Radboud Universiteit Nijmegen
Zorg chronisch zieken verbetert aanzienlijk door nieuw zorgmodel
De zorg aan chronisch zieken als diabeten en astma/COPD patiënten
verbetert aanzienlijk wanneer de huisartsenzorg versterkt wordt door
een praktijkondersteuner en een facilitaire dienst. Een nieuw
zorgmodel waarbij de Diabetesdienst en COPD-dienst de patiënten
oproepen en de praktijkondersteuner de uitslagen met de patiënt
bespreekt, leidt tot een grote verbetering in het zorgproces. Dit
concludeert Marianne Meulepas, werkzaam op de afdeling Kwaliteit van
Zorg van het UMC St Radboud, op basis van onderzoek waarop ze op 4
september promoveert.
Diabeten en astma/COPD-patiënten (patiënten met een aandoening aan de
luchtwegen) zijn langdurig aangewezen op zorg en begeleiding door de
huisarts. Zo moeten mensen met diabetes regelmatig worden opgeroepen
voor bloedonderzoek en voor jaarlijkse controle van onder meer ogen,
voeten en urine; dat geldt ook voor astma/ COPD-patiënten die
periodiek longfunctiemetingen moeten ondergaan en begeleiding moeten
krijgen bij de inhalatie van medicijnen. Voor die zorg is de huisarts
verantwoordelijk. "In een praktijk met een huisarts en een
doktersassistent ontbreekt het echter aan capaciteit om die oproepen
systematisch te verrichten", zegt Meulepas. "Verschijnen patiënten
niet op een oproep, dan verdwijnen ze uit beeld en is de zorg niet
optimaal."
Meulepas heeft onderzoek gedaan naar een zorgmodel voor chronische
patiënten in Zuidoost Brabant. De Districts Huisartsen Vereniging
(DHV) in die regio begeleidde destijds het proces waarbij de
praktijkondersteuner in de huisartspraktijk geïntegreerd werd. Het
moment werd aangegrepen om de zorg aan chronische patiënten opnieuw
tegen het licht te houden en meer systematisch te gaan inrichten. De
aandacht ging daarbij uit naar mensen met diabetes en astma/COPD. In
het eerstelijns zorgmodel van Zuidoost Brabant roepen de
Diabetesdienst en COPD-dienst de patiënten op. Deze diensten sturen
hun onderzoeksuitslagen naar de huisartsenpraktijk waar een
praktijkondersteuner spreekuur heeft. Tijdens het spreekuur legt deze
de resultaten voor aan de patiënt en overlegt dan of er redenen zijn
om de medicatie aan te passen of de patiënt te stimuleren tot een
andere levensstijl.
Uit het onderzoek van Meulepas blijkt dat huisartsen en patiënten
bijna unaniem aan het nieuwe zorgmodel hebben meegedaan. Huisartsen
zijn enthousiast omdat alle patiënten met diabetes of astma/COPD nu de
zorg krijgen die ze op basis van de landelijke richtlijnen behoren te
ontvangen. Door het centrale oproepsysteem worden alle patiënten
bereikt en komen zij ook vaker op controle. De zorg is laagdrempelig
georganiseerd: voor testen en controles kan de patiënt terecht in de
huisartspraktijk, de prikpoli van het lab of in het wijkgebouw. Alle
controles en testen worden daar in één keer uitgevoerd.
Na twee jaren van onderzoek naar patiëntuitslagen concludeert Meulepas
dat de verbetering in de kwaliteit van de eerstelijnszorg tot
gezondheidswinst bij de patiënt heeft geleid. Door de structurele
controles zijn astma- en COPD-patiënten beter gaan inhaleren. Daardoor
nemen ze de juiste doseringen medicatie in. De belangrijkste
vooruitgang ziet ze vooral bij mensen met diabetes. Meulepas: "Het
blijkt dat patiënten die geregeld op controle komen, beter hun
streefwaarden bewaken en later overstappen op insuline. Voor mij zegt
dat in ieder geval dat praktijkondersteuners erin slagen om diabeten
te stimuleren tot andere eetgewoonten en tot meer beweging. Voor de
patiënt is dat pure winst."
(Persbericht UMC St Radboud)