Emotie versus ratio is beïnvloedbaar
Promotie Sociale psychologie
vrijdag 19 januari, 14.00 uur
Helma van den Berg deed onderzoek naar gevoelens en gedachten in evaluaties. Waarom hou je bijvoorbeeld meer van bruine pumps dan van lakleren lieslaarzen? Rationele overwegingen kunnen hierbij een rol spelen, maar ook gevoelens. In de eerste plaats keek Van den Berg naar de plaats van emotie en ratio in evaluaties. Sommige attitudeonderzoekers gaan er vanuit dat affectieve en cognitieve factoren worden samengevat in een algemene evaluatieve reactie: de algehele attitude, die vervolgens ons gedrag bepaalt. Volgens Van den Berg kan een algehele attitude ook op zichzelf staan. Mensen vormen een algehele evaluatie die wel gerelateerd is aan gevoelens en gedachten, maar daar niet (meer) door veroorzaakt wordt. Mensen hebben bijvoorbeeld over orgaandonatie een algehele en rationele evaluatie die positief is, terwijl de emotionele evaluatie ambivalent is. Deze emotionele evaluatie verklaart beslissingen over orgaandonatie ook het beste. Daarnaast blijkt dat emotionele of rationele informatie leidt tot de vorming van verschillende evaluaties. Een emotioneel geformuleerde boodschap heeft een groter effect op emotionele evaluatie dan op de rationele evaluatie. Dit zou kunnen betekenen dat bij het veranderen van een op emoties gebaseerde evaluatie het beste emotionele boodschappen gebruikt kunnen worden. Tenslotte blijkt dat je mensen, zonder dat zij zich daarvan bewust zijn, kunt laten focussen op gevoelens of gedachten. Dit leidt ertoe dat emotionele of rationele informatie meer saillant is, wat de vorming van de evaluatie weer beïnvloedt.
Mw. H. van den Berg: Feeling and Thinking in Attitudes. Promotor is prof. dr. J. van der Pligt.
Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
Universiteit van Amsterdam