Nederlands Architectuurinstituut

Rotterdam, 18 juli 2007

Grootste overzicht ooit: 'Cuypers. Architectuur met een Missie'
Eerste grote overzichtstentoonstelling van het werk van Pierre Cuypers

NAi Rotterdam en NAi Maastricht van 22 september 2007 tot en met 6 januari 2008

Pierre Cuypers (1827 - 1921): geroemd en verguisd. Hij verrijkte het Nederlandse landschap met tientallen kerken, ontwierp het Centraal Station en het Rijksmuseum in Amsterdam en hij restaureerde een aanzienlijk aantal gebouwen, waaronder Kasteel de Haar, nabij Utrecht. Zijn architectuur en standpunten zijn nog altijd omstreden omdat hij positie koos in het debat over de betekenis van architectuur in relatie tot religie en gemeenschapszin. Een debat dat nog steeds actueel is. De inventarisatie van het meest omvangrijke archief in bezit van het Nederlands Architectuurinstituut is afgerond. En vanaf 22 september presenteert het instituut het grootste overzicht ooit van het werk van deze omstreden en bevlogen architect zowel in Rotterdam als in Maastricht.

Passie voor architectuur
De architect Pierre Cuypers had een missie: hij geloofde in een samenlevingsideaal, in een architectuur die de maatschappij kon veranderen, in het Gesamtkunstwerk en in de neogotiek als enige gerechtvaardigde architectuurstijl. Bij het nastreven van zijn ideaal greep hij terug op de middeleeuwen: een maatschappij met duidelijke rangen en standen, met de katholieke kerk als middelpunt en de gilden met hun ambachtelijke kwaliteiten. In de tentoonstelling in Rotterdam en in Maastricht komt Cuypers' passie voor architectuur tot leven. In beide tentoonstellingen wordt een dwarsdoorsnede uit het leven van Cuypers gepresenteerd waardoor zijn denken, ontwerpen en handelen in de dynamiek van de tweede helft van de negentiende eeuw wordt geplaatst. In Rotterdam beslaat die dwarsdoorsnede het jaar 1877 en in Maastricht het jaar 1897.

Het jaar 1877 in NAi Rotterdam
In dit jaar bereikt Cuypers de leeftijd van 50 jaar en werkt hij aan de twee meest bediscussieerde publieke gebouwen van de negentiende eeuw: het Centraal Station Amsterdam en het Rijksmuseum. Hij bouwt en restaureert kerken, heeft een absurd reisschema, leidt meerdere kunstwerkplaatsen en is net benoemd tot Rijksbouwmeester. In deze periode ligt hij zwaar onder vuur, maar dit staat een indrukwekkende productie waarbij Cuypers als totaalregisseur optreedt niet in de weg. De tentoonstelling laat met tientallen schetsen, tekeningen, boeken en foto's de belevingswereld en energie van Cuypers zien. Daarnaast wordt er een spectaculaire verzameling van altaren, bidstoelen, beelden en ander kerkinterieur in de tentoonstelling bij elkaar gebracht.

Kasteel de Haar te Haarzuilens in het NAi Maastricht In 1897 wordt Cuypers 70 jaar. Hij houdt zich dan voornamelijk bezig met de restauratie van Kasteel de Haar. De jongere generatie architecten plaatst hem in deze periode als wegbereider van de moderne architectuur op een voetstuk; een groter contrast met 1877 is er niet. In de tentoonstelling in het NAi Maastricht staat de ontwerpgeschiedenis van Kasteel de Haar centraal. Bij De Haar ging het Cuypers om het creëren van een ideale toestand: een verbeterde werkelijkheid. Het werd een geheel nieuw Gesamtkunstwerk en met een duizelingwekkend aantal tekeningen ook zijn best gedocumenteerde project. Kasteel de Haar is representatief voor zijn opvattingen over restaureren waarin nieuwbouw een geoorloofd middel was. Tekeningen, foto's, gebruiksvoorwerpen en een groot aantal interieurstukken uit het Kasteel zijn hiervan het bewijs.

---

Voor nadere informatie en beeldmateriaal kunnen journalisten zich wenden tot de persafdeling van het team Marketing en Communicatie van het NAi:
Afdeling Marketing & Communicatie, tel 010-4401255, 4401235 of 4401271 fax 010-4366975, e-mail press@nai.nl

Publieksinformatie over Cuypers. Architectuur met een missie