Gemeente Weert

6 juni 2007

GEMEENTEMUSEUM WEERT VERWERFT TWEE KOSTBARE BEELDEN

Achter de schermen van het Gemeentemuseum Weert, locatie Jacob van Horne wordt hard gewerkt aan een bijzonder project: het kopiëren van een tweetal 100 cm. hoge beelden uit het einde van de 17e eeuw. Als op 1 juli de kopieën voltooid zijn, krijgt het museum de originelen geschonken.

In het restauratieatelier gelegen aan de achterzijde van het Gemeentemuseum Weert locatie Jacob van Horne, staan op een werktafel een tweetal bijna identieke beelden te pronken van de H. Jozef die het kindje Jezus meeneemt tijdens een wandeling. Eén beeld dateert uit het einde van de 17e eeuw en het andere is afgelopen maanden ontstaan onder de vaardige handen van restaurateur Jan van de Laar van het museum. Je moet goed kijken om te zien welk beeld oud en welk nieuw is, omdat het nieuwe beeld niet alleen in vorm, maar ook in beschildering een exacte kopie is van het origineel. Bij nadere beschouwing blijkt dat het originele beeld nogal vuil is terwijl het nieuwe beeld wat de kleuren van vooral gezicht en handen betreft wat is opgefrist.

Mallen
Om de kopie te kunnen maken heeft dhr. Van de Laar eerst een aantal rubberen mallen moeten maken van het originele beeld. Deze worden bevestigd in een steunmal van polyester met glasvezel. Daarin kan dan een vloeibaar polyethuraanmengsel worden gegoten. Dit moet snel en secuur gebeuren, want deze stof is na slechts 10 tot 15 minuten volledig uitgehard. Dan worden de steun- en gietmallen afgenomen en komt een exacte kunststof vormkopie van het beeld te voorschijn. Het beeld wordt vervolgens met de hand afgewerkt en geheel beschilderd met olieverf. Het maken van de mallen was een secuur werk omdat het originele beeld met zijn oude verflagen niet beschadigd mocht worden. Omdat het hier in feite om twee beelden gaat moesten de mallen voor de Jozef- en Jezusfiguur apart gemaakt worden. Ook voor het vormen van de linkerhand van Jozef was een aparte mal nodig. Nu de mal er een maal is, kunnen vrij gemakkelijk andere afgietsels gemaakt worden. Deze kunnen bijvoorbeeld dienen voor educatieve doeleinden. Overwogen wordt een beeld in plakken te zagen, die daarna als een soort driedimensionale puzzel door kinderen in het museum weer in elkaar kunnen worden gezet. Andere afgietsels zouden gebruikt kunnen worden om kostbare beelden in kapellen en kerken te vervangen, waarna de originelen in een museum veiliggesteld kunnen worden. Dat is ook precies de reden waarom deze kopieën zijn gemaakt.

Nicolaas van der Veken
Het Jozefbeeld is samen met een bijbehorend beeld van Maria met kind afkomstig uit de kloosterkerk van het minderbroederklooster te Megen (Brabant). Omdat de kerk de gehele dag geopend is waren de beelden gevoelig voor diefstal. Het betreft namelijk de twee kostbaarste stukken van de kerk omdat de beelden aan de onderzijde gesigneerd zijn met de letters N.V.V. Dit zijn de initialen van de in Mechelen werkzame beeldhouwer Nicolaas van der Veken (1637-1709) wiens sierlijke en kwalitatief uitstekende werk steeds meer wordt gewaardeerd en over wie de laatste jaren steeds meer bekend is geworden. Zo werd onlangs nog een bijzondere ontdekking gedaan. In het kader van onderzoek naar deze beeldhouwer door de conservator van het Weerter gemeentemuseum is in het depot van het Stedelijk Museum in Roermond een onbekend en volledig gesigneerd beeld van Maria met kind van dezelfde beeldhouwer ontdekt. Schenking
Het bestuur van de minderbroeders franciscanen heeft uit veiligheidsredenen de beelden uit de kerk laten verwijderen. Verschillende musea waren geïnteresseerd om de beelden te verwerven, onder andere het Rijksmuseum in Amsterdam. Het bestuur van de orde heeft echter besloten de beelden te schenken aan het Gemeentemuseum Weert, waar zich al het grootste deel van het kunstbezit van de orde bevindt. Dit echter onder de voorwaarde, dat er in de kerk kopieën van de beelden zouden worden teruggeplaatst. Het Jozefbeeld is nu klaar en op dit moment wordt gewerkt aan de kopie van het Mariabeeld. Als volgens planning op 1 juli aan de voorwaarde is voldaan, gaan de originele beelden formeel in eigendom over naar de gemeente Weert. Dit bijzondere geschenk geeft een extra feestelijk tintje aan het 25-jarig bestaansjubileum van locatie Jacob van Horne van het Gemeentemuseum, dat op 1 juli aanstaande wordt gevierd. Op de feestelijke expositie die vanaf die datum te zien zal zijn, wordt naast de twee originele beelden uit Megen natuurlijk ook de nieuw ontdekte Maria uit Roermond getoond.

Noot voor de redactie,