Ingezonden persbericht
Persbericht
'Wij vertrouwen stemcomputers niet'
Amsterdam, 14 mei 2007
Kort geding over software voor verkiezingen
Op 22 mei dient bij de Rechtbank Amsterdam een kort geding tegen 'Wij vertrouwen stemcomputers niet'. In
het geding eist 'Bureau voor verkiezingsuitslagen J.W. Groenendaal' dat de stichting de software van het
Integraal Stem Systeem (ISS) van haar website verwijdert. 'Wij vertrouwen stemcomputers niet' weigert
dit omdat publicatie noodzakelijk is om te kunnen begrijpen hoe de stemmen in Nederland geteld worden.
De ISS software wordt in 95% van de gemeenten gebruikt om de stemcomputers te programmeren en de stemmen
te tellen. Bovendien wordt de software gebruikt om de uitslag van verkiezingen te berekenen van het
individuele stembureau tot en met de zetelverdeling in gemeenteraad, Provinciale Staten, Europees
Parlement en Tweede Kamer. Bureau Groenendaal claimt het auteursrecht op de software en wil publicatie
door de rechter laten verbieden.
De stichting 'Wij vertrouwen stemcomputers niet' heeft de ISS software in oktober 2006 op haar website
geplaatst. De stichting heeft dat gedaan omdat zij van mening is dat alle aspecten van verkiezingen
publiek bekend dienen te zijn. Dit geldt in bijzondere mate voor het tellen van de stemmen. Publicatie
van de software is volgens de stichting noodzakelijk om te kunnen begrijpen hoe de stemmen in Nederland
geteld worden. Bovendien is onderzoek naar de Nedap stemcomputer, waarover de stichting in oktober 2006
publiceerde, alleen uit te voeren en te begrijpen met behulp van de ISS software. De software op de
website van de stichting is overigens alleen geschikt voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2006.
Voor elke verkiezing brengt Bureau Groenendaal een nieuwe versie uit.
Bureau Groenendaal is een klein softwarebedrijfje met drie werknemers. Naast de software heeft het
bedrijf in Nederland het alleenrecht op de verkoop van de enige nog toegelaten stemcomputer (van het
merk Nedap). Directeur Jan Groenendaal was eerder in het nieuws omdat hij probeerde de minister onder
druk te zetten zodat deze zijn bedrijf zou kopen. Als de Staat niet snel kocht zou Groenendaal de
Provinciale Statenverkiezingen van maart 2007 in het honderd laten lopen. Zonder de ISS software kunnen
de gemeenten geen gebruik maken van de stemcomputers.
Maurice Wessling van 'Wij vertrouwen stemcomputers niet' zegt over ISS: "De overheid heeft deze software
nog nooit getest of gekeurd. Sterker nog: de overheid heeft de broncode van deze software nog nooit
gezien. De wet stelt ook geen eisen aan software waarmee de uitslag van verkiezingen wordt berekend. De
zetelberekeningen worden in Nederland uitgevoerd met behulp van een 'zwarte doos', een programma waarvan
op de makers na niemand weet hoe het werkt. Bureau Groenendaal houdt de software geheim, publiceert de
broncode niet en verzet zich tegen elke vorm van openheid."
Op 17 april publiceerde de Commissie Besluitvorming Stemmachines haar rapport 'Stemmachines, een
verweesd dossier' waarin fel wordt uitgehaald naar tientallen jaren laks beleid ten aanzien van het
elektronisch stemmen. De Commissie laakt onder meer het ontbreken van een keuring voor ISS en pleit in
het algemeen voor de publicatie van broncode van software in het verkiezingsproces.
Rop Gonggrijp, oprichter van 'Wij vertrouwen stemcomputers niet', zegt hierover: "De software helpt ons
en andere onderzoekers te begrijpen hoe de stemmen daadwerkelijk geteld worden. Dat is informatie die
voor iedereen toegankelijk moet zijn. Verder is het Integraal Stem Systeem over de hele linie bedroevend
slecht beveiligd en Groenendaal probeert nu te voorkomen dat de software nog verder onderzocht en
bekritiseerd wordt."
Het kort geding dient op 22 mei om 13.30 uur bij de Rechtbank Amsterdam aan de Parnassusweg 220.
---