Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Inhoud pagina: Brief aan de Tweede Kamer over de inventarisatie van
grootschalige ICT-projecten
1 oktober 2007
Naar aanleiding van de motie Hessels c.s. van 13 juni jongstleden
(motie 26 643, nr. 93) stuur ik u hierbij, mede namens de
staatssecretaris van Economische Zaken, de door u gevraagde
inventarisatie van grootschalige ICT-projecten die op dit moment lopen
bij de rijksoverheid.
In de motie hebt u gevraagd om een overzicht en stand van zaken van
ICT-projecten groter dan EUR 100 miljoen bij de rijksoverheid. Enkele
overwegingen hebben mij ertoe gebracht uw verzoek nader te
interpreteren.
Ten eerste is de definitie van wat een ICT-project is, moeilijk te
bepalen. De ICT-component is onlosmakelijk verweven met vrijwel elk
werkproces. Aangezien praktisch elk project dus een grotere of
kleinere ICT-component bevat, heb ik aan mijn collega's gevraagd om
alle ontwikkelingsprojecten te noemen waarbij bouw of verbouw en
ingebruikname van ICT-systemen een belangrijke succesfactor is, dan
wel een overwegend aspect van de werkzaamheden.
Ten tweede heb ik mijn collega's verzocht niet terughoudend te zijn in
hun opgave. Ik heb verzocht in ieder geval die projecten te noemen,
waarover reeds aan de Kamer is gerapporteerd. Voorts heb ik de
financiële ondergrens gesteld op 20 mln euro in plaats van 100 mln, om
zo tot een iets ruimer overzicht te komen. Wel zijn er enkele
projecten onder de 20 mln opgenomen vanwege hun importantie. Daarmee
is echter geen compleet overzicht gegeven van projecten onder de 20
mln. Met de definitie van ICT-uitgaven sluit ik aan bij de definitie
van het CBS voor ICT-uitgaven.
Ten derde heb ik aan mijn collega's ook gevraagd om niet alleen
projecten te noemen die tot de rijksoverheid in enge zin behoren (de
kernministeries en baten/lastendiensten), maar voor zover mogelijk ook
projecten die zich afspelen bij ZBO's, of projecten die net buiten de
directe operationele verantwoordelijkheid van de betrokken
departementen vallen.
Het resultaat van de inventarisatie Pdf-icoon treft u hierbij aan.
Uit de inventarisatie blijkt dat overheidsprojecten met een grote
ICT-component, net als vrijwel ieder ander project, te maken hebben
met grote en minder grote risico's. Voorbeelden zijn veranderingen in
wet- en regelgeving of in politieke prioriteiten gedurende de soms
lange looptijd van overheidsprojecten en de grote afhankelijkheid van
(projecten bij) andere organisaties. Deze organisaties bevinden zich
lang niet altijd binnen de (rijks)overheid, maar ook in andere
bestuurslagen, in de particuliere sector en in andere landen.
Veranderingen in bijvoorbeeld prioriteitsstelling bij deze
organisaties zijn moeilijk of niet te beïnvloeden maar kunnen wel
grote impact hebben op de (ICT)-projecten van de (rijks)overheid.
Ook merk ik op dat waar wij spreken over ICT-projecten, het meestal
niet gaat over enkelvoudige projecten, maar over programma's die
bestaan uit een samenstel van meerdere projecten met een soms lange
doorlooptijd. Bovendien zijn er programma's met een grote
ICT-component waarvan afzonderlijke onderdelen onder
verantwoordelijkheid van verschillende ministers of andere overheden,
of in verschillende maatschappelijke sectoren worden uitgevoerd. Een
voorbeeld hiervan is de realisatie van de e-overheid, waarbij de
afzonderlijke ICT-projecten in gezamenlijkheid een programma vormen.
Over de voortgang van dat programma en de samenhang tussen de
projecten die het vormen en die in het algemeen financieel niet
omvangrijk zijn (dat wil zeggen kleiner dan 20 mln), wordt uw Kamer
geïnformeerd door de staatssecretaris van BZK die daarvoor de
coördinerende verantwoordelijkheid draagt.
Dit soort factoren maakt dat tussentijdse bijstellingen van een
projectopgaaf, ook in financiële zin, niet ongebruikelijk zijn, vaak
zelfs onvermijdelijk. Het eerder opgeroepen beeld van
"miljardenverspillingen" behoeft mijns inziens dan ook nuancering.
Niet uit te sluiten valt dat er ook in ICT-projecten bij de
rijksoverheid het nodige mis gaat. Uit de inventarisatie blijkt echter
ook dat de meeste projecten volgens planning verlopen of te maken
hebben met tussentijdse bijstellingen binnen de reguliere kaders. Dat
neemt niet weg dat ik het belangrijk vind om te analyseren op welke
manier de werkwijze rond grote ICT-projecten kan worden verbeterd.
In de motie Hessels heeft u mij verzocht om de coördinatie van
grootschalige ICT-projecten bij de rijksoverheid tot onderdeel te
maken van het project Reorganisatie Rijksdienst. In het u separaat
aangeboden Plan voor de Vernieuwing van de Rijksdienst besteed ik
inmiddels aandacht aan de verbetering van de coördinatie van de ICT in
de sfeer van de bedrijfsvoering van de Rijksdienst zelf. Ook daar is
immers sprake van enkele grootschalige ICT-projecten.
Echter, verreweg de meeste grootschalige ICT-projecten betreffen
uiteraard niet de bedrijfsvoering van de departementen, maar het
primaire proces van de overheid. Voordat ik kom met meer diepgaande
inhoudelijke voorstellen op het punt van de coördinatie hiervan, wil
ik graag de bevindingen afwachten van de Algemene Rekenkamer.
Tegelijkertijd met de motie Hessels heeft u immers aan de Algemene
Rekenkamer gevraagd om een onderzoek te doen naar de uitgaven aan
grootschalige ICT-projecten bij de rijksoverheid (motie Gerkens c.s.,
26 643 nr. 92 van 13 juni jongst leden). Ik heb begrepen dat de
Algemene Rekenkamer eind november haar eerste bevindingen aan u zal
presenteren, en daarna nog een verder verdiepend onderzoek zal doen
waarover zij medio 2008 zal rapporteren.
Ik verwacht begin volgend jaar samen met de staatssecretaris van
Economische Zaken en mede op basis van de eerste bevindingen van de
Algemene Rekenkamer, onderbouwde voorstellen aan u te kunnen doen.
Met u ben ik van mening dat dit onderwerp onze nadrukkelijke aandacht
verdient.
DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES
Mevrouw dr. G. ter Horst
Zie ook
* Inventarisatie grootschalige ICT-projecten
---
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties