Geen martelingen maar wel laakbaar gedrag in Irak
18 juni 2007
De fractie van GroenLinks is opgelucht dat Nederlandse militairen niet
hebben gemarteld in Irak. Wij betreuren echter zeer dat de behandeling van
enkele gevangenen strijdig was met het internationaal humanitair recht en de
Nederlandse dienstvoorschriften. De gedetineerden kregen van Nederland niet
de behandeling waar krijgsgevangenen en inwoners van een oorlogsgebied recht
op hebben. Dit hadden politici en Nederlandse burgers ook eerder moeten
weten.
GroenLinks vindt het vervelend dat - na nu blijkt ten onrechte - het
beeld is ontstaan dat Nederlandse militairen gemarteld hebben. Toch
was het gedrag van de Nederlandse militairen niet wat GroenLinks
acceptabel vindt voor een stabilisatiemacht. GroenLinks vindt dat
daarover een stevig politiek debat moet worden gehouden. De regels
voor uitzending naar conflictgebieden en het militaire strafrecht
moeten worden verhelderd, aangescherpt en beter toegepast.
Uit de rapporten blijkt bovendien dat essentiële informatie niet
tijdig en adequaat is doorgegeven aan de legerleiding en de minister.
Dat geldt zowel voor informatie over de zogenaamde stroomstok als voor
het feit dat het CIV-team de `gesprekken aanzienlijk ruimer invulde'
dan bedoeld was. Waarschijnlijk heeft onvrede over deze gang van zaken
bijgedragen aan publicaties, waarin het vermoeden van martelingen aan
het licht werden gebracht. Defensie is daar mede verantwoordelijk
voor, omdat de eigen mensen onvoldoende zijn voorbereid en begeleid.
Bovendien was de commandostructuur niet duidelijk.
Nederlandse militairen móchten geen gevangenen verhoren (alleen de
Britten die wel bezetter waren, mochten dat), laat staan onder dwang.
Maar dat deden ze wel. Nederland ging zich steeds meer gedragen als
een bezetter. Terwijl we helemaal geen bezetter waren, maar alleen
politieke steun verleenden, zoals het Kabinet de Kamer altijd
voorhield. Zo werd Nederland dus verder de oorlog ingezogen dan de
bedoeling was. Het alleen geven van politieke steun, terwijl je toch
militairen stuurt, blijkt dus in de praktijk onhoudbaar. Dat is dus
een onwenselijke constructie, waar nog steeds politieke verantwoording
over moet worden afgelegd.
Mariko Peters
GroenLinks