Universiteit van Tilburg

Persbericht
Persbericht Archive Search Universiteit van Tilburg 5 juni 2007

Winkelier kan koopgedrag consument sturen met assortiment

Promotie Robert Rooderkerk over optimale productlijnen en supermarktassortimenten

Hoe kiezen fabrikanten en retailers de optimale samenstelling van producten die ze aanbieden? En hoe kiezen consumenten uit het assortiment? In zijn proefschrift beschrijft Robert Rooderkerk hoe de samenstelling van een productlijn of supermarktassortiment kan worden geoptimaliseerd. Dat is nodig, nu de schapruimte in de supermarkt tegen haar grenzen begint aan te lopen.

Door de explosieve groei van het aantal producten - in de VS introduceren fabrikanten jaarlijks meer dan 16 duizend nieuwe producten - worden supermarkten gedwongen steeds vaker na te denken over de optimalisatie van hun assortiment. Het is echter niet alleen de aanwezigheid van producten maar ook de structuur van het assortiment dat bepaalt welk product consumenten kopen. De samenstelling van een productlijn of assortiment beïnvloedt immers wat consumenten uiteindelijk kiezen.
Dat optimaliseren kan geschieden door rekening te houden met productvoorkeuren van consumenten. Zij kiezen doorgaans voor producten die binnen een assortiment er uitspringen, een compromis vormen of relatief beter zijn dan andere producten. Rooderkerk toont aan dat productvoorkeuren van consumenten gedeeltelijk worden gedreven door de structuur van het assortiment. Als Apple iPods aanbiedt met 2 GB, 4 GB of 8 GB, is de iPod met 4 GB de compromisvariant. Deze is niet de duurste, maar heeft ook niet het minste geheugen. Consumenten vinden dit een aantrekkelijke optie. Indien zij zich onvoldoende bewust zijn van zogeheten 'contexteffecten', dan kan dit leiden tot 'verkeerde' keuzes en dus tot spijt. Consumenten doen er dus goed aan om eerst voldoende informatie in te winnen.Voor fabrikanten heeft dit belangrijke gevolgen. Zij kunnen producten aan hun productlijn toevoegen die ofwel direct profijt hebben van de structuur van het assortiment waarin ze worden aangeboden (door bijvoorbeeld een compromisoptie te zijn) of andere producten van de betreffende fabrikant een impuls geven. Frisdrankenfabrikanten die cola van een halve en évn liter aanbieden, kunnen de literfles populairder maken door een tweeliterfles aan de productlijn toe te voegen. Twee liter is wel een erg grote fles, die van één liter komt prettiger over. Zo kunnen ze consumenten in hun koopgedrag sturen. Dit geldt ook voor retailers. Als een fastfoodketen een triple cheeseburger toevoegt aan haar assortiment, kan dat een impuls geven aan de verkoop van de double cheesburger, ten koste van de single cheeseburger. Zo kan de keten de winstmarge per consument verhogen.
Rooderkerk presenteert in zijn proefschrift ook een methode waarmee retailers de samenstelling van het assortiment binnen een productcategorie kunnen optimaliseren, om zo de winst te verhogen. Nieuw is dat retailers met deze methode voor hun eigen winkel de winstgevendheid van nieuwe producten kunnen bepalen op basis van hun eigen verkoopgegevens. Daarmee komt de regie over het eigen assortiment meer in handen van de retailer te liggen in plaats van bij de fabrikanten, die mogelijk te rooskleurige verwachtingen schetsen van hun nieuwe product.
Niet iedere winkelier wil evenveel risico lopen bij het samenstellen van het assortiment. Normaal gesproken krijgt de retailer, vaak door een consultant, een assortiment aanbevolen met daarbij de verwachte winst en de daarmee gepaard gaande onzekerheid. Met Rooderkerks methode kan vooraf rekening worden gehouden met de mate van onzekerheid en risicoaversie van een retailer wanneer hij zoekt naar het optimale assortiment.

Robert Rooderkerk (1978, Rotterdam) studeerde econometrie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (cum laude). Tijdens zijn studie werkte hij als onderzoeker bij KPN Research. Na zijn afstuderen werkte hij als visiting research scholar aan de University of Florida in Gainesville (VS). Tussen 2002 en 2006 was hij werkzaam als promovendus aan de Universiteit van Tilburg. Momenteel is Rooderkerk werkzaam als assistant professor bij het Marketing Departement aan de UvT.

Noot voor de pers
Robert Rooderkerk promoveert vrijdag 15 juni 2007 om 14.15 uur in de aula van de Universiteit van Tilburg (Warandelaan 2, Tilburg) op het proefschrift Optimizing product lines and assortments. Promotoren zijn prof.dr. Harald van Heerde (University of Waikato, Nieuw-Zeeland) en prof.dr. Tammo Bijmolt (Universiteit van Groningen). Het proefschrift is uitgegeven in de reeks Center Dissertation Series (nr. 192); ISBN 978-90-5668-192-0. Journalisten kunnen een exemplaar van het proefschrift opvragen bij de afdeling Voorlichting en Externe Betrekkingen van de UvT, tel. 013 - 466 2000, e-mail persberichtuvt@uvt.nl. Het proefschrift kan ook worden verkregen bij de promovendus. Robert Rooderkerk is bereikbaar op tel. 013 - 466 8938 of 06 - 5429 2327, e-mail R.P.Rooderkerk@uvt.nl. Persberichten van de UvT staan ook op internet: www.uvt.nl/persberichten/. Informatie over deskundigen van de UvT, zie: www.uvt.nl/webwijs/.

UvT Persbericht