Overheid moet nieuwe winkelontwikkelingen buiten de stad niet langer
tegenhouden
Thermometer Winkels:
Nieuwe winkelvoorzieningen buiten de stad worden te vaak door
provincies en gemeenten tegengehouden. Vooral ontwikkelingen als
megamalls en retailparken liggen in de praktijk politiek gevoelig. Het
tegenhouden van deze initiatieven lost echter het probleem van de
groeiende winkelleegstand in de buurtstrips en zogenoemde
aanloopstraten naar de binnensteden niet op.
Dit concludeert NVB, Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemers
in de recent gepresenteerde Thermometer Winkels. Uit dit tweejaarlijks
onderzoek van de brancheorganisatie van ruim 200 ontwikkelende
bouwondernemers in samenwerking met de Faculteit Geowetenschappen
Universiteit Utrecht en STOGO onderzoek+advies, blijkt dat vooral de
aanloopstraten op B- en C-locaties in de binnensteden het steeds
moeilijker krijgen. Ruim 9% van de winkels staan hier leeg. Deze
locaties dreigen het onderspit te delven door enerzijds de populaire
winkelcentra en anderzijds de snelle groei van online-winkelen.
De consument van vandaag is anders dan die van gisteren en morgen zal
die weer anders zijn. De moderne consument wil graag efficiënt
winkelen, bij voorkeur op plekken waar die toch al regelmatig komt of
gemakkelijk met de auto kan komen. Vroeger was de winkel op
loopafstand de eerst aangewezen plek om boodschappen te doen, maar
tegenwoordig is het vooral de winkel nabij het werk, het station of
gewoon onderweg bij het woon-werkverkeer, die populair is. Vooral de
slecht bereikbare en te parkeren winkelstraten in de binnensteden
krijgen het hierdoor steeds moeilijker.
De Thermometer Winkels maakt eens te meer duidelijk dat de Nederlandse
winkelmarkt een vervangingsmarkt is geworden. Met een aanbod van ruim
26 miljoen vierkante meter winkelvloeroppervlak behoort ons land tot
de dichtst bewinkelde landen van Europa. De verwachting is dat dit
aanbod de komende jaren dan ook niet veel meer zal groeien. De
toegenomen mobiliteit, emancipatie en vergrijzing zorgen tegelijk voor
veel vraag naar nieuwe en vooral andere winkelformules dan we
jarenlang gewend waren. Hiertoe behoren zowel gemakswinkels bij
benzinestations, als goed bereikbare centra gericht op
one-stop-shopping in de periferie. Alles bij elkaar gaat het nog
steeds om een geweldige opgave. Maar anders dan in het verleden ligt
het accent niet meer zozeer op het blijven toevoegen van nieuwe
winkelmeters aan de voorraad, maar veel meer in het corrigeren,
renoveren, slopen en herbestemmen van oude winkels tot bijvoorbeeld
woningen.
Enerzijds is er dus behoefte aan nieuwe concepten op nieuwe
winkellocaties, waaronder massa in de periferie. Anderzijds biedt het
mogelijkheden voor herbestemming van gedateerde winkellocaties in de
binnenstad tot nieuwe woonlocaties en heeft het daarmee raakvlakken
met stedelijke herstructurering
In de praktijk blijken provincies en gemeenten echter uiterst huiverig
om op deze onomkeerbare trends in te spelen en vooral grootschalige
winkelontwikkelingen in de periferie toe te staan. Men is vaak bang
dat hierdoor de concurrentie met de buurtstrips en de toch al
slechtlopende aanloopstraten in de binnensteden nog heviger zal zijn.
Echter, het blijven belemmeren van nieuwe initiatieven zal de
neerwaartse spiraal waar deze voorzieningen toch al in zitten niet
ombuigen. NVB concludeert dat het daarom beter is om dit soort
voorzieningen tegen het licht te houden en een strategische
winkelvisie op te stellen. Daarin moet duidelijk sprake zijn van een
driedeling; voorzieningen voor de snelle dagelijkse of wekelijkse
boodschappen, voorzieningen voor zogenoemde doelaankopen en ten slotte
voorzieningen voor funshoppen. Voor zowel de stad als de woonconsument
is het altijd beter om drie goede aantrekkelijke winkelvoorzieningen
te hebben dan tien zwakke.
Uit de Thermometer Winkelen blijkt verder dat de winkelmarkt duidelijk
ook profiteert van het huidige economische herstel. De gezamenlijke
winkeliers noteerden in de afgelopen twaalf maanden een omzetstijging
van bijna 5% ten opzichte van een jaar eerder.
---
NVB Bouwondernemers & Ontwikkelaars