D66

EU-top: kleine stap vooruit

23 juni 2007

D66 heeft meer ambities met Europa dan het compromis dat is bereikt op de EU-top, maar koestert de vooruitgang die is geboekt. D66-leider Alexander Pechtold: "Het is teleurstellend om te zien dat we niet hebben bereikt wat we twee jaar geleden wilden. Maar we zijn nu in ieder geval over het dode punt heen. Europa heeft twee jaar stil gestaan. We komen nu weer in beweging."

Op de korte termijn wordt de EU naar verwachting niet veel democratischer, transparanter of daadkrachtiger. Vrijwel alle Nederlandse politieke partijen en een grote meerderheid van de Nederlandse bevolking vonden dit vooraf de belangrijke doelen bij de EU-top: "Deze top liet maar weer eens zien, dat de huidige regels achterhaald zijn. Polen kon de andere 26 landen gijzelen door te dreigen met een veto. De landen die achterover leunen bepalen nu welke kant we opgaan en niet de landen met ambitie."

Premier Balkenende heeft vooral ingezet op het uit het verdrag houden van het Handvest van de Grondrechten en op het wijzigen van de naam van het verdrag van "grondwettelijk verdrag" in "gewoon wijzigingsverdrag". Pechtold: "De inzet van de Nederlandse regering was een negatieve. De regering wil geen referendum en daarom heeft Balkenende er alles aan gedaan om bijvoorbeeld grondrechten uit het verdrag te houden. Maar denkt hij nu echt dat er Nederlanders zijn die tegen het beschermen van consumentenbelangen of tegen sociale rechten hebben gestemd? Ik vind de inzet van de regering te veel gericht op pr en te weinig op de inhoud."

Door de inzet van Nederland staat het Handvest van de Grondrechten niet meer in de hoofdtekst van het verdrag, maar in een aanhangsel van het verdrag. Volgens de Belgische liberale premier Verhofstadt kunnen Europeanen zich ondanks deze boekhoudkundige truc blijven beroepen op de grondrechten die in het Handvest staan. Nederlanders weten zich in de toekomst dus beschermd door Brussel, wanneer de overheid burgers onmenselijk behandelt.

D66 is teleurgesteld over de minder prominente plaats die concurrentie in het verdrag heeft. Ook op dit punt was de inzet van de regering een behoudende. Pechtold: "D66 wil dat starters weer een kans krijgen op een betaalbare woning. Door vast te houden aan protectionisme en gevestigde belangen brengt Balkenende dit doel niet dichterbij. Ik begrijp niet waarom onze regering nu ook vrije en eerlijke concurrentie wil tegenwerken." Opvallend is dat staatssecretaris Timmermans een ander beeld schetst van deze passage in het concept-verdrag dan andere regeringen. Andere regeringsleiders vinden deze passage een dode letter. Zij gaan ervan uit dat Nederlandse projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties geen gebruik mogen maken van vormen van oneerlijke concurrentie.

Ook betreurt D66 het dat er geen gemeenschappelijk energiebeleid komt. Op dit moment hebben alle landen een eigen energiebeleid, wat leidt tot versnippering. D66 wil dat er bijvoorbeeld grote gemeenschappelijke projecten voor schone energie komen. Pechtold: "Het is goed dat het kabinet inzet op een reductie van de CO2, maar zonne-energie bijvoorbeeld kunnen we beter gezamenlijk opwekken in Zuid-Spanje en op Sicilië. Daarom is het beter als alle landen daar gezamenlijk parken voor schone energie opzetten. In de huidige situatie doen alle landen afzonderlijk kleine weinig succesvolle experimenten met zonne-energie. Het kabinet moet groter denken."

Nu er weer beweging zit in Europa wil D66 dat de grote uitdagingen van deze tijd - economische instabiliteit, klimaatverandering, conflicten in het Midden Oosten en migratie - weer op de Brusselse agenda komen. De sociaal-liberalen verwachten dat alleen Europa oplossingen kan bieden voor deze problemen, omdat ze te groot zijn om door nationale staten bedwongen te worden.

---