Gemeente Edam-Volendam

Beantwoording vragen Recht door Zee over veiligheid Gat van Nederland


1. Is het juist dat op 20 maart 2001 een gebruiksvergunning voor de bovenverdieping van het Gat van Nederland is afgegeven (na diverse aanpassing van bouwkundige aard) waarin was opgenomen dat niet meer dan 150 personen op de bovenverdieping aanwezig mochten zijn?

Antwoord: Ja, aan het Gat van Nederland is op 19 maart 2001 op basis van de bouwkundige samenstelling en indeling van dit bouwwerk op dat moment een gebruiksvergunning verleend voor gebruik van het bouwwerk aan de Brugstraat 6/8 in Volendam. Aan het gebruik is de beperking opgelegd, dat tegelijkertijd 380 personen aanwezig mogen zijn, 230 personen op de begane grond en 150 personen op de eerste verdieping.


2. Is het juist dat in de begeleidende brief bij bovengenoemde vergunning was gesteld dat een nog voorgenomen bouwkundige aanpassing niet zou leiden tot een verdere verhoging van het toe te laten aantal personen?

Antwoord: Ja, deze voorgenomen bouwkundige aanpassing had namelijk slechts betrekking op het verplaatsen van het vluchttrappenhuis aan de achtergevel. Deze ingreep had op zichzelf geen invloed op het verruimen van het aantal toe te laten personen.


3. Is het juist dat in mei 2001 per brief van het college van b&w toestemming is verleend om in tegenstelling hiermee het aantal toe te laten personen op de bovenverdieping te verhogen naar 180 personen?

Antwoord: Ja, als gevolg van vergroting van de vluchtwegcapaciteit (verbreding vluchtdeur) en vrije gebruiksoppervlakte (kleine wijziging portaal) is de in de gebruiksvergunning van 19 maart 2001 opgelegde beperking ten aanzien van het aantal toe te laten personen op de eerste verdieping verruimd naar maximaal 180


4. Is het juist dat uw college op 27 april 2005 een nieuwe gebruiksvergunning heeft afgegeven waarin het aantal toe te laten personen op de bovenverdieping naar 160 personen werd verlaagd?

Antwoord: Ja. Door de eigenaar van het Gat van Nederland werd een nieuwe gebruiksvergunning aangevraagd. Als gevolg daarvan is veiligheidssituatie opnieuw getoetst en beoordeeld op basis van de op dat moment geldende inzichten in een situatie als bij t Gat (m.n. het aspect meerlaagse horeca). Wat die strengere inzichten betreft geldt in het bijzonder dat bij de berekeningsmethodiek meer de nadruk is komen te liggen op die van bruto-netto gebruiksoppervlakte (i.p.v. sec op basis van bijlage 3 van de Bouwverordening). Daarnaast was inmiddels in het Bouwbesluit regelgeving geïmplementeerd mbt de doorstroom/ en opvangcapaciteit van (vlucht)trappen, alsmede de brochure vluchten bij brand. Dit leidde tot de afgifte van een nieuwe vergunning aan de eigenaar van het Gat van Nederland. Als gevolg hiervan in relatie tot de op dat moment bestaande bouwkundige samenstelling en indeling van het betrokken horecapand is de beperking met betrekking tot het aantal maximaal gelijktijdig toe te laten personen op de verdieping nader bepaald op 160 personen.


5. Is het juist dat op 19 juli 2005 deze vergunning weer werd ingetrokken en het aantal toe te laten personen daardoor weer werd verhoogd tot 180 personen?

Antwoord: Ja, omdat er in het betrokken horecapand qua inrichting namelijk weer een nieuwe situatie was ontstaan. Die bestond uit verbeteringen in de vorm van verkleining van de barren, een vluchttrappenhuis extra en het vastzetten van de barkrukken. Daardoor was de grondslag waarop de nieuwe gebruiksvergunning was verleend, weer veranderd en is deze gebruiksvergunning van 27 april 2005 op 21 juli 2005 ingetrokken. Als gevolg hiervan bleef de van 2001 daterende gebruiksvergunning van kracht, die 230 personen op de begane grond en 180 personen op de eerste verdieping toestaat.


6. Is het Juist dat Het NIBRA (het Nederlands Instituut voor Brandweer en Rampenbestrijding) op 3 april 2006, na een controleberekening op basis van de tekeningen behoren bij de op dat moment geldende bouwvergunning, tot het advies kwam dat het niet veilig was om meer dan 90 personen toe te laten tot de bovenverdieping van het Gat van Nederland?

Antwoord: Als gevolg van aanhoudende verzoeken om verruiming van het aantal toe te laten personen, alsmede vanwege weer een aanvraag om een nieuwe (veel ruimere) gebruiksvergunning is door de gemeente hieromtrent het advies van het NIBRA gevraagd, gericht op de nieuwe aanvraag. De Nibra heeft normaal gesproken geen adviestaak in dergelijke gevallen, maar bij wijze van uitzondering heeft men zich hiertoe bereid verklaard. Ons college is door het Nibra geadviseerd de aangevraagde verruiming te weigeren en kwam zelfs met een advies om in de bestaande situatie het aantal toe te laten personen op de eerste verdieping te bepalen op 90. Tevens werden in het advies van het Nibra (bouwkundige) oplossingen aangereikt om wel tot het aantal van 180 personen, op de eerste verdieping, te kunnen komen.

In reactie op het NIBRA-rapport is door de ondernemer/exploitant van het Gat van Nederland een (contra) expertise rapport overlegd van een gerenommeerd adviesbureau (DGRM bouw BV), waarin de opmerkelijke conclusie werd getrokken dat op de eerste verdieping maar liefst 286 (!) personen zouden kunnen worden toegelaten. Dit enorme verschil aantal personen illustreert het multi-interpretabele karakter van de geldende regelgeving, wat vooral zijn oorzaak vindt in het feit dat het hier gaat om meerlaagse horeca en het ontbreken van echte keiharde normen. Hierbij moet wel worden aangetekend, dat het NIBRA haar advies heeft gebaseerd op verouderde tekeningen. Het Nibra-advies correspondeerde daarmee dus niet met de werkelijke situatie. Niettemin, mede omdat de exploitant de hogere getallen mogelijk juridisch wilde afdwingen, hebben wij de exploitant naar aanleiding van het Nibra-advies bij brief van 21 mei 2006 bericht voornemens te zijn de nieuw aangevraagde gebruiksvergunning te weigeren. Daarbij is tevens aangegeven welke aanpassingen (geadviseerd door het Nibra) gerealiseerd zouden moeten worden om op de eerste verdieping maximaal 180 personen toe te laten. Omdat kort daarna bleek dat de aanpassingen
- door het Nibra geadviseerd om tot het aantal van 180 personen te komen - reeds waren aangebracht door de onderhavige ondernemer/exploitant, hebben wij oude gebruiksvergunning (180 personen toelatend op de eerste verdieping) gehandhaafd, althans niet ingetrokken. Wel hebben wij de aanvraag om de nieuwe gebruiksvergunning, gericht dus op een nog groter toe te laten aantal personen, ondanks het rapport van DGMR (286 personen) geweigerd. Tegen deze weigering is overigens bezwaar gemaakt door de exploitant.

Op 15 juni 2006 is, aansluitend op weer nieuwe aanpassingen aan het pand, bestaande uit uitbreiding van vluchtcapaciteit op de begane grond en het creëren van een onafhankelijke vluchtweg vanaf de verdieping opnieuw een nieuwe gebruiksvergunning aangevraagd. Deze is eveneens geweigerd (op 11 april 2007), omdat het gewenste gebruik in relatie tot de gevraagde bezoekersaantallen (400 personen op de begane grond en 195 boven), ondanks de aangebrachte feitelijke verbeteringen, door ons niet verantwoord werd geacht. De inmiddels veranderde bouwkundige situatie en de indeling van het pand vormde echter zeker geen reden de geldende gebruiksvergunning, die zoals al eerder gesteld maximale bezoekersaantallen van respectievelijk 230 en 180 personen toestaat, in te trekken.

We moeten ons hierbij overigens ook realiseren dat het niet zo is, dat steeds wanneer tussentijds (de interpretatie van) regelgeving wordt aangescherpt de bestaande vergunningen ook direct kunnen worden aangepast. Daarnaast willen wij opmerken dat de betreffende ondernemer de veiligheid in het betrokken horecapand, ook vóór het überhaupt kunnen verkrijgen van de gebruiksvergunning in 2001, al sterk heeft verbeterd, maar ook nadien (zoals uit het voorgaande blijkt) diverse maatregelen heeft getroffen.


7. Is het juist dat uw college op of omstreeks 21 mei 2006 een brief schreef aan het Gat van Nederland waarin u aankondigde dat u (op basis van het NIBRA rapport) zou overgaan tot het neerwaarts aanpassen van het toe te laten aantal personen?

Antwoord: Ja, als onderdeel van de toen lopende procesgang. Verwezen wordt naar het uitvoerige antwoord op de vorige vraag.


8. Is het juist dat uw college deze brief ongeveer een week voor de kermis van 2007 heeft laten volgen door een brief waarin het aantal toe te laten personen op de bovenverdieping van het Gat van Nederland werd beperkt tot 145 personen?

Antwoord: Ja. In aansluiting op onze brief van 11 april 2007 hebben wij, naar aanleiding van weer een nieuwe aanvraag voor een bouwvergunning, wederom gericht op een vergroting van het toelaatbare aantal personen in het betrokken pand een nieuw onderzoek laten doen naar het aantal toe te laten personen in het Gat van Nederland op basis van de meest actuele inzichten en normen en de bestaande bouwkundige situatie en indeling. De Nibra was hiertoe niet bereid, onder verwijzing naar de wettelijke taak en expertise op dit gebied van gemeentelijke en regionale brandweer (i.c. brandweer Zaanstad). Vervolgens heeft de regionale brandweer advies uitgebracht. Op basis van dit advies van de Regionale brandweer hebben wij de gebruiksvergunning van 19 maart 2001 en de aanvulling daarop van 7 mei 2001 gewijzigd in deze zin, dat aan het gebruik de beperking wordt opgelegd dat tegelijkertijd maximaal 445 personen in het Gat van Nederland aanwezig mogen zijn, waarvan maximaal 300 personen op de begane grond en 145 personen op de eerste verdieping. Kort daarna is er nog een kleine correctie in de berekening aangebracht, die uitkwam op 154 personen op de bovenverdieping. Omdat het normenkader, zoals uit het voorgaande moge blijken, heel veel ruimte biedt voor interpretatie en wij uitgaan van het voorzichtigheidsbeginsel, hebben we -mede met het oog op de naderende kermis- het aantal op 445 gehandhaafd (300 beneden, 145 boven). De ondernemer heeft hiertegen geen bezwaar gemaakt en heeft per direct het gebruik aangepast aan deze getallen.


9. Was het gezien de berekeningen van het NIBRA wel veilig vertoeven voor de maximaal 180 toe te laten personen op de bovenverdieping van het Gat van Nederland?

Antwoord: Ja, want zoals uiteengezet onder vraag 7, was het Nibra-advies gebaseerd op een niet met de werkelijke situatie overeenkomende tekening. Tevens was de veiligheidssituatie overeenkomstig het Nibra-advies al door de ondernemer/exploitant verbeterd. En tegelijkertijd was er het veel ruimere rapport van DGMR met 286 toelaatbare personen.


10. Is het juist dat in de periode Maart 2001 tot September 2007 vanwege het gemeentebestuur of de politie herhaalde malen is geconstateerd dat veel meer dan 180 personen aanwezig waren op de bovenverdieping van het gat van Nederland?

Antwoord: Sinds 2002 vinden er wekelijks horecacontroles plaats, uitgevoerd door de politie en de brandweer. In opdracht van de burgemeester wordt sinds 2005 ook periodiek door functionarissen in burger gecontroleerd. Gedurende deze controles wordt o.a. toezicht gehouden op de voorwaarden die in de gebruiksvergunning zijn opgenomen en vinden tellingen plaats. Enkele malen is op deze wijze geconstateerd dat het maximaal toe te laten personen, waaronder in t Gat, werd overschreden. In die gevallen zijn direct adequate handhavingsmaatregelen genomen en sancties toegepast, voor de laatste keer resulterend in een opgelegde weekendsluiting, in maart 2006.


11. Is het juist dat er rapportages zijn waarin wordt vastgesteld dat er minimaal 260 maar mogelijk veel meer personen aanwezig waren op de bovenverdieping van het Gat van Nederland?

Antwoord: Zie ook het voorgaande antwoord. Er is enkele malen (tussen 2001 en december 2006 een overschrijding van het bezoekersaantal geconstateerd. Hierop is bestuursdwang toegepast. Een dergelijke overschrijding is voor de laatste maal december 2006 voorgevallen. Daarop is een aanschrijving verstuurd. Hierna heeft geen nieuwe constatering van een overschrijding plaatsgevonden.


12. Is het juist om dat een levensgevaarlijke situatie te noemen?

Antwoord: Een dergelijke overschrijding is uit veiligheidsoogpunt volstrekt onaanvaardbaar. Zoals bij vraag 10 aangegeven zijn hier door de burgemeester resp. het college handhavingmaatregelen getroffen. Dit was mede aanleiding om deze arbeidsintensieve controles bij de horecabedrijven te handhaven.