Technologie Stichting STW

Nanodeeltjes op maat veelbelovende geneesmiddelenkoeriers Â

dinsdag 11 september 2007

Antikankergeneesmiddelen hebben soms erg schadelijke bijwerkingen omdat ze geen onderscheid maken tussen tumor en gezond weefsel. Onderzoekster Cristianne Rijcken ontwikkelde op een STW-project een nieuw soort biologisch afbreekbare nanodeeltjes die selectiever in tumorweefsel ophopen. De bolvormige structuren kunnen diverse water onoplosbare medicijnen insluiten; vrijgifte vindt pas plaats na uiteenvallen van de deeltjes. De afbraakperiode kan op maat gemaakt worden door andere bouwstenen voor de nano-structuren te gebruiken. Deze nanodeeltjes zijn veelbelovend om diverse antikanker-geneesmiddelen naar tumorweefsel te brengen en daar de geneesmiddelen op een gecontroleerde manier af te geven.

Meeliftende geneesmiddelen De onderzoekster ontwierp een nieuw type polymeren nanodeeltjes, zogenaamde gestabiliseerde micellen. De eigenschappen en levensduur daarvan zijn volledig te sturen door de bouwstenen te variëren. Deze nanodeeltjes bleken zich in tumordragende muizen zeer goed in de tumor te verzamelen (6% van de geïnjecteerde hoeveelheid). Door een geneesmiddel te âverpakkenâ in deze minuscule nanodeeltjes kan het geneesmiddel getransporteerd worden naar de aangetaste weefsels.

Oorsprong van de nanodeeltjes Polymeren ketens bestaande uit polyethyleenglycol (PEG) en (deels) nieuw ontwikkelde bouwstenen (melkzuurderivaten van methacrylamides) bezitten de unieke gecombineerde eigenschap van biologische afbreekbaarheid en warmtegevoeligheid. Door het simpelweg verwarmen van een waterige polymeeroplossing worden spontaan compacte, bolvormige nanodeeltjes kleiner dan 100 nanometer gevormd.

Proeven toonden aan dat diverse soorten vetoplosbare geneesmiddelen tegen kanker konden worden ingesloten in de kern van deze micellen. De ingesloten stoffen kwamen pas vrij nadat de melkzuurgroepen van het polymeer werden afgesplitst en de nanodeeltjes daardoor uit elkaar vielen. De nieuwe polymeren nanostructuren vertoonden geen bijwerkingen en zijn volledig bioafbreekbaar terwijl de huidige producten met antikankergeneesmiddelen vaak toxische hulpstoffen bevatten.

Vervolgonderzoek Vervolgonderzoek is nodig om de bloedcirculatie en tumorophoping van geneesmiddel-bevattende polymeren micellen te bepalen. Bovendien kan de doelgerichtheid en de geneesmiddelafgifte nog nauwkeuriger gereguleerd worden door nieuwe bouwstenen te ontwikkelen en deze toe te passen in de nanodeeltjes.

Promotie: 17 september 2007, Universiteit Utrecht. Meer informatie bij: * Dr.C.J.F. Rijcken C.J.F.Rijcken@uu.nl