archeologische vindplaatsen tijdig op te sporen en vervolgens zoveel mogelijk te ontzien, wordt aantasting van het "bodemarchief" tot een minimum beperkt. Vooralsnog heeft de vondst van de Limesweg geen gevolgen voor de planning van de werkzaamheden tussen Lunetten en Houten.
Hoe nu verder?
In overleg tussen ProRail, Vestigia en de RACM (Rijksdienst voor Archeologie,Cultuurlandschap en Monumenten) is besloten het huidige verkennende onderzoek, eind januari 2007 voort te zetten en af te ronden. Deze opgraving, die ongeveer twee tot drie weken in beslag zal nemen, zal zich richten op het verzamelen van meer detailinformatie over de constructie van de Romeinse Limesweg ter plaatse en de verdere loop van het traject.