Partij voor de Dieren
19-09-2007
"De aarde biedt voldoende voor ieders behoefte, maar niet voor ieders
hebzucht"
Den Haag, 19 september 2007- Vandaag vonden de Algemene Beschouwingen
plaats. Lees hier de bijdrage van de Partij voor de Dieren.
Voorzitter.
Gandhi heeft gezegd dat de aarde voldoende biedt voor ieders behoefte,
maar niet voor ieders hebzucht.
Ongeveer 800 miljoen mensen zijn ondervoed, bijna twee miljard mensen
hebben voedingsproblemen en in de toekomst worden nog veel meer mensen
met honger en ondervoeding bedreigd. Het probleem is niet dat er te
weinig voedsel zou zijn, het probleem is dat we het voedsel niet
eerlijk verdelen.
Dat is lastig voor te stellen in een land waar men vooral kampt met
overgewicht, een land dat de slager en de melkboer van Europa is. We
leven in een land van melk en biefstuk, en we hebben het zo druk met
onze eigen economie - ook in deze miljoenennota - dat we bijna zouden
vergeten wat het allerbelangrijkste is.
Schone lucht, schoon water, een respectvolle omgang met andere levende
wezens en met onze natuur vormen het meest kostbare dat we hebben,
maar raken ingeklemd door onze hang naar ongebreidelde groei en onze
zucht naar geld. Duurzaamheid en mededogen zouden niet de schaamlap
mogen zijn voor een beleid dat het tegendeel belichaamt, maar zouden
het uítgangspunt moeten vormen van ons handelen in de wereld van
vandaag. In het Nederland van vandaag.
Voorzitter. Eén passage in de miljoenennota gaf mij hoop en deze wil
ik dan ook graag met u delen: `Klimaatverandering vormt een unieke
uitdaging voor het economische beleid: het is het grootste en meest
wijdverbreide marktfalen in de geschiedenis van de mensheid........
Het eerste en belangrijkste element (voor het emissiebeperkingsbeleid)
is het beprijzen van emissies. Diegenen die de emissies veroorzaken,
zorgen voor klimaatverandering en veroorzaken hiermee de kosten voor
de wereld en toekomstige generaties, zonder de volle consequenties van
hun acties voor hun rekening te nemen' .
Maar de hoop die ik had bij het lezen van deze passage verdween als
sneeuw voor de zon, toen ik de maatregelen van het kabinet doornam.
Het kabinet geeft als voorbeeld de kilometerheffing. Gegeven het feit
dat de veehouderij meer broeikasgassen uitstoot dan alle verkeer en
vervoer tezamen , zou je mogen verwachten dat er óók heffingen zouden
komen op wat Pieter van Geel twee jaar geleden nog het meest
milieuvervuilende onderdeel van ons voedselpakket noemde: vlees.
Al in november vorig jaar kwam de wereldvoedselorganisatie (FAO) met
een helder rapport over de negatieve gevolgen van de veehouderij en de
toegenomen vleesconsumptie op het mondiale ecosysteem. De veehouderij
draagt niet alleen 18% bij aan de uitstoot van broeikasgassen, maar
eist ook eenderde van het landoppervlak op aarde op.
Ons land is daarin één van de hoofdschuldigen, en het kabinet rept er
met geen letter over! De westerse wereld (ongeveer eenderde van de
wereldbevolking) gebruikt 80% van alle natuurlijke hulpbronnen,
Nederland voorop.
Onderzoekers berekenden dat een accijnsheffing van 13% op elk stukje
vlees, de vleesconsumptie met 9% zou laten afnemen. Dit levert meer
klimaatwinst op dan de voorgestelde kilometerheffing . Maar niets
daarvan in de miljoenennota.
Het lijkt dit kabinet worst te zijn dat vlees het meest
milieuvervuilende onderdeel vormt van ons voedselpakket. Ik herhaal
het nog maar eens, collega Van Geel, omdat uw partij het kennelijk op
dít terrein niet nodig vindt om "diegenen die de emissies veroorzaken
de kosten van hun acties in rekening te brengen".
De vervuiler betaalt - als-ie autorijdt- maar het klimaatprobleem dat
letterlijk op ons bord ligt, laat het kabinet in deze miljoenennota
volledig buiten beschouwing.
Op z'n best wordt het `vervuiler betaalt'-principe in deze
beleidsplannen selectief toegepast, terwijl sommige vervuilers nota
bene zelfs worden gesubsidieerd om de door hen zelf veroorzaakte
milieuproblemen binnen de perken te houden (subsidie op luchtwassers
). Dat is de samenleving laten opdraaien voor de milieukosten die door
commerciële sectoren worden veroorzaakt.
Ik wil meer duidelijkheid van het kabinet over hoe zij dat
vervuiler-betaalt principe nou precies ziet.
Ik wil verder meer duidelijkheid over de manier waarop ze dit door
haarzelf gehuldigde `vervuiler betaalt principe' gaat toepassen op
andere consumptiegoederen. (tweede termijn, doorvragen: Is het kabinet
van plan om ook andere vervuilende activiteiten te beprijzen volgens
het vervuiler betaalt principe?) Is het kabinet van plan
belastingmaatregelen te nemen tegen de milieuvervuilende en
energieverslindende productie van dierlijke eiwitten? Ik verneem het
graag.
`Denk vooruit', roept het ministerie van Binnenlandse Zaken ons toe in
haar spotjes over rampenbestrijding. Maar als regeren nog steeds
vooruitzien is, zal er méér moeten gebeuren dan de burger in
radiospotjes toe te roepen om toch vooral noodvoorraden aan te leggen.
Denkt dit kabinet zelf eigenlijk wel vooruit, vraag ik me af.
Rampen vallen niet te plannen, voorbereidingen wel, zegt het kabinet.
Welnu voorzitter, deze miljoenennota is de voorbode van een ramp die
elke klimaatwetenschapper ziet aankomen, maar door dit kabinet ernstig
wordt onderschat.
Het water stijgt ons naar de lippen. Meer regen, het smelten van de
ijskappen, een stijging van de zeespiegel en vaker overstromingen van
de grote rivieren. Nederland krijgt natte voeten als we niet snel het
tij keren. Dit kabinet kiest ervoor de dekstoelen van de Titanic
anders te rangschikken, in plaats van de koers serieus te verleggen.
Liever zet het kabinet in op symboolpolitiek (zoals verhoging van de
bpm en de kilometerheffing) terwijl de noodklok op 1 minuut voor 12
staat.
De investeringen in het klimaatbeleid komen niet verder dan getouwtrek
over wie internationaal wát moet doen, waarbij we vooral de kop niet
boven het maaiveld willen uitsteken om onze concurrentiepositie niet
te schaden . De oude VOC mentaliteit is weer helemaal terug. We kopen
de emissierechten van andere landen om stug door te gaan met de
uitstoot van broeikasgassen. En we gebruiken een veelvoud van de
oppervlakte van ons eigen land om in landen waar honger heerst veevoer
te verbouwen en regenwouden te kappen.
Terwijl de toekomst van onze kinderen op het spel staat, blijven we
doorzagen aan de tak waarop we zitten. Er wordt ingezet op de hoop op
nieuwe technologieën om ons en de rest van de wereld te behoeden voor
het wassende water. Dat gaat niet werken.
Niet alleen dieren worden door deze regering geofferd op het altaar
van de economie: ook het klimaat en daarmee de toekomstperspectieven
van de volgende generaties.
Hallo wereld! Dit kabinet plakt haar opvoedkundig stempel op elke
pasgeboren baby. Vanaf de geboorte moeten en zullen Nederlandse
kindertjes luisteren naar het lied `ik hou meer van jou'. Een project
van 1,6 miljoen . Kan dit kabinet mij uitleggen in welke wereld wij de
nieuwe generatie welkom heten?
Hoe gaat u later aan deze kinderen uitleggen waarom de daadwerkelijke
dreiging die hen te wachten staat - namelijk een ecologische ramp die
zich aan het voltrekken is - niet in de liedjes, folders en websites
van dit project zijn opgenomen? Wat wilt u eigenlijk voor hun toekomst
betekenen behalve hun ouders op te zadelen met opvoedkundige ideeën?
Kan het kabinet aangeven waarom zij persoonlijke keuzes zoals bij
zwangerschappen, bij de opvoeding van kinderen en bij al dan niet zelf
gekozen levensbeëindiging lijkt te willen collectiviseren? Terwijl
datzelfde kabinet juist de collectieve problemen én uitdagingen van
dit moment, échte halszaken zoals de opwarming van de aarde, bij de
individuele burger op het bordje legt?
Dierenwelzijn: burger, zoekt u het zelf maar uit!
Klimaat: burger, draai eens een spaarlamp in of laat de auto een dagje
thuis. Of neem een waterbesparende douchekop. Doekjes voor het
bloeden, voorzitter.
De productie van één kilo biefstuk kost net zoveel water als twee jaar
lang elke dag een douche nemen . De consumptie van één hamburger kost
volgens wetenschappers net zoveel energie als 3 uur rondjes rijden met
de auto terwijl je thuis alle lichten aan laat. Geen woord lees ik
erover in de miljoenennota.
Consumenten geven keer op keer aan meer sturing van de overheid te
willen als het gaat om keuzes ten aanzien van klimaat, natuur en
dierenwelzijn . De burger verlangt van haar overheid dat zij de
touwtjes in handen neemt bij deze belangrijke maatschappelijke
kwesties.
Hoe gaat dit kabinet gehoor geven aan de regierol die burger én
consument van haar wenst ?
Dit kabinet vindt een beperking van het consumptievolume
`maatschappelijk onacceptabel' en zoekt oplossingen voor het
milieuprobleem dus slechts in technische symptoombestrijding. Het
Milieu en Natuurplanbureau geeft aan dat we inmiddels het punt
genaderd zijn waarop symptoombestrijding geen soelaas meer biedt.
De mogelijkheden van pappen en nathouden zijn allemaal al opgebruikt.
Daar kunnen we de ogen voor sluiten, en vooral door blijven gaan met
het streven naar steeds maar meer economische groei. Maar we moeten
ons beseffen dat dit betekent dat armoede, honger en ecologische
rampen met geld worden afgekocht (emissiehandel, import veevoer,
verlagen importheffingen EU).
Voorzitter, de opwarming van de aarde door menselijk toedoen is een
feit , . Maar dit kabinet weigert de consequenties van decennialange
vervuiling bij de bron aan te aanpakken. Als het moet, zegt de
regering; dan maar in Europees verband .
De toch al bescheiden Kyotodoelstelling in Nederland van 6% CO2
reductie gaan we alleen maar halen wanneer we ons als koopman opwerpen
in de wereldwijde handel in emissierechten . We kópen dus, met
belastinggeld, de vrijheid om volop te blijven vervuilen, terwijl we
tegelijkertijd met onze intensieve veehouderij een forse milieudruk in
andere landen neerleggen doordat we een van de grootste importeurs van
veevoer zijn.
Kolonialisme anno 2007. Kosten: 22,5 miljoen euro, meer dan driemaal
zoveel als dit kabinet over heeft voor dierenwelzijn. Terwijl uit een
recente LNV enquête onder burgers dierenwelzijn wordt aangeduid als
gewenste topprioriteit in het landbouwbeleid.
Gebruik gemeenschapsgeld niet alleen voor de handel in emissierechten,
maar geef een substantiële daling van de emissie in Nederland
prioriteit. De vraag is niet of we ons dat kunnen veroorloven, maar of
we het ons uit oogpunt van een no regret scenario kunnen veroorloven
om het niet te doen.
Ecologie bepaalt de grenzen aan de economische groei en niet andersom.
Ten minste als we een duurzame wereld nastreven. Maar die ecologische
grenzen zijn inmiddels ver overschreden. Dat noopt tot matiging,
eerlijke verdeling en solidariteit in plaats van stug te blijven
inzetten op economische groei en kansen voor bedrijven zonder
milieurestricties.
Het getuigt van struisvogelpolitiek om niet te willen zien dat dat de
voedingsbodem is voor oorlogen, vluchtelingenproblematiek, terrorisme
en ecologische rampen.
Het verbaast me dan ook ten zeerste dat dit kabinet in haar
reclamefolder `nieuwe energie voor het klimaat' alleen spreekt over de
mogelijkheden voor energiebesparing in de tuinbouw. Er wordt met geen
woord gerept over de desastreuze gevolgen van de veehouderij in
Nederland en de grote bijdrage die deze sector levert aan de uitstoot
van broeikasgassen wereldwijd.
Terwijl dáár juist echte winst valt te behalen.
Dat is hard nodig want uit onderzoek blijkt dat zelfs met de aankoop
van emissierechten de doelen uit het coalitieakkoord niet worden
gehaald. Deze regering moet zich inzetten voor een nationaal
klimaatbeleid dat niet alleen uitgaat van technologieverbetering en
het afkopen van emissies, maar dat zich richt op een duurzame
veehouderij en duurzame consumptie. In plaats van af te wachten of het
in Europa gebeurt of dat de burger het zelf op zal pakken. We hebben
al te lang moeten wachten.
Het is nu genoeg geweest.
Een vermindering van de uitstoot door de veehouderij én een
vermindering van de vleesconsumptie in Nederland is dé grote uitdaging
voor het klimaatbeleid en de doelstellingen die we willen bereiken op
het gebied van dierenwelzijn, milieu en natuur. 70% van onze
vleesproductie wordt geëxporteerd, terwijl Nederland een van de
grootste importeurs van veevoer is. Nederland moet niet langer de
slager en melkboer van Europa willen zijn. Verandering is
onontkoombaar. Voor het klimaat, maar ook voor de honderden miljoenen
dieren die slachtoffer zijn van de bio-industrie die ook in deze
miljoenennota de morele blinde vlek vormt.
Het kabinet is nogal ingenomen met het toegenomen milieubewustzijn bij
de Nederlandse burger. Maar dat milieubewustzijn is eerder ondanks,
dan dankzij de inspanningen van onze regering tot stand gebracht.
Onderwijs over natuur en milieu draagt bij aan een milieubewuste
houding van toekomstige generaties, maar er wordt niet in
geïnvesteerd. Een gemiste kans. Kan het kabinet aangeven of zij bereid
plannen heeft om natuur- en milieu deel te laten uitmaken van het
basis- en voortgezet onderwijs?
Voorzitter. Tot slot wil ik stil staan bij de ambities, of beter
gezegd het gebrek aan ambities van deze regering ten aanzien van
dierenwelzijn. Hoewel er dit jaar enkele miljoenen euro's extra aan
dierenwelzijn wordt besteed is dat omgerekend slechts een eurocent per
gehouden productiedier. Ook voor dit kabinet zijn de miljoenen dieren
in de bio-industrie dus letterlijk geen stuiver waard. En ook hier
wordt respect met de mond beleden zonder daadwerkelijk een inzet te
plegen om de dieren in Nederland beter te beschermen tegen
stelselmatige mishandeling en verwaarlozing. Of schaart u deze
toezeggingen ook onder het `mooie woorden-, geen dadenbeleid' dat deze
miljoenennota kenmerkt?
Gandhi heeft gezegd dat de aarde voldoende biedt voor ieders behoefte,
maar niet voor ieders hebzucht.
In deze miljoenennota prevaleert de hebzucht. Het korte termijn
mensenbelang, boven de duurzaamheid die met de mond beleden wordt en
het etalagemateriaal vormt van een rampbegroting voor dieren, natuur
en milieu. Na ons de zondvloed!
Als we eindelijk eens gezamenlijk zouden matigen; in een tijd van
economische bloei hoeft de buikriem daarvoor niet eens te worden
aangetrokken; is er voor iedereen genoeg.
Volgende week dinsdag wordt in het kamerrestaurant een wereldmaaltijd
geserveerd: voedsel wat iedereen zou kunnen eten als we het allemaal
wat eerlijker verdelen. Ik hoop dat velen in dit huis de weg naar deze
wereldmaaltijd zullen weten te vinden. En dat er als voorgerecht
toezeggingen komen van het kabinet om alsnog iets te doen aan de
morele blinde vlek van deze miljoenennota, de bio-industrie.
Wij zijn van mening dat die zo snel mogelijk moet worden afgeschaft in
het belang van mens, dier, natuur, klimaat en milieu. Dank u wel!