Verontreinigde grond? Niet in rommelen!
11 september 2007
Er ligt een grijze deken van bodemverontreiniging over ons land. Deze
verontreiniging moet je niet altijd proberen op te ruimen: ze zit vaak
gebonden aan bodemdeeltjes in de grond, en vormt geen direct gevaar
voor de omgeving. Dat kan het wel worden als de functie van een gebied
verandert en er bijvoorbeeld graafwerkzaamheden plaatsvinden. Dit
beleidsadvies is een van de resultaten van het
NWO-Stimuleringsprogramma Systeemgericht Ecotoxicologisch Onderzoek',
gefinancierd door de ministeries van LNV, VROM en VenW. Dinsdag 11
september neemt Ate Oostra, directeur-generaal van het ministerie van
LNV, de beleidsadviezen in ontvangst die voortkomen uit het
onderzoeksprogramma.
Op vele plaatsen in ons land is de grond verontreinigd. Vaak gaat het
om een mengsel van verschillende typen verontreinigende stoffen
(voornamelijk zware metalen en PAK's), die veelal in beperkte
hoeveelheden aanwezig zijn, soms in diepere bodemlagen. Het
NWO-Stimuleringsprogramma Systeemgericht Ecotoxicologisch Onderzoek
bestudeerde het effect daarvan op het ecosysteem. Het onderzoek
richtte zich op drie gebieden: de Afferdensche en Deestsche Waarden,
de Biesbosch en de Ronde Venen.
Vaak zit de verontreiniging al vele tientallen tot honderden jaren in
de grond , en is sterk aan bodem- of sedimentdeeltjes gebonden
geraakt. De onderzoekers raden in zo'n geval aan de bodem niet te
saneren. De binding van de verontreinigende stoffen in de aanwezige
grondlagen kan er zelfs voor zorgen dat bij lokaal zeer hoge
concentraties vervuilende stoffen weinig negatieve effecten op het
ecosysteem waar te nemen zijn.
In andere gevallen bleek juist dat kleine hoeveelheden
verontreinigingen, onder de maximaal toegestane norm, schade kunnen
toebrengen aan het ecosysteem. De wetenschappers pleiten dan ook voor
een milieubeleid op maat via een op te stellen beheersmatrix: bekijk
welke verontreinigingen aanwezig zijn in welke concentraties, of en
hoe deze stoffen aan de grondlagen gebonden zijn, wat je met de grond
van plan bent en wat voor veranderingen dat kan veroorzaken en wat dan
het effect op de omgeving is. Aan de hand daarvan kun je besluiten of
je moet ingrijpen en zo ja, hoe.
Het Stimuleringsprogramma Systeemgericht Ecotoxicologisch Onderzoek
liep van 1998 tot 2006. Om de resultaten van dit onderzoek te vertalen
naar de praktijk, heeft het programma een drietal rapporten
uitgebracht met conclusies en aanbevelingen die bruikbaar zijn in het
milieubeleid en -beheer. Deze publicaties zullen op 11 september wordt
overhandigd.
..............................
Meer informatie bij
* drs. Mirjam van het Groenewoud-Groot (NWO, Aard- en
Levenswetenschappen)
* t: +31 (0)70 3440626
* grootm@nwo.nl
* zie ook: www.nwo.nl/sseo
Publicaties:
* Diffuus verontreinigde gronden beheren? Beleids- en beheersopties
voor diffuus verontreinigde terreinen: een
systeemecotoxicologische analyse
* Afsluitend document Stimuleringsprogramma Systeemgericht
Ecotoxicologisch Onderzoek: Conclusies en aanbevelingen ten
behoeve van beleid voor en beheer van diffuus verontreinigde
bodem- en waterecosystemen
* Exposure and ecological effects of toxic mixtures at
field-relevant concentrations: Model validation and integration of
the SSEO program
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek