Aan
De Voorzitter van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal
Binnenhof 4
2513 AA `s-GRAVENHAGE
Datum Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage(n)
27 augustus 2007 2060722410 ET/TM / 7097607
Onderwerp
Antwoord Vragen van het lid Poppe (SP) aan de Ministers van Economische Zaken en van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer over het onderzoek naar elektromagnetische straling door het Agentschap Telecom (ingezonden 2 augustus 2007)
Met verwijzing naar hierboven genoemde brief doen wij u hierbij de antwoorden
toekomen op de schriftelijke vragen (nr. 2060722410) zoals gesteld door het lid Poppe
(SP) over het onderzoek naar elektromagnetische straling door het Agentschap Telecom.
1
Welke relatie heeft het onderzoek dat het Agentschap Telecom van het Ministerie van
Economische Zaken heeft uitgevoerd naar elektromagnetische straling 1) in de omgeving
van GSM- en UMTS-masten tot het door u opgerichte Kennisplatform
Elektromagnetische Velden en Gezondheid en de onderzoeken naar elektromagnetische
straling die u voor de komende 8 jaar laat verrichten?
1) Teletekst pagina 103, 31 juli 2007
Antwoord
De veldsterktemetingen worden door Agentschap Telecom uitgevoerd in het kader van
het Nationaal Antennebeleid. In artikel 6 van het antenneconvenant dat is gesloten tussen
het Rijk, de VNG en de mobiele operators, zijn afspraken gemaakt over de naleving van
de blootstellingslimieten. Dit om ervoor zorg te dragen dat de veiligheid in de buurt van
antenne-installaties en op voor het publiek toegankelijke plaatsen, is gegarandeerd. Sinds
2003 wordt regelmatig, door middel van veldsterktemetingen, getoetst of de elektro-
magnetische veldsterkte op specifieke locaties beneden de blootstellingslimieten blijft
zoals opgesteld door ICNIRP1 en aanbevolen door de Europese Unie (aanbeveling
1 International Commission on Non-Ionising Radiation Protection
1999/519/EG). Hier wordt door Agentschap Telecom periodiek over gerapporteerd. Over
de in 2003 en 2004 uitgevoerde metingen is door Agentschap Telecom gerapporteerd in
2005.2 Over de in de periode januari 2005 tot april 2007 verkregen meetresultaten is op
31 juli 2007 gerapporteerd.
Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid vervult een objectieve en
onafhankelijke schakelfunctie tussen enerzijds de productie van wetenschappelijke
informatie in dit kennisdomein en anderzijds de (risico)communicatie daarover met
verschillende doelgroepen. Het Kennisplatform draagt er zorg voor dat burgers en
professionals van publieke en private partijen (zoals GGD), onafhankelijke, betrouwbare
en actuele informatie kunnen verkrijgen.
Het Onderzoeksprogramma Elektromagnetische Velden en Gezondheid heeft tot doel
wetenschappelijke expertise te creëren, door nationaal hoogwaardig onderzoek te
stimuleren dat een duidelijke bijdrage levert aan internationale onderzoeksinspanningen
op dit terrein. Dit nieuwe onderzoek heeft daarnaast enerzijds tot doel de vinger aan de
pols te houden bij (nieuwe) toepassingen van elektromagnetische velden en anderzijds
verheldering te geven over feitelijke effecten van deze velden op mens en milieu.
Van een specifieke relatie tussen deze veldsterktemetingen van Agentschap Telecom en
het Kennisplatform en Onderzoeksprogramma Elektromagnetische Velden en Gezond-
heid is geen sprake. Indien gewenst kunnen de resultaten van deze metingen natuurlijk
wel door een ieder worden gebruikt voor verder onderzoek of voorlichtingsactiviteiten.
2
Is dit bericht van het Ministerie van Economische Zaken met medeweten van het
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer verspreid? Zo ja,
waarom is daar dan geen melding van gemaakt, en waarom is er dan niet meteen een
commentaar van het Kennisplatform bij geleverd? Zo neen, is hier dan sprake van het
langs elkaar heen werken van de Ministeries van Economische Zaken en van
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer?
Antwoord
Ja, de Ministeries van EZ en VROM werken ten aanzien van het Nationaal Antennebeleid
nauw samen en VROM was dan ook op de hoogte. Gezien de specifieke EZ-verantwoor-
delijkheid, zoals beschreven in het antwoord op vraag 1, is in de berichtgeving inzake
deze rapportage van Agentschap Telecom, niet expliciet melding gemaakt van de
VROM-betrokkenheid. In verband met de technische aard van de rapportage is een
reactie op voorhand van het Kennisplatform niet nodig bevonden.
3
Wat is uw reactie op de wijze waarop het onderzoek door het Agentschap Telecom is
2 Bijlage bij TK 2004-2005, 27561, nr. 23.
---
uitgevoerd en de uitkomsten ervan? Welke consequenties heeft dit onderzoek voor de
onderzoeken naar elektromagnetische straling die u de komende 8 jaar laat uitvoeren?
Antwoord
De door Agentschap Telecom uitgevoerde metingen worden door gekwalificeerd
personeel op zorgvuldige wijze uitgevoerd. De resultaten zijn in lijn met de eerdere
rapportage uit 2005 (zie het antwoord op vraag 1). Naar verwachting zal het rapport dan
ook geen gevolgen hebben voor de onderzoeken die onderdeel uitmaken van het
Onderzoeksprogramma Elektromagnetische Velden en Gezondheid. De beoordeling
daarvan ligt echter primair bij de wetenschappelijke adviescommissie van het
Onderzoeksprogramma.
4
Deelt u de conclusie van het onderzoek dat mensen zich geen zorgen over hun
gezondheid hoeven maken? Geldt dit zowel voor de korte als de voor lange termijn
blootstelling?
Antwoord
Het rapport van het Agentschap Telecom geeft geen oordeel over de vraag of mensen
zich zorgen over hun gezondheid hoeven te maken. Het rapport concludeert, na eenzelfde
constatering in 2005, dat alle gemeten veldsterkten ver beneden de voor GSM900,
GSM1800 en UMTS geldende blootstellingslimieten van ICNIRP liggen. Op basis van
adviezen van de Gezondheidsraad (zie o.a. de jaarberichten Elektromagnetische Velden
2005 en 2006) en de Wereldgezondheidsorganisatie (zie o.a. WHO factsheet nr. 304 van
mei 2006) komen wij tot de conclusie dat uit al het beschikbare wetenschappelijke bewijs
niet gebleken is dat de zwakke velden van basisstations en draadloze netwerken schade
opleveren voor de volksgezondheid. Dit geldt voor zowel de korte als lange termijn-
effecten.
5
Welke consequentie heeft de uitkomst van het onderzoek voor de mensen die wel
gezondheidsklachten ervaren als gevolg van elektromagnetische straling van onder andere
de GSM- en UMTS-masten?
Antwoord
Dat een aantal mensen gezondheidsklachten ervaart en deze toeschrijft aan
elektromagnetische velden, is ons bekend. Voor de veronderstelling dat deze klachten ook
daadwerkelijk het gevolg zouden zijn van elektromagnetische velden die worden
opgewekt door de GSM- en UMTS-masten, bestaat echter geen wetenschappelijk bewijs
(zie TK, 2005-2006, 27 561, nr. 28 en de bij het antwoord op vraag 4 genoemde adviezen
van de Gezondheidsraad en de Wereldgezondheidsorganisatie). Uit het onderzoek van
Agentschap Telecom blijkt dat de blootstellingsniveaus erg laag zijn. Wij hopen dat de
3
uitkomsten van dit onderzoek ertoe bijdragen dat onnodige ongerustheid bij mensen zal
worden weggenomen.
(w.g.) drs. F. Heemskerk (w.g.) dr. Jacqueline Cramer
Staatssecretaris van Economische Zaken Minister van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
---
---- --