Universiteit van Amsterdam

Hoogleraarsbenoemingen UvA

Mw. dr. M. Gnade (1956) is benoemd tot bijzonder hoogleraar Archeologie van de pre-Romeinse culturen in centraal Italië aan de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam (UvA). De leerstoel is ingesteld vanwege de Allard Pierson Stichting.

Marijke Gnade heeft zich in de loop der jaren gespecialiseerd in de archeologie van pre-Romeins Centraal-Italië, in het bijzonder in het onderzoek naar de interactie en integratie van diverse etnisch-culturele groepen binnen de antieke samenleving. Dit was ook het onderwerp van haar dissertatie waarop zij in 2000 aan de UvA promoveerde. De archeologische herkenbaarheid van historisch benoemde volkeren vormt hierbij een belangrijk aandachtspunt. In haar functie als hoogleraar zal Gnade deze lijn van onderzoek voortzetten.

Gnade studeerde Klassieke Archeologie aan de VU en is sinds 1987 werkzaam bij de UvA, sinds 1988 als universitair docent Klassieke Archeologie bij het Amsterdams Archeologisch Centrum. Zij had de veldleiding bij verschillende opgravingen in Italië, o.a. in Oria en Valesio in Apulië. Sinds 1990 heeft ze de uitvoerende leiding van het Satricum-project van de UvA in Centraal-Italië. Dit internationaal gerenommeerde project richt zich op de opgraving en publicatie van een pre-Romeinse nederzetting, waaraan jaarlijks grote groepen studenten deelnemen.

Gnade is verder lid van het werkcomité van de gemeente Latina, dat is opgericht ter verkrijging van Europese gelden voor de conservering van het culturele erfgoed in de provincie Latina. Ook is zij wetenschappelijk consulente voor de gemeente Latina voor het archeologische erfgoed en de archeologische ontsluiting van de omringende regio. Vanuit deze functie stimuleert zij de inrichting van een lokaal archeologisch museum en fungeert zij als intermediair tussen de grootgrondbezitters, de lokale gemeentes en de archeologische dienst voor de regio Lazio. Daarnaast begeleidt zij de onderhandelingen voor de oprichting van een internationaal aardewerk- en restauratieopleidingsinstituut in Le Ferriere (provincie Latina).

Tevens verricht Gnade verschillende redactiewerkzaamheden, onder andere als redactielid van de Satricum-reeks. Momenteel bereidt zij een grote overzichtstentoonstelling voor met als titel Satricum. Dertig jaar Nederlandse opgravingen die binnenkort in Le Ferriere (Satricum) geopend zal worden. Hierbij verschijnt een boek met de gelijknamige titel.

Prof. dr. M.M.S. van Lohuizen (1961) is benoemd tot bijzonder hoogleraar Biologie en epigenetische regulatie van normale en kanker stamcellen aan de Faculteit der Geneeskunde (AMC-UvA) van de Universiteit van Amsterdam. De leerstoel is ingesteld vanwege het Nederlands Kankerinstituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL).

Maarten van Lohuizen richt zich in zijn onderzoek op epigenetische genregulatie en hoe verstoring hiervan kan bijdragen aan het ontstaan van kanker en verstoring van de normale ontwikkeling. Tevens gebruikt hij grootschalige genetische screeningsmethoden om nieuwe combinaties van genen op te sporen die kanker kunnen veroorzaken. Epigenetica is de studie van omkeerbare erfelijke veranderingen in de genfunctie die optreden zonder wijzigingen in de sequentie van het DNA in de celkern. Zijn recente werk heeft aangetoond dat een centraal epigenetisch besturingsmechanisme de balans tussen stamcelproliferatie en inductie van differentiatie in diverse stamceltypen reguleert en dat verstoring hiervan ook zogenaamde 'kankerstamcellen' kan doen ontstaan, een subset van kwaadaardige kankercellen die aan de basis ligt van tumorprogressie, resistentie tegen kankertherapie en vorming van uitzaaiingen. Van Lohuizen bestudeert dit onder andere in borstkanker, prostaatkanker en hersentumoren.

De leerstoel zal bijdragen aan de versterking van de onderzoeksverbanden tussen het AMC en het NKI-AVL, met name op het gebied van stamcellen en kankerstamcellen. Nauwe samenwerking zal onder andere ontstaan met de vakgroep Neurogenetica op het gebied van hersentumoren en met de afdeling Pathologie op gebied van borst- en prostaatkanker. Tevens zal Van Lohuizen een bijdrage leveren aan het onderwijs door middel van cursussen voor assistenten in opleiding en het begeleiden van stagestudenten.

Van Lohuizen studeerde in 1986 cum laude af in de Biologie aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde hier in 1992 cum laude. Sinds 1995 is hij werkzaam als staflid bij het Nederlands Kankerinstituut. In 2002 werd hij daar tevens hoofd van de afdeling Moleculaire Genetica. Daarnaast werd hij in 2001 buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Ook is hij lid van de toponderzoeksschool Centre for Biomedical Genetics en het Cancer Genomics Centre en vervult hij diverse organisatorische functies zoals een lidmaatschap van een aantal wetenschappelijke adviesraden van internationale onderzoeksinstituten. Verder is hij lid van EMBO, lid van de wetenschappelijke raad voor de kankerbestrijding en voorzitter van de wetenschappelijke stafraad van het NKI-AVL. Daarnaast is hij organisator van een aantal internationale wetenschappelijke conferenties, zoals de eerste Gordon Research-conferentie over stamcellen en kanker.

Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail: persvoorlichting@uva.nl. Met vragen over plechtigheden Geneeskunde kunt u contact opnemen met AMC Voorlichting, tel. 020 - 566 2929.